- «Το παιδί μου είναι τέλειο» - Συγγνώμη, αλλά κάνετε λάθος

Όλοι οι γονείς το έχουν εκφράσει για το παιδί τους. Όμως να με συγχωρέσετε αγαπητοί γονείς, αλλά δεν είναι έτσι.

Γράφει η Έλια Κωνσταντινίδη

Και όχι γιατί έχω κάποια εμπάθεια με τα παιδιά του κόσμου ή βάλθηκα να σας στεναχωρήσω μεσημεριάτικα, αλλά επειδή δεν υπάρχουν τέλειοι άνθρωποι. 

Δεν είναι το ζητούμενο σε τούτη τη ζωή το τέλειο. Κάθε άλλο. Ανοίγει τον ασκό του Αιόλου.

Ένα παιδί δεν θέλει να ακούσει ότι είναι τέλειο, γιατί ο καθένας μέσα του τρέφει ούτως ή άλλως την αμφιβολία σχετικά με την “τελειότητά” του. Αυτό κατά συνέπεια δημιουργεί επιπλέον ανασφάλειες και αγωνίες. Αυτό που θέλει το κάθε παιδί να ξέρει είναι ότι είναι αυτό που είναι και γι’ αυτό ακριβώς εκτιμάται και αγαπιέται.

Οι άνθρωποι δεν είναι μηχανές. Δεν υπάρχει το άρτιο πουθενά. Ακόμα και το σώμα μας, είναι διαφορετικό από μεριά σε μεριά. Πόσο λάθος λοιπόν να μαθαίνουν τα παιδιά από μικρά ότι κυνηγάνε το “τέλειο”; Είναι σα να κυνηγάς την ουρά σου.

Το τέλειο απορρίπτει την πιθανότητα λάθους. Και τα λάθη χτίζουν τις επιτυχίες μας. Το να μάθουμε να είμαστε ανοιχτοί σε κάθε έκβαση, αυτό μας κάνει πιο δυνατούς. Αυτό είναι το ζητούμενο. Να είμαστε ανοιχτοί και ευάλωτοι με την έννοια της ανοχής και αντοχής στη μεταβλητότητα, ανοιχτοί στους άλλους ανθρώπους και έτοιμοι να διαχειριστούμε οποιαδήποτε απόρροια των πράξεών μας.

Ούτε και οι γονείς είναι τέλειοι. Κι αυτό δεν είναι κακό να το γνωρίζουν και τα παιδιά. Αυτή η παλιοκαιρίσια και ανόητη αντίληψη του “γονιού- Θεού” δεν έχει χώρο σε κανένα επιχείρημα, σε καμία κουβέντα και συμβουλή. Οι γονείς είναι άνθρωποι και κάνουν λάθη. Και σε οποιαδήποτε διαπροσωπική σχέση υπάρχει άπλετος χώρος για λάθη και για επανεξέταση τής εκάστοτε κατάστασης.

Το τέλειο είναι ανύπαρκτο, είναι αδιάφορο και όταν μιλάμε για ανθρώπους, η μαγεία κρύβεται στην ατέλεια, στην ιδιαιτερότητα, ακόμα και στο “ελάττωμα” ή την ιδιορρυθμία. Ο άνθρωπος όπως και ένα έργο τέχνης, θέλουν ένα μικρό “τσαλάκωμα” σε μια γωνιά, που δίνει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον.

mothersblog

Η αξία του να διαφέρεις

«Είναι αυτοί που ο κόσµος δεν τους φαντάζεται ικανούς για κάτι, που κατορθώνουν συχνά αυτό, που κανείς δεν φανταζόταν ότι µπορεί να γίνει…»

«Είναι κάποιοι που µπορεί να επηρεάσουν, να εµπνεύσουν, να κάνουν καλύτερο τον κόσµο, έστω µια στάλα», έλεγε ο ήρωας της ταινίας στη σύντροφό του… Από τα σχολικά του χρόνια έδειχνε διαφορετικός, πολύ ευφυής µα κλεισµένος στον εαυτό του. Είχε µάθει, έδειχνε η ταινία, ότι -χωρίς κανέναν να τον υποστηρίζει- ο τρόπος για να σταµατούν πιο σύντοµα τα πειράγµατα των συµµαθητών του, ήταν να τους στερήσει την ευχαρίστηση που ένιωθαν, µε την προσπάθειά του να τους ξεφεύγει.

Η παραίτησή του αυτή, τέλειωνε τα πειράγµατα πιο γρήγορα. Γιατί δεν έβρισκαν ικανοποίηση στο να επιβάλλουν τη δύναµή τους. Μια τεχνική που ανακάλυψε µόνος του, αφού δεν ένιωθε να υπάρχει κανείς σύµµαχός του, να τον προστατεύσει. Ώσπου βρέθηκε ένας καλός φίλος κοντά του… Ο άνθρωπος αυτός, που τόσο διαφορετικός έδειχνε σαν παιδί, έµελλε να γίνει ο εµπνευστής της τεχνητής νοηµοσύνης. Αυτός που θα «έσπαγε» τον κωδικό κρυπτογράφησης Ενίγκµα, του Γ’ Ράιχ, κάτι που τότε έµοιαζε αδιανόητο να γίνει.

ΟΙ «∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ»

Άνθρωποι ευαίσθητοι, ευφυείς, συχνά νιώθουν ότι µειονεκτούν, γιατί µεγάλωσαν σε ένα δύσκολο περιβάλλον, µε πράγµατα που έκαναν ταπεινή την αυτοεκτίµησή τους. Ετσι, φέρονται διαφορετικά από τους πολλούς και ξεχωρίζουν από την οµοιοµορφία. Κάτι που κάνει καµιά φορά τους πολλούς να τους κοιτάζουν µε περιέργεια, θα ᾽λεγε κανείς αρνητικά… Ισως γιατί οι ευαίσθητοι άνθρωποι δεν νιώθουν πάντα εύκολο να ακολουθήσουν τους τύπους κοινωνικής συµπεριφοράς κι έτσι δείχνουν συνεσταλµένοι, «διαφορετικοί»!

Από διάφορα τυχαία περιστατικά µπορεί να χαρακτηριστούν «παράξενοι»… Ποιος έχει την υποµονή να αναλύσει σε βάθος τη συµπεριφορά τους; Οι άνθρωποι αυτοί φέρονται διαφορετικά, ίσως όχι πάντα «άνετα», µα πιο γνήσια στην πραγµατικότητα. Μπορεί να µην πηγαίνουν στην κηδεία κάποιου συγγενούς τους, όχι γιατί δεν νιώθουν πόνο, µα διότι πονούν περισσότερο και δεν θέλουν να δουν αυτόν που έχασαν από τη ζωή τους… Μπορεί να αποφεύγουν τις κοσµικές συγκεντρώσεις γιατί ντρέπονται, και η αίσθηση ότι µειονεκτούν στην άνετη κοινωνική συµπεριφορά, τραβάει -σαν το µέλι- την προσοχή κάποιων… Αυτών που θέλουν να φανούν δυνατοί στο πλήθος, σαρκάζοντας τη διαφορά τους από την οµοιόµορφη συµπεριφορά.

Η ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΜΗ

Είναι εύκολο κάποιες φορές να ξεχνάµε ή να κρύβουµε τα προβλήµατά µας, γελώντας µε τα προβλήµατα των άλλων. Θέλει δύναµη και γνώση για να το αποφύγεις αυτό. Ο άνθρωπος µαθαίνει να είναι ανθρώπινος ή όχι. Είναι πιο εύκολο να προσέξουµε τη διαφορά κάποιων ευαίσθητων ανθρώπων από την οµοιοµορφία, παρά να εστιάσουµε στο πρόβληµα αυτών που τη χλευάζουν µε µένος… Η σκληρότητα λανθασµένα θεωρείται ως δύναµη και η ευαισθησία ως πρόβληµα, ενώ στην ουσία ισχύει το αντίστροφο!

Κι έτσι, η -κάποιες φορές- λειψή από την οικογένεια, αυτοεκτίµηση των ευαίσθητων ανθρώπων, τραυµατίζεται ακόµη περισσότερο από τον υπόλοιπο άγνωστο κόσµο…

Πολύ συχνά, γνωρίζεις τέτοιους ανθρώπους στην καθηµερινότητά σου… Νοµίζουν λανθασµένα ότι είναι αδυναµία η ευαισθησία, το να σκέφτεσαι διαφορετικά, αφού δεν το κάνουν πολλοί. ∆εν τους είναι εύκολο να καταλάβουν τη σηµασία των ικανοτήτων τους, γιατί δεν βλέπουν τις αξίες να είναι δηµοφιλείς. Και πόσο δύσκολο είναι να πιστέψουν ότι η κακία των άλλων συχνά προέρχεται από το φθόνο των ικανοτήτων τους. Οι ίδιοι νοµίζουν ότι χλευάζεται η διαφορετικότητά τους. Οµως, όταν βρεθεί κάποιος που θα τους αναγνωρίσει την αξία τους, αντιδρούν µε ένα πλατύ χαµόγελο. Και αρχίζει η µεταµόρφωσή τους από φαινοµενικό άνθρακα κοινωνικά, σε διαµάντι…

Τότε µπορεί να καταλάβουν ότι ο άνθρωπος, µε σιγουριά για τον εαυτό του, δεν εκφράζει κακία ή φθόνο προς τους άλλους. Ότι αυτοί που τους πείραζαν µε κακία, εξέφραζαν σε κάποιον άλλον τη δυσφορία µε το δικό τους εαυτό… Τότε καταλαβαίνουν ότι η επίδραση της οµορφιάς και της οµοιογένειας είναι παροδική και γρήγορα ξεθωριάζει… Και ότι το διαφορετικό γίνεται στο τέλος το αντικείµενο του θαυµασµού.

«Η οµορφιά είναι ανώτερη από την ευφυΐα, γιατί δεν χρειάζεται απόδειξη», είπε κάποτε ο Ουµπέρτο Εκο, θέλοντας να δείξει ότι ότι το ανθρώπινο µάτι προσελκύεται πρώτα από την οµορφιά, και ότι θέλει περισσότερο χρόνο για να εκτιµήσει άλλα χαρίσµατα… αν δώσει αυτό το χρόνο και την ευκαιρία!
_____________
Γράφει ο ψυχολόγος Νικόλαος Βακόνδιος

 

enallaktikidrasi a

ntikleidi.com

Έλενα Ακρίτα: «Σκατοψυχιά»

 Σκατοψυχιά

«Κωλοζωόφιλοι, νοιάζεστε τα σκυλιά κι όχι τους ανθρώπους» είπε ο σκατόψυχος και κλώτσησε το κουτάβι. 
«Παλιοκομούνια, νοιάζεστε για τα προσφυγάκια κι όχι για τα ελληνάκια» είπε ο σκατόψυχος και πούλησε 5 ευρώ το ροδάκινο στο παιδάκι της Ειδομένης.

Σκατοψυχιά. Συγγνώμη αλλά ‘πολιτικώς ορθή’ χαρακτηρισμός δεν μου βγαίνει. Σκα-το-ψυ-χιά. Σκατόψυχοι άνθρωποι – με έμφαση στο ‘σκατόψυχοι’ κι όχι στο ‘άνθρωποι’. Αυτοί που φαντασιώνονται για τον συνάνθρωπό τους ‘κακό ψόφο’ και ‘καρκίνο’. Αυτοί που σε καταριούνται.
Αυτοί που σε μισούν.

Αυτοί που ζουν, τρέφονται κι αναπνέουν μέσα απ’ την δική σου απελπισία. Μέσα από τον δικό σου πόνο. Αυτοί που δεν περπατάνε: Έρπουν. Έρπουν μέσα στην βία, την σκληρότητα, στην κακοποίηση.

Οι σκατόψυχοι. Ζουν ανάμεσά μας. Καταπίνουν τον αέρα μας. Κουνάνε το δάχτυλο. Κι ανάθεμα αν οι ίδιοι ποτέ έχουνε κάνει μια καλή πράξη στη ζωή τους. Ανάθεμα αν οι ίδιοι έχουν δώσει ένα πακέτο μακαρόνια στον Έλληνα – εγώ σου λέω - άνεργο. Ανάθεμα αν οι ίδιοι ποτέ έχουν σκεπάσει με μια κουβέρτα τον Έλληνα – εγώ σου λέω - άστεγο. Ανάθεμα κι αν έχουν βάλει ένα τσουκάλι στη φωτιά για τον Έλληνα – εγώ σου λέω – γείτονα. Αν έχουν χαρίσει ένα παιχνίδι στο Ελληνάκι – εγώ σου λέω - του ισογείου.

Οι σκατόψυχοι. Κρίνουν τι κάνεις, πως το κάνεις, γιατί το κάνεις και κυρίως για ΠΟΙΟΝ το κάνεις. Γιατί η μόνη αποδεκτή ομάδα που χρήζει συνδρομής είναι οι Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Κι αυτούς μόνον όταν τους βοηθάς εσύ. Εσύ, όχι εκείνοι.

Ποτέ εκείνοι. Σκατοψυχιά: «Νοιάζεστε τα σκυλιά κι όχι τους ανθρώπους». Λες και το ένα αποκλείει το άλλο. Λες κι εδώ δεν είναι απλά μαθηματικά: Ο άνθρωπος που θα αγκαλιάσει το αδέσποτακι, θα νοιαστεί και τον συνάνθρωπο. Ο άλλος που θα βασανίσει ένα κουτάβι, θα χτυπήσει και τον αδύναμο.
Γιατί όλοι αυτοί είναι ΚΑΙ θρασύδειλοι. Χέστηδες. Χτυπάνε παιδιά, χτυπάνε ηλικιωμένους, χτυπάνε άτομα με κινητικά ή νοητικά προβλήματα.

Χτυπάνε, κακοποιούν, βιάζουν όποιον τους παίρνει και γλείφουν όποιον δεν τους παίρνει. Τον οποίον καταριούνται πίσω απ’ την πλάτη του. Να ψοφήσει από καρκίνο – κλασική διαχρονική αξία σαν το ταγιέρ Σανέλ.Τελικά, όποιος ‘ρωτούσε για την ποιότητα’ αυτή η κρίση του έδωσε την απάντηση. Μια κρίση που ξεσκαρτάρισε συμπεριφορές και χαρακτήρες. Μια κρίση που έβγαλε προς τα έξω τον καλύτερο και τον χειρότερο εαυτό μας.

Απ’ τη μια μεριά, άνθρωποι που τους χαίρεσαι, απ’ την άλλη, ανθρωπάκια και τα φτύνεις. Καθάρματα με σφιχτά χείλη, μάτια σχισμές, χέρια γροθιές και την κατάρα στην κωλότσεπη.Επί προσωπικού: Αλλιώς μου τα ‘πανε κι άλλα μου τάξανε. Νόμιζα πως τα χρόνια θα με προικίσουν με τις αρετές της ανοχής, της υπομονής, της κατανόησης. Αντί γι’ αυτό, μου ‘κατσε το εντελώς αντίθετο: Θυμώνω πιο πολύ. Δεν έχω πια ούτε ανοχές, ούτε αντοχές με τον σκατόψυχο. Να διάολο να πάει και στα τσακίδια.

Αλλά μέχρι εκεί. Δεν θα ασχοληθώ παραπάνω. Ούτε ψόφο θα του...ευχηθώ – ούτε με καρκίνο θα τον καταραστώ. Τόση τοξικότητα στη ζωή μου δεν την αντέχω, δεν την θέλω – και συνεπώς δεν την επιλέγω.Άρα τι κάνουμε; Άρα συνεχίζουμε, μάγκες. Συνεχίζουμε κανονικά και ψύχραιμα. Έτσι για να τους σπάσουμε τα νεύρα, ρε γαμώτο.

Συνεχίζουμε να είμαστε εθελοντές. Συνεχίζουμε να στηρίζουμε όποιον μας έχει ανάγκη. Τον Έλληνα, τον ξένο, τον πρόσφυγα, τον μετανάστη, την κακοποιημένη γυναίκα, τον ανήμπορο ηλικιωμένο, το χτυπημένο παιδί, το βασανισμένο ζώο.... Είμαστε εδώ, είμαστε εκεί, είμαστε παντού, είμαστε όπου μπορούμε, είμαστε όσο αντέχουμε, είμαστε όσο μας βαστάν τα πόδια μας, τα κότσια μας, η τσέπη μας κι η καρδιά μας.

Είμαστε παρόντες. Και σε όποιον αρέσουμε, γατάκια.

Έλενα Ακρίταtanea.gr  Το Κουτί της Πανδώρας

Το βάσανο για τρυφερές ψυχές Όταν το άγχος γίνεται τελικά πρόβλημα

Το άγχος είναι ένα συνηθισμένο και φυσιολογικό συναίσθημα τόσο στους ενήλικες, όσο και στα παιδιά. Στις περισσότερες περιπτώσεις το άγχος είναι προσωρινό και μπορεί να προκαλείται από ένα συγκεκριμένο στρεσογόνο ερέθισμα ή μία κατάσταση. 

Βάσανο για τρυφερές ψυχές

Στην περίπτωση των παιδιών για παράδειγμα, μπορεί να βιώσουν άγχος μετά από μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή τους όπως μία μετακόμιση ή όταν χρειαστεί να αποχωριστούν τη μαμά στο ξεκίνημα του σχολείου. 

Σε άλλες περιπτώσεις όμως το άγχος μπορεί να υπάρξει σε μια πιο γενικευμένη μορφή, να είναι επίμονο και έντονο, και να παρεμποδίζει την καθημερινή λειτουργία και τις δραστηριότητες του παιδιού όπως το σχολείο, τη δημιουργία φίλων, ή τον ύπνο. 

Σε αυτήν την περίπτωση το άγχος χάνει το φυσιολογικό του στοιχείο και αποτελεί ένδειξη κάποιας αγχώδους διαταραχής. Δυστυχώς, η συχνότητα εμφάνισης των διαταραχών άγχους γίνεται όλο και πιο υψηλή στα παιδιά και δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα ιδιαίτερη βαρύτητα τόσο στη διάγνωση όσο και στην αντιμετώπισή τους. 

Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι τα συμπτώματα των διαταραχών αυτών δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά διότι δεν προκαλούν ενόχληση στο περιβάλλον του παιδιού και δεν είναι επιβλαβή για τους άλλους παρά μόνο για το ίδιο το παιδί. Ακόμα όμως και αν γίνονται αντιληπτά από τους γονείς, δυσκολεύονται να διακρίνουν αν πρόκειται για φυσιολογικές ή παθολογικές εκδηλώσεις άγχους και φόβου. 

Ποιες είναι οι διαταραχές άγχους στα παιδιά; 

Διαταραχή άγχους αποχωρισμού. 
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι φυσιολογικό να βιώνουν κάποιο βαθμό άγχους σε περιπτώσεις απομάκρυνσης από τους γονείς ή από τα άτομα με τα οποία είναι προσκολλημένα. 

Όταν όμως το άγχος που βιώνει το παιδί έχει υπερβολική ένταση και εκδηλώνεται σε μεγαλύτερες ηλικίες, τότε ενδέχεται να αποτελεί ένδειξη της διαταραχής άγχους του αποχωρισμού. 

Παιδιά σχολικής ηλικίας μπορεί να μην θέλουν να πάνε σχολείο ή να κοιμηθούν μόνα τους ή μπορεί να διακατέχονται από φοβίες ότι κάτι κακό θα συμβεί στα αγαπημένα τους πρόσωπα ή ότι τα ίδια χαθούν και δεν θα μπορέσουν να ξαναβρεθούν με τους γονείς τους. 

Κοινωνική αγχώδης διαταραχή. 
Βασικό χαρακτηριστικό της κοινωνικής φοβίας είναι ο έντονος και επίμονος φόβος που βιώνει το παιδί σε μία ή περισσότερες κοινωνικές καταστάσεις. Η κοινωνική κατάσταση μπορεί να προκαλεί τόσο έντονο άγχος, που ενδέχεται να οδηγήσει σε κρίση πανικού. 

Τα παιδιά και οι έφηβοι με κοινωνική φοβία έχουν συνήθως πολύ λίγους φίλους, δεν θέλουν να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες, στο σχολείο μπορεί να δείχνουν ιδιαίτερα φοβισμένα σε πολλές καταστάσεις (να διαβάσουν φωναχτά, να σηκώσουν χέρι, να πάρουν το λόγο) και μπορεί να αποφεύγουν σχολικές εκδρομές και ομαδικές εκδηλώσεις. 

Στο σπίτι μπορεί να μην απαντούν στο τηλέφωνο και να απομονώνονται όταν έρχονται επισκέπτες. Γενικά τα παιδιά αυτά έχουν αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους και συχνά βιώνουν την απόρριψη από το περιβάλλον τους. 

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. 
Βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι το υπερβολικό και ανεξέλεγκτο άγχος το οποίο προκαλείται από μια σειρά γεγονότων και δραστηριοτήτων τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας για διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών. 

Το παιδί μπορεί να βιώνει άγχος και έντονη φοβία για τους βαθμούς, για οικογενειακά θέματα, για τις γενικότερες επιδόσεις του κ.α. Τα παιδιά αυτά είναι πιο πιθανό να είναι τελειομανή και συχνά αδυνατούν να χαλαρώσουν λόγω της πολύ μεγάλης τους ανησυχίας. 

Τα συμπτώματα της διαταραχής μπορεί να εκδηλώνονται με νευρικότητα ή έντονο αίσθημα αγωνίας, με τεντωμένα νεύρα, με εύκολη κόπωση, με δυσκολία συγκέντρωσης ή με ένα αίσθημα ότι το μυαλό είναι άδειο, με ευερεθιστότητα και διαταραχή ύπνου. 

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. 
Τα βασικά χαρακτηριστικά της διαταραχής αυτής είναι οι έμμονες σκέψεις και οι ψυχαναγκασμοί με τους οποίους το άτομο ασχολείται τουλάχιστον για μια ώρα την ημέρα και οι οποίο το καταπονούν και του δημιουργούν πρόβλημα στη λειτουργικότητά του. 

Οι εμμονές επαναλαμβάνονται ακόμα και χωρίς τη θέληση του παιδιού και τις βιώνει ως ιδιαίτερα στρεσογόνες. Η συμπεριφορά του παιδιού μπορεί να χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες πράξεις τις οποίες αισθάνεται ως υποχρέωσή του να τις εκτελέσει για να μειώσει το άγχος που βιώνει. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί ασχολείται σε υπερβολικό βαθμό με την καθαριότητα (85% των περιπτώσεων), τον έλεγχο και την τακτοποίηση πραγμάτων. 

Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να γίνεται διάκριση των παθολογικών ψυχαναγκασμών από τις τελετουργίες που κάνουν τα παιδιά στο πλαίσιο της φυτολογικής τους ανάπτυξης. Για παράδειγμα, είναι σύνηθες για κάποια παιδιά να τακτοποιούν τα παιχνίδια τους με έναν ορισμένο τρόπο και συγκεκριμένες στιγμές. Όταν το παιδί καταπονείται και υποφέρει, τότε οι συμπεριφορές αυτές ξεφεύγουν από τα όρια της φυσιολογικής συμπεριφοράς και αποτελούν ενδείξεις ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. 

Ειδική φοβία. 
Βασικά χαρακτηριστικά της ειδικής φοβίας είναι ο έκδηλος και επίμονος φόβος ο οποίος είναι υπερβολικός και παράλογος και ενεργοποιείται από την παρουσία ή την πρόβλεψη παρουσίας ενός αντικειμένου ή κατάστασης (ασανσέρ, αεροπλάνο, ζώο, ύψος, αίμα, νερό). 

Η έκθεση στο ερέθισμα του φόβου προκαλεί σχεδόν πάντα μια άμεση αντίδραση άγχους ή πανικού. Στα παιδιά το άγχος αυτό εκδηλώνεται συχνά με κλάμα και νευρικότητα. Τα παιδιά είναι πιθανό να μην αντιλαμβάνονται πότε οι φόβοι τους είναι υπερβολικοί ή αδικαιολόγητοι. 

Μπορεί να διακατέχονται από το άγχος που τους δημιουργεί η σκέψη για το τι μπορεί να συμβεί αν εκτεθούν στο φοβικό αντικείμενο ή την κατάσταση που προκαλεί το φόβο. 

Διαταραχή μετά από τραυματικό στρες. 
Τα χαρακτηριστικά της διαταραχής αυτής είναι το επίμονο άγχος ως επακόλουθο ενός τραυματικού γεγονότος. Τέτοιου είδους γεγονότα μπορεί να είναι φυσικές καταστροφές ή καταστάσεις όπου το παιδί γίνεται αυτόπτης μάρτυρας κάποιου εγκλήματος, ληστείας, βιασμού, βασανισμού ή άλλης βίαιης ενέργειας. 

Το παιδί μπορεί να νιώθει έντονο και επίμονο φόβο, αβοήθητο ή τρόμο. Το τραυματικό γεγονός μπορεί να αναβιώνεται από το παιδί ξανά και ξανά. Μπορεί να βλέπει εφιάλτες ή να χάσει τελείως τον ύπνο του, να έχει εκρήξεις θυμού, μπορεί να αποσυρθεί και να αποφεύγει τους ανθρώπους μήνες μετά το τραυματικό γεγονός. Το άγχος αποτελεί ένα γνώριμο και οικείο συναίσθημα για όλους τους ανθρώπους και σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να θεωρηθεί λειτουργικό γιατί συχνά διευκολύνει να αντιμετωπίσουμε δύσκολες καταστάσεις θέτοντας τον οργανισμό μας σε κατάσταση ετοιμότητας. 

Αν όμως οι γονείς παρατηρήσουν ότι το άγχος του παιδιού είναι υπερβολικό σε ένταση, επίμονο στο χρόνο και δεν εξαλείφεται με τη σιγουριά και την ασφάλεια που του παρέχουν, τότε ίσως υπάρχει ένδειξη κάποιας αγχώδους διαταραχής. Σε αυτήν την περίπτωση η γνώμη ειδικού κρίνεται απαραίτητη. Η πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την υγιή ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού. 

Parentshelp

Βιβλιογραφία: 
Κάκουρος, Ε. & Μανιαδάκη, Κ. (2006). Ψυχοπαθολογία παιδιών και εφήβων. Αναπτυξιακή προσέγγιση. Τυπωθήτω, Αθήνα. 
Borlow, D. H. (1988). Anxiety and its disorders: The nature and treatment of anxiety and panic. 
New York: Guilford Press. Kashani, J. H. & Orvaschell, H. (1990). A community study of anxiety in children and adolescents.
 American Journal of Psychiatry, 31, 595-559.