Το παιδί μου δεν δοκιμάζει τίποτα. Τι να κάνω;

Το παιδί σας αρνείται να δοκιμάσει νέες γεύσεις και κυρίως φρούτα και λαχανικά; Δεν είναι το μόνο! Ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών εκδηλώνουν έντονη απροθυμία και αποφυγή για δοκιμή νέων τροφίμων. Το φαινόμενο αυτό χαρακτηρίζεται τροφική νεοφοβία και εκδηλώνεται στην βρεφική ηλικία σε χαμηλά επίπεδα, κορυφώνεται σε ηλικίες 2-6 ετών και μειώνεται σταδιακά με το πέρασμα των χρόνων.

Food Neophobia in Children & the Need for Pediatric Nutritionist

Children Who Refuse to Eat

Πως λοιπόν μπορούμε να μειώσουμε το φαινόμενο αυτό;
Στο σπίτι είναι σημαντικό να υπάρχουν κανόνες και ορισμένοι από αυτούς να αφορούν το φαγητό. Το σημαντικότερο είναι πως όλα τα γεύματα πρέπει να καταναλώνονται στο τραπέζι, όχι μπροστά σε τηλεοράσεις στον καναπέ ή μπροστά στον υπολογιστή.
Αποφύγετε να ταΐζετε εσείς το παιδί σας, από πολύ νωρίς τα παιδιά είναι έτοιμα να τρώνε μόνα τους.
Αποφύγετε τυχόν συγκρούσεις κατά τη διάρκεια του φαγητού.
Χρησιμοποιείστε εικόνες, παραμύθια και παραδείγματα ώστε να δελεάσετε το παιδί να δοκιμάσει το καινούριο τρόφιμο!
Συνδυάστε το νέο τρόφιμο με κάποιο ήδη οικείο τρόφιμο.
Κρατήστε μία ουδέτερη στάση στο τραπέζι. Εξηγήστε από την αρχή στο παιδί πόσο θρεπτικό είναι ένα φαγητό, και εξηγήστε του πως έχει το δικαίωμα να φάει το φαγητό όπως επίσης έχει και το δικαίωμα να μην το φάει.
Μην πιέζετε το παιδί, αλλά μην τον καλοπιάνετε παράλληλα.
Μην επιβραβεύετε το παιδί με φαγητό. Η επιβράβευση θα πρέπει να είναι λεκτική και να επιβραβεύει την ποιότητα και όχι την ποσότητα της συμπεριφοράς.
Σε περίπτωση που το παιδί επιλέξει να μην καταναλώσει την τροφή του σε καμία περίπτωση μην του προσφέρετε κάποιο άλλο φαγητό.
Επαναλάβετε να εκθέσετε το τρόφιμο χωρίς πίεση δοκιμής 5-10 φορές.
Είναι σημαντικό το παιδί να συναναστρέφεται με άτομα που αποδέχονται τα νέα τρόφιμα....

Ανατρέφοντας ένα Παιδί με Σακχαρώδη Διαβήτη

Στο περιοδικό Diabetes Forecast δημοσιεύθηκε ένα άρθρο της Jill Weisberg-Benchell, στο οποίο τίθενται ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που εκπαιδεύεται ένα παιδί με σακχαρώδη διαβήτη. 
.

Με αφορμή το άρθρο αυτό θα συζητηθούν ορισμένα προβλήματα και δυσκολίες που αντιμετωπίζουν συχνά οι γονείς που ανατρέφουν παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη.

Κάθε γονιός θέλει να βλέπει το παιδί του χαρούμενο, υγιές, με αυτοπεποίθηση και να είναι αρεστό σε όλους. Για την πραγματοποίηση των παραπάνω στόχων αποτελεσματικό εργαλείο είναι η πειθαρχία.
Πειθαρχία δεν σημαίνει τιμωρία αλλά οριοθέτηση των σωστών κατευθυντήριων γραμμών και είναι απαραίτητη για την ορθή διαπαιδαγώγηση των παιδιών.
Η τιμωρία αφορά στις ενέργειες των γονιών όταν το παιδί ξεπεράσει τις κατευθυντήριες γραμμές.
Ωστόσο, η συνεχής πειθαρχία είναι δύσκολη στην εφαρμογή της και γίνεται ακόμα δυσκολότερη όταν το παιδί έχει σακχαρώδη διαβήτη.

Τι θα πρέπει, επομένως, να κάνουν οι γονείς στην προκειμένη περίπτωση; Είναι σημαντικό να μην αγνοούν ή παραβλέπουν την κακή συμπεριφορά του παιδιού. Το παιδί θα βοηθηθεί περισσότερο αν προσαρμοστεί στη ζωή με την πάθηση αυτή, του διαβήτη, θα συνεχίσει να είναι κακομαθημένο και μετά τη διάγνωση.

Ορισμένοι γονείς στην προσπάθειά τους να μη στεναχωρήσουν το παιδί τους είναι ενδοτικοί σε όλες του τις απαιτήσεις με αποτέλεσμα να δέχονται και τις πιο παράλογες από αυτές ή στην προσπάθειά τους να αντισταθμίσουν την παρουσία του διαβήτη να αγοράζουν πληθώρα παιχνιδιών.
Μια τέτοια στάση δείχνει ότι έχουν επηρεαστεί συναισθηματικά και σίγουρα δεν βοηθάει στη σωστή διαπαιδαγώγηση στη του παιδιού. Αντιθέτως, περνούν στο παιδί μηνύματα που πιθανόν να μην είχαν πρόθεση να του διδάξουν όπως ότι ο διαβήτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μια δικαιολογία για να ξεφύγει από υποχρεώσεις που δεν θέλει να εκτελέσει ή ότι οι κανόνες που οι περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν (π.χ. το ότι πρέπει να περιμένει τη σειρά του ή να μάθει να μοιράζεται ή να δέχεται την άρνηση των άλλων) δεν αφορούν στο ίδιο γιατί έχει διαβήτη ή ακόμα ότι διαφέρει από τα άλλα παιδιά γιατί έχει διαβήτη.
Τα παραπάνω είναι δυνατόν να κάνουν το παιδί κακομαθημένο, εγωκεντρικό με αποτέλεσμα να χαϊδεύεται τόσο στους ενηλίκους όσο και στους συνομήλικούς του. Η κατάσταση αυτή, ενδεχομένως, να διαρκέσει μέχρι... 

Διάβασμα και παιδική ψυχή

Το έντονο σχολικό πρόγραμμα και ο ρυθμός που επιβάλλει, συχνά στερούν από τα παιδιά τη χαρά που προσφέρει η ανάγνωση ενός παιδικού βιβλίου. Το παιδάκι που τρέχει από το σχολείο στα ιδιαίτερα κι έχει να μελετήσει και να κάνει εργασίες στο σπίτι για την άλλη μέρα ζει ένα κουραστικό σχολικό πρόγραμμα, το οποίο συνήθως εξισώνει την έννοια του βιβλίου με τη μελέτη και τη σκληρή δουλειά.

Συνήθως εξισώνει την έννοια του βιβλίου
με τη μελέτη και τη σκληρή δουλειά

Το αποτέλεσμα είναι να αποξενώνεται το παιδί από το βιβλίο και να επιδιώκει άλλες δραστηριότητες στον ελεύθερό του χρόνο.  
Αλλά και οι γονείς, από την πλευρά τους, μερικές φορές κάνουν το σφάλμα να εξισώνουν την ανάγνωση βιβλίων με την απόκτηση μιας συγκεκριμένης πληροφορίας ή ως μορφωτικό εφαλτήριο, με αποτέλεσμα να μην έχουν διδάξει στο παιδί τους τη χαρά της ανάγνωσης και την απόλαυση της εξερεύνησης του κόσμου των λέξεων και των ιδεών.

Το παιδικό βιβλίο αποτελεί παράθυρο στη φαντασία αλλά και τη σκέψη του παιδιού. Ο συνδυασμός της εικονογράφησης με το κείμενο προσφέρει διπλή αισθητική απόλαυση: στα μάτια και στ' αυτιά. Η δύναμη που έχουν οι εικόνες και οι λέξεις επιτρέπουν στο παιδί να ταξιδέψει στο χώρο της φαντασίας, να ονειρευτεί, να σκεφτεί μεγάλα ζητήματα τα οποία μια παιδική ιστορία μπορεί να προσεγγίσει με απλό τρόπο, συγκαλυμμένα στη ροή του παραμυθιού και ίσως να βρει λύσεις σε θέματα που το απασχολούν.

Το παιδί μαθαίνει τη δύναμη των λέξεων και της έκφρασης ως επικοινωνία με τον εαυτό και τους άλλους. Το παιδικό βιβλίο του επιτρέπει να βάλει τον εαυτό του στη θέση του ήρωα, να ταυτιστεί μαζί του ή να τον απορρίψει, να πλάσει με το νου του εικόνες και σκηνές, να φανταστεί πιθανά σενάρια, να εξερευνήσει διάφορες εκδοχές του ίδιου θέματος, και να περάσει όμορφα μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου.

Το παιδικό βιβλίο έχει τη δύναμη να μεταδώσει πολιτισμικές αξίες, να διαμορφώσει ήθος, χαρακτήρα και συνείδηση. Και για να τα πετύχει όλα αυτά δε χρειάζεται να είναι ένα συγκεκριμένο είδος βιβλίου ή μιας συγκεκριμένης πολιτικής ή θρησκευτικής τοποθέτησης: οι ίδιες οι ανθρώπινες αξίες ξεπροβάλλουν μέσα από τις σελίδες των περισσότερων παιδικών βιβλίων, συνήθως με αλληγορικό και όχι άμεσα διδακτικό τρόπο.

Ωστόσο, το παιδί, που είναι στο στάδιο της διαμόρφωσης του κοινωνικο-ψυχικού του κόσμου, αναζητάει τα μηνύματα εκείνα που θα του δείξουν το δρόμο και θα του δώσουν κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές, κι έτσι ρουφάει άπληστα αυτά που έχει να του δώσει το βιβλίο.

Μέσα από πολλαπλές ψυχικές διεργασίες βγάζει τα συμπεράσματά του, αναπτύσσει την κρίση του, έρχεται αντιμέτωπο με τους φόβους, τις επιθυμίες και τις συγκρούσεις του και, τελικά, ισορροπεί μέσα από την "περιπέτεια" της ανάγνωσης.

Η ανάγνωση παιδικών βιβλίων, ήδη από τη βρεφική ηλικία, δίνει στο παιδί μια ακόμα ευκαιρία ν' αναπτύξει καλύτερα τις γλωσσικές του ικανότητες και να χτίσει γερά θεμέλια πάνω στα οποία στη συνέχεια θα στηριχθούν οι ικανότητές του για ανάγνωση και, γενικότερα, για μάθηση.

Όμως, ίσως μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της ανάγνωσης παιδικών βιβλίων είναι το γεγονός ότι φέρνει το παιδί και το γονιό πιο κοντά. Όσο ο γονιός διαβάζει στο παιδί, δημιουργείται μια ζεστή και όμορφη σχέση, όπου τόσο η μητέρα ή ο πατέρας όσο και το παιδί απολαμβάνει τη συντροφιά του άλλου και δένεται ακόμα περισσότερο μαζί του. Η ανάγνωση βιβλίων επιτρέπει στο γονιό και το παιδί να θίξουν δύσκολα θέματα και ανοίγει διαύλους επικοινωνίας για μια ζωή.

Για να μάθει το παιδί να διαβάζει χρειάζεται ν' αναπτύξει πλειάδα ικανοτήτων, όπως, να μάθει να:

• Χρησιμοποιεί τη γλώσσα στη συζήτηση
• Ακούει και να απαντά σε ιστορίες που του διαβάζουν
• Αναγνωρίζει και να ονομάζει τα γράμματα της αλφαβήτου
• Προσέχει τους ήχους της ομιλουμένης.
• Συνδέει τους ήχους της γλώσσας με τα γράμματα για να βρει τον "κώδικα" της ανάγνωσης
• Διαβάζει συχνά, ώστε να αναγνωρίζει τις λέξεις εύκολα κι αυτόματα
• Μάθει και ν' αρχίσει να χρησιμοποιεί νέες λέξεις
• Κατανοεί αυτό το οποίο διαβάζει

Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας

• Δώστε στο παιδί σας ερεθίσματα, προσφέροντάς του βιβλία και άλλο έντυπο υλικό
• Διαβάστε στο παιδί σας, ήδη από πολύ μικρή ηλικία, ποιηματάκια, στιχάκια και απλά βιβλία με εικόνες
• Για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, δώστε τους να διαβάσουν βιβλία στο επίπεδο των αναγνωστικών τους ικανοτήτων και, παράλληλα, διαβάστέ τους βιβλία πιο "δύσκολα" και για λίγο μεγαλύτερες ηλικίες, ώστε να δώσετε στο παιδί παραπάνω ερεθίσματα, τόσο για γλωσσική ανάπτυξη όσο και για ανάπτυξη της σκέψης και της κριτικής ικανότητάς τους
• Βοηθήστε το παιδί να μάθει και να χρησιμοποιεί νέες λέξεις
• Βοηθήστε το παιδί σας να σκεφτεί σχετικά με το διάβασμα και το περιεχόμενο της ανάγνωσης
• Διαβάστε και ξαναδιαβάστε στο παιδί τα ίδια βιβλία
• Κάντε την ανάγνωση καθημερινή πρακτική
• Δώστε το καλό παράδειγμα διαβάζοντας βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά.

Τρόποι ανάγνωσης

• Ο γονιός διαβάζει στο παιδί
• Το μικρό παιδί (που δεν έχει μάθει ακόμα ανάγνωση) παριστάνει ότι διαβάζει, κρατώντας το βιβλίο και λέγοντας ό,τι θυμάται από την ανάγνωση που του έκανε ο γονιός ή αυτοσχεδιάζοντας καθώς βλέπει τις εικόνες
• Το παιδί διαβάζει φωναχτά
• Το παιδί διαβάζει από μέσα του
• Το παιδί διαβάζει σε άλλα παιδιά (πχ μικρότερο αδερφάκι)
• "Συνεταιρικό" διάβασμα, όπου (πχ στην τάξη) ένα παιδί διαβάζει μία παράγραφο, άλλο παιδί διαβάζει την επόμενη, κοκ.

Δρ. Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια