Tuesday 31 January 2017

Υπερβολές στη διαπαιδαγώγηση με τις οποίες εμποδίζουμε
την ανάπτυξη των παιδιών μας

Πολλές φορές οι γονείς θέλοντας να κάνουν καλό στα παιδιά τους, συμπεριφέρονται με έναν τρόπο που επιτυγχάνουν δυστυχώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Συνήθως αυτός ο τρόπος αφορά διάφορες υπερβολικές μορφές διαπαιδαγώγησης κι όχι τις προθέσεις καθ’αυτές. 
Οι προθέσεις – μπορεί κανείς να υποθέσει – ότι είναι a priori καλές. 
Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται στην υπερβολή.
Υπερβολική αγωνία. 
Πολύ συχνό χαρακτηριστικό στην συμπεριφορά των γονιών απέναντι στα παιδιά τους είναι η αγωνία, ο φόβος, κυρίως μήπως πάθουν κάτι. Μην πέσουν, μην χτυπήσουν, μην τρομάξουν, μην φοβηθούν, μην ανησυχήσουν… ο κατάλογος είναι ατελείωτος!
Υπερβολική καθαριότητα. 
Κάποιοι γονείς προτιμούν ένα καθαρό ρούχο, καθαρά χέρια και καθαρά γόνατα ακόμα κι αν το τίμημα είναι η “ψυχική αποστείρωση”. Αφήστε τα παιδιά να λερωθούν! Αφήστε τα να δοκιμάσουν, να παίξουν,… και ας λασπωθούν, ας λερωθούν κι αυτά και τα ρούχα τους! Η αίσθηση ελευθερίας για ένα μικρό παιδί είναι ανεκτίμητη και αναντικατάστατη.
Υπερβολική προσδοκία. 
Η προσδοκία είναι μια τεράστια παγίδα. Είναι θα λέγαμε “σαν το αλάτι”. Σε λογική (μικρή) ποσότητα νοστιμεύει το φαγητό αλλά στην υπερβολική χρήση του γίνεται πρόβλημα και για την γεύση και για την υγεία συνολικότερα. Θέλουν προσοχή οι προσδοκίες μας (εδώ το ίδιο ισχύει και για τους ίδιους τους εαυτούς μας ως ενήλικες!). 
Πρέπει να μάθουμε να αγαπάμε τα παιδιά μας γι΄αυτό που είναι και γι’αυτό που μπορούν και όχι για αυτό που θα θέλαμε ή γι’αυτό που “θα έπρεπε”. Διαφορετικά τα καταπιέζουμε και τα φορτώνουμε ενοχές που δεν καταφέρνουν να μας ευχαριστήσουν…

Υπερβολική σημασία για το «τι θα πει ο κόσμος». 
Έχουμε τις κεραίες μας τεντωμένες να αφουγκραστούμε την εκτίμηση των άλλων για εμάς, με αποτέλεσμα να απομακρυνόμαστε απ΄τον πραγματικό μας εαυτό, αυτό που αυθεντικά θέλουμε οι ίδιοι, θυσιάζοντας τις επιθυμίες μας και τις δυνατότητες μας στο βωμό της δημόσιας εικόνας. 
Υιοθετούμε πρότυπα από την τηλεόραση, τα περιοδικά, από κάθε τι άλλο έξω από εμάς καταπιέζοντας τον εαυτό μας να γίνουμε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε. 
Και δυστυχώς πολύ συχνά παρασυρόμαστε από την λογική αυτή και αντιμετωπίζουμε έτσι και τα παιδιά μας: 
Nα είναι φρόνιμα, υπάκουα, καθαρά, καλοί μαθητές, χωρίς λάθη στην συμπεριφορά, στην εικόνα, στους τρόπους τους…

Όμως όλα τα παιδιά αυτά είναι μια ουτοπία! Τα παιδιά είναι και πρέπει να μείνουν παιδιά, να μεγαλώσουν διανύοντας τα χωράφια της παιδικότητας τους, να περάσουν το φάσμα της αθωότητας τους, να μάθουν μέσα από τα λάθη, να πέσουν, να χτυπήσουν, να λερωθούν, να τσακωθούν, να ερωτευθούν, να…
Ας αφήσουμε τα παιδιά να χαρούν τη μοναδική αυτή περίοδο στην ανάπτυξη τους, την ανεπανάληπτη, την περιβόητη, την αξιοζήλευτη περίοδο πριν την ενηλικίωσή τους….

Γιάννης Ξηντάρας

Πτυχιούχος Ψυχολογίας από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή», Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής και του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων.

Πηγή: e-psychology.gr

Τα πρώτα του λογάκια

Από: Σιμέλα Κολαγκελέ

Κάποια παιδιά λένε «μαμά» πριν κλείσουν καν τους εννέα μήνες, ενώ άλλα μέχρι να σβήσουν και το δεύτερο κεράκι τους προτιμούν απλώς να ακούν. Δέκα απαντήσεις ρίχνουν φως σε αντίστοιχες ερωτήσεις και αιτιολογούν γιατί η ομιλία εξελίσσεται διαφορετικά από παιδί σε παιδί.

1. Πρέπει να μάθω εγώ στο παιδί μου να μιλάει, ή θα μάθει μόνο του;

Ακούγεται απολύτως λογικό: Η μαμά, ο μπαμπάς και το μεγάλο αδερφάκι μιλάνε και το μικρό επαναλαμβάνει. 
Κι όμως, με την εξέλιξη της ομιλίας τα πράγματα είναι αρκετά πιο περίπλοκα. Η ανάγκη να εκφραστούμε είναι εξίσου σημαντική με εκείνη του να σταθούμε όρθιοι. Διότι τα μικρά παιδιά είναι ικανά μάθησης ακόμη και στις πιο αντίξοες συνθήκες, όπως, για παράδειγμα, όταν οι γονείς τους είναι κωφάλαλοι ή όταν μεγαλώνουν σε συνθήκες όπου δεν τους μιλούν ιδιαίτερα. 
Τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι καθοριστικά για τη λεκτική του εξέλιξη. 
Σε περίπτωση που αυτά τα χρόνια δεν του απευθύνει κανείς το λόγο, είναι βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα ομιλίας για το υπόλοιπο της ζωής του. 
Συμπέρασμα: Οι γονείς «οφείλουμε» όχι μόνο να μιλάμε στο μωρό μας, αλλά και να αιτιολογούμε κάποιες πράξεις μας («Τώρα η μαμά θα σε κάνει μπάνιο», «Νύσταξες; Είναι ώρα να πάμε για ύπνο» κ.ο.κ.). Εξίσου σημαντικά είναι τα νανουρίσματα και τα τραγούδια. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να του μιλάμε και να του εξηγούμε ακατάπαυστα τα πάντα πιστεύοντας πως έτσι θα μιλήσει νωρίτερα.

2. Πότε αρχίζει ένα μωρό να μιλάει; 

Πριν την ομιλία έρχεται η αντίληψη. Και αυτή ξεκινάει μόλις αναπτυχθεί επαρκώς η ακοή του μωρού, δηλαδή την 25η εβδομάδα κύησης. 
Ήδη τις τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης τα μωρά μπορούν να διακρίνουν διάφορους ήχους, ενώ από τη στιγμή που γεννιούνται είναι σε θέση να ξεχωρίσουν τη μητρική τους γλώσσα. 
Πρόσφατη έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Βίρτσμπουργκ, στην οποία συγκρίθηκαν τα πρώτα κλάματα νεογέννητων μωρών γερμανικής και γαλλικής καταγωγής, έδειξε ότι ήδη από τις πρώτες κιόλας φωνούλες τα μωρά επικοινωνούν στη μητρική τους γλώσσα: Τα «γερμανάκια» έκλαιγαν κατεβαίνοντας την κλίμακα στον τόνο, ενώ τα «γαλλάκια» την ανέβαιναν, στοιχείο που χαρακτηρίζει αντίστοιχα την κάθε γλώσσα.

3. Γιατί είναι το όνομά μας τόσο σημαντικό, όταν μαθαίνουμε να μιλάμε;
Το όνομα, σύμφωνα με έρευνα αμερικανών επιστημόνων, έχει στο μωρό την επιρροή ενός βράχου ή μιας άγκυρας: Αποτελεί μια σταθερή αξία μέσα στην καταιγίδα της γλώσσας και των λέξεων που το βοηθάει να βρει και πάλι τον προσανατολισμό του. 
Την ίδια επιρροή έχουν και κάποιες άλλες λέξεις όπως «και», «με» αλλά και τα άρθρα (ο, η, το).

4. Πώς ξέρουμε αν τα μωρά καταλαβαίνουν τι λέμε; 

Οι έρευνες σε μικρά παιδιά δεν είναι εύκολη υπόθεση, μιας και τα μωρά δεν είναι σε θέση να μας πουν τι σκέφτονται. 
Γι αυτό ακριβώς οι επιστήμονες επεξεργάζονται άλλα σημάδια για να τεκμηριώσουν τις μελέτες τους. 
Για παράδειγμα, παρατηρούν αν τα μωρά στο άκουσμα μιας λέξης ρουφάνε εντονότερα την πιπίλα τους!

5. Γιατί τα τραγούδια αρέσουν τόσο πολύ στα παιδιά; 

Τα μωρά ήδη από την εμβρυϊκή τους ζωή έχουν μια εκ φύσεως έλξη για τη μουσική. Τα νεογέννητα μάλιστα είναι σε θέση να αναγνωρίσουν μελωδίες που άκουγαν μέσα από τον κοιλιά της μαμάς τους. Τόσο τα τραγούδια όσο και τα ποιηματάκια αποτελούν για τα μωρά ιδανικά «βοηθήματα», αφού και στις δύο περιπτώσεις ο ρυθμός αλλά και ο τονισμός των λέξεων είναι εντονότερος απ’ ό,τι στην κανονική ομιλία.

6. Ποιες είναι οι συνηθέστερες πρώτες λέξεις; 

Η λέξη «μαμά» είναι για πάνω από το 70% των παιδιών η πρώτη που ξεστομίζουν. Ακολουθούν οι λέξεις «μπαμπά», «άτα», «μπάλα», «γιαγιά».
7. Τα παιδιά που μιλάνε νωρίς είναι πιο έξυπνα από αυτά που αργούν να μιλήσουν;
Υπάρχει γενικότερα η αντίληψη ότι τα παιδιά που μιλάνε γρήγορα είναι πιο εύστροφα από αυτά που «τεμπελιάζουν», μιας και μπορούν νωρίτερα να μας πουν τι θέλουν και τι σκέφτονται, και αυτό είναι πράγματι εντυπωσιακό. 

Οι επιστήμονες πάντως έχουν άλλη άποψη. Πιστεύουν πως η ευφυΐα δεν σχετίζεται με την ανάπτυξη της λεκτικής ικανότητας. 
Απόδειξη: Παιδιά με νοητική στέρηση είναι σε θέση να μιλάνε και να επικοινωνούν. 
Οι αναπτυξιολόγοι σύσσωμοι συμφωνούν πως ναι, η πρώιμη λεκτική ικανότητα μπορεί να είναι ένδειξη για υψηλή ευφυΐα, αυτό όμως δεν σημαίνει πως ένα παιδί που θα αποφασίσει να μιλήσει στα δύο του δεν μπορεί να εξελιχθεί σε έναν μικρό Αϊνστάιν.

8. Γιατί τα κορίτσια μιλάνε πιο γρήγορα απ’ ό,τι τα αγόρια; 

Κι όμως, η παραπάνω άποψη δεν είναι μύθος, αλλά αποτέλεσμα στατιστικής. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου έτους της ζωής τους τα κορίτσια μαθαίνουν κατά μέσο όρο 120 λέξεις, ενώ τα αγόρια φτάνουν μόλις τις 90. 
Μέχρι και το νηπιαγωγείο τα κορίτσια είναι πρωταθλήτριες στη «φλυαρία» και επίσης επισκέπτονται τρεις φορές πιο σπάνια το λογοθεραπευτή απ’ ό,τι τα αγόρια. 
Δεν υπάρχει καμιά σαφής απάντηση γιατί συμβαίνει αυτό, οι ειδικοί όμως τείνουν στο συμπέρασμα πως ορμονικοί παράγοντες είναι η αιτία, που κάνουν τον θηλυκό εγκέφαλο να ωριμάζει γρηγορότερα. 
Συμπέρασμα: Τα κορίτσια επεξεργάζονται νωρίτερα και ευκολότερα τη γλώσσα, ενώ τα αγόρια χρειάζονται ένα συνδυασμό οπτικών και ακουστικών επιρροών για να φτάσουν στο ίδιο επίπεδο.

9. Μπορεί να χάσει ένα παιδί τη διάθεση να μιλάει;

Ναι, όταν παρουσιάζονται διαταραχές στη λεκτική ανάπτυξη. Πρόκειται για ένα συνδυασμό που αποτελείται από περιορισμένο λεξιλόγιο, «κακή» σύνταξη και εκφραστικό πρόβλημα. 
Τα παιδιά που γεννιούνται με αυτή τη διαταραχή (η οποία εμφανίζεται ανεξαρτήτως βιοτικού και μορφωτικού οικογενειακού επιπέδου) κάνουν θαυμάσια πρόοδο με τη βοήθεια λογοθεραπείας. 
Υπάρχει και η άλλη πλευρά: Υγιή παιδιά που όμως έχουν φτωχό λεξιλόγιο και δεν μπορούν να εκφραστούν σωστά, γιατί στο σπίτι δεν τους μιλάνε και δεν τους διαβάζουν αρκετά, αφήνοντας αυτό τον σημαντικό ρόλο πολλές φορές στην τηλεόραση. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν βοηθάει η λογοθεραπεία, αλλά μια εκπαιδευτικός που θα ενδιαφερθεί για το παιδί.

10. Τι να κάνω αν το παιδί μου δεν μιλάει «όπως πρέπει»; 

Υπάρχουν «σιωπηλά» παιδιά που δεν τους αρέσουν τα πολλά λόγια και ξαφνικά στα δεύτερα τους γενέθλια αρχίζουν να μιλάνε και δεν βάζουν γλώσσα μέσα. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να έχουμε το νου μας ώστε να μην παραβλέψουμε κάποιες σημαντικές ενδείξεις. 
Το πρώτο έτος: 
Μήπως το μωρό σας έχει κλείσει τον πέμπτο του μήνα και κλαίει ακόμη μονότονα όπως όταν μόλις είχε γεννηθεί; 
Είναι ήδη έξι μηνών και δεν βγάζει ακόμη φωνούλες; 
Και τα δύο μπορεί να οφείλονται σε πρόβλημα ακοής. 
Λίγο πριν τα δεύτερα γενέθλιά του ο παιδίατρος οφείλει ούτως ή άλλως να ελέγξει: 
Πόσες λέξεις ξέρει το παιδί; 
Μπορεί να δημιουργήσει μια πρόταση με τουλάχιστον δύο λέξεις; Όσο νωρίτερα λάβει βοήθεια από ειδικό τόσο καλύτερη θα είναι η εξέλιξή του.

Με τη συνεργασία της Ελισάβετ Κυριακοπούλου.

Να θυμηθώ ...
Μαθήματα ζωής για μας και τα παιδιά μας

Να θυμηθώ, πριν πεθάνω… να ζήσω.
* Να θυμηθώ να γελάσω, πριν κλάψω.
Να θυμηθώ να αγκαλιάσω τον εαυτό μου πριν αυτο-μαστιγωθώ.
Να θυμηθώ να πιστέψω ότι μπορώ να το κάνω, πριν με πιάσει η αυτο-απόρριψη.
Να θυμηθώ να ακούσω την εσωτερική φωνή μου, πριν μου επιβληθεί έξωθεν η πορεία της ζωής μου.
Να θυμηθώ να δοκιμάσω πράγματα, πριν κατασταλάξω σε αυτό που μου αρέσει.
..........
Να θυμηθώ να ακούσω και να αφουγκραστώ, πριν μιλήσω.
Να θυμηθώ να κοιτάξω ψηλά, πριν ρίξω χαμηλά το βλέμμα μου.
Να θυμηθώ να αγαπήσω τους ανθρώπους, πριν απογοητευτώ από αυτούς και χωρίσουν οι δρόμοι μας.
Να θυμηθώ να κατανοήσω τι έχουν περάσει οι άλλοι και πώς σκέφτονται, πριν τους επικρίνω.
Να θυμηθώ να δω στον άλλον αυτό που είναι και όχι αυτό που θα ήθελα ή που χρειάζομαι εγώ να είναι.
Να θυμηθώ να κοιτάξω κάποιον στα μάτια, πριν του γυρίσω την πλάτη.
Να θυμηθώ να αποδεχτώ τους άλλους με τα ελαττώματά τους, πριν προσπαθήσω να τους αλλάξω για να ταιριάζουν με τα δικά μου «σωστά» δεδομένα.
Να θυμηθώ ότι στη ζωή δεν υπάρχει το τέλειο, αλλά το αληθινό με τις ατέλειές του, οι οποίες το κάνουν μοναδικό
Να θυμηθώ να αντιμετωπίσω τους άλλους ως κάτι διαφορετικά αξιόλογο, αλλά όχι κατώτερο.
Να θυμηθώ ότι η ζωή δεν είναι πρόβα, αλλά κατευθείαν παράσταση πριν αποφασίσω να αναβάλλω κάτι.
Να θυμηθώ ότι στο τέλος θα μετανιώνω για τις ευκαιρίες που δεν πήρα, πριν αποφασίσω να κάνω πίσω.
*Να θυμηθώ, πριν πεθάνω… να ζήσω.


περισσότερα εδώ: enallaktikidrasi

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki