Κώστα Κρυστάλλη: Στο σταυραητό

Κώστας Κρυστάλλης, ένας μεγάλος ποιητής,

ένα χαμομηλάκι που πέθανε από φυματίωση,

πάμτωχο και κυνηγημένο, στα 26 του χρόνια.

Γεννήθηκε στο Συρράκο της Ηπείρου το 1868, προσβλήθηκε από φυματίωση και πέθανε στην Αρτα τον Απρίλιο του 1894, σε ηλικία είκοσι έξι χρονών.
Μόνος, αβοήθητος, άρρωστος, χωρίς εφόδια, αλλά με τεράστια πίστη και ζήλο, ο νεαρός αυτός εξόριστος, ένα χωριατόπουλο άπραγο, χαμένο στη μεγάλη Αθήνα, πέτυχε να φέρει ένα ρυάκι δροσερό νερό, από τη βουνίσια ομορφιά μέσα στην αδιάφορη Αθήνα.

Πέτυχε να επιβάλει τις ποιμενικές αναμνήσεις του, να μας γνωρίσει το κάλλος της αγροτικής ζωής, να μας ξυπνήσει την πατριωτική φλόγα και να δημιουργήσει μιά δική του παράδοση, που του εξασφάλισε ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας.
Αναστημένος στη σκλαβιά, ύμνησε την ελευθερία. Και χάνοντας τίς ομορφιές της ορεινής Ηπείρου, που δεν επρόκειτο να ξαναδεί, (οι Τούρκοι τον είχαν καταδικάσει ερήμην 25 χρόνια εξορία), έκανε τραγούδι τη νοσταλγία του.
Υπάρχει πολύ πάθος και πολλή αλήθεια μέσα στους στίχους του, γι' αυτό και μας δίνουν μιά γνήσια συγκίνηση.

ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΑΕΤΟ

Aπό μικρό κι απ' άφαντο πουλάκι σταυραητέ μου,
παίρνεις κορμί με τον καιρό, και δύναμη κι αγέρα,
κι απλώνεις πήχες τα φτερά και σπιθαμές τα νύχια,
και μες στα σύγνεφα πετάς, μες στα βουνά ανεμίζεις!
Φωλιάζεις μες στα κράκουρα, συχνομιλάς με τ' άστρα,
με τη βροντή ερωτεύεσαι κι απιδρομάς και παίζεις
με τ ΄γρια τ' αστροπέλεκα και βασιλιάν σε κράζουν
του κάμπου τα πετούμενα και του βουνού οι πετρίτες.

Έτσι εγεννήθηκε μικρός κι ο πόθος μου στα στήθη,
κι απ' άφαντο κι απ' άπλερο πουλάκι, σταυραητέ μου,
μεγάλωσε, πήρε φτερά, πήρε κορμί και νύχια,
και μου ματώνει την καρδιά, τα σωθικά μου σκίζει,
κ' έγινε τώρα ο πόθος μου αητός, στοιχιό και δράκος,
κ' εφώλιασε βαθιά - βαθιά μες στ' άσαρκο κορμί μου,
και τρώει κρυφά τα σπλάχνα μου, κρυφοβοσκάει τη νιότη.

Μπεζέρισα να περπατώ στου κάμπου τα λιοβόρια.
Θέλω τ΄αψήλου ν' ανεβώ, ν' αράξω θέλω, αητέ μου,
μες στην παλιά μου κατοικιά, στην πρώτη τη φωλιά μου,
θέλω ν' αράξω στα βουνά, θέλω να ζάω με σένα.
Θέλω τ' ανήμερο καπρί, τ' αρκούδι, το πλατόνι,
καθημερνή μου κι ακριβή να τάχω συντροφιά μου.
Κάθε βραδούλα, κάθε αυγή, θέλω το κρύο τ' αγέρι
νάρχεται από τη λαγκαδιά, σα μάνα, σαν αδέρφι,
να μου χαϊδεύει τα μαλλιά και τ' ανοιχτά μου στήθη.

Θέλω η βρυσούλα, η ρεματιά -παλιές γλυκές μου αγάπες-
να μου προσφέρνουν γιατρικό τ' αθάνατα νερά τους.
Θέλω του λόγγου τα πουλιά με τον κελαηδισμό τους
να με κοιμίζουν το βραδί, να με ξυπνούν το τάχι.
Και θέλω νάχω στρώμα μου, νάχω και σκεπασμά μου
το καλοκαίρι τα κλαδιά και το χειμώ τα χιόνια.
Κλωνάρια απ' αγριοπρίναρα, φουρκάλες από ελάτια
θέλω να στρώνω στοιβανιές κι απάνω να πλαγιάζω,
ν' ακούω τον ήχο της βροχής και να γλυκοκοιμιέμαι.

Από ημερόδενδρον, αητέ, θέλω να τρώω βελάνια,
θέλω να τρώω τυρί αλαφιού και γάλα απ' άγριο γίδι.
Θέλω ν' ακούω τρυγύρω μου πεύκα κι οξιές να σκούζουν,
θέλω να περπατώ γκρεμούς, ραϊδιά, ψηλά στεφάνια,
θέλω κρεμάμενα νερά δεξιά - ζερβά να βλέπω.
Θέλω ν' ακούω τα νύχια σου να τα τροχάς στα βράχια,
ν' ακούω την άγρια σου κραυγή, τον ίσκιο σου να βλέπω.

-θέλω.., μα δεν έχω φτερά, δεν έχω κλαπατάρια,
και τυραννιέμαι, και πονώ, και σβιέμαι νύχτα - μέρα.
Παρακαλώ σε, σταυραητέ, για χαμηλώσου ολίγο,
και δόσμου τες φτερούγες σου, και πάρε με μαζί σου,
πάρε με απάνου στα βουνά, τι θα με φάει ο κάμπος!

Παιδική Κακοποίηση στα Ιδρύματα: Η καθημερινή ζωή ενός παιδιού στο ίδρυμα

Τα δικαιώματα των παιδιών που ζουν σε ιδρύματα:
Το 2005 η Επιτροπή των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις επιπτώσεις του ιδρυματισμού στα παιδιά και τις σύγχρονες αποδεκτές αρχές φροντίδας τους, όσο και την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών του Ανθρώπου, υιοθέτησε την "Σύσταση προς τα κράτη μέλη σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών που ζουν σε ιδρύματα". 

Η φωτογραφία είναι από το "Παιδιά στο Άσυλο της Λέρου" της ΕΨΥΠΕ
(εκδ. Καστανιώτη, 1995).

Σε αυτήν, αναφέρεται ρητά ότι η τοποθέτηση των παιδιών σε ιδρύματα θα πρέπει να είναι η έσχατη λύση. Ότι θα πρέπει όταν αυτό συμβαίνει τα παιδιά στα ιδρύματα να μεγαλώνουν με αξιοπρέπεια, στις καλύτερες δυνατές συνθήκες, χωρίς να περιθωριοποιούνται και με πρωταρχικό στόχο την επιτυχή κοινωνική τους επανένταξη το συντομότερο δυνατόν. Ειδικότερα, τονίζεται ότι θα πρέπει να δίνεται η απαιτούμενη σημασία στις ειδικές ανάγκες των παιδιών με αναπηρία χωρίς ίχνος διάκρισης. 

Επίσης, αναφέρεται μεταξύ άλλων ρητά το δικαίωμα των παιδιών στην διατήρηση των οικογενειακών και κοινωνικών δεσμών, το δικαίωμα της υψηλής ποιοτικά ιατρικής φροντίδας προσαρμοσμένης στις ανάγκες και την ευημερία τους και το δικαίωμα του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας για συνθήκες ανθρώπινης και μη υποτιμητικής μεταχείρισης. Ειδικότερα, το τελευταίο αφορά στην προστασία των παιδιών από σωματική και ψυχολογική κακοποίηση, ταπεινωτική συμπεριφορά, κακομεταχείριση ή καθημερινή βία. Επιπλέον στην Σύσταση συμπεριλαμβάνονται κατευθυντήριες οδηγίες και προδιαγραφές ποιότητας. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι ο χώρος τοποθέτησης πρέπει να βρίσκεται κοντά στο οικογενειακό περιβάλλον του παιδιού, η μονάδα φιλοξενίας πρέπει να είναι μικρής κλίμακας, ώστε να παρέχει μία όσο το δυνατόν πιο οικογενειακή ατμόσφαιρα, καθώς και ότι η ψυχοπαιδαγωγική στρατηγική πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη του παιδιού, διατηρώντας όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επαφή με το δίκτυο της κοινοτικής ζωής εκτός ιδρύματος.
.
Παιδιά στα ιδρύματα της χώρας μας:
Στη χώρα μας συνεχίζει να παραμένει ένα εκτεταμένο ιδρυματικό σύστημα που συγκροτείται από μεγάλα δημόσια ιδρύματα και πολλά μικρά ιδιωτικά ιδρύματα φιλανθρωπικών φορέων, διεσπαρμένα σε όλη τη χώρα, τα όποια εποπτεύονται από την κοινωνική πρόνοια του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα στο σύστημα φροντίδας των παιδιών με αναπηρίες συνεχίζει να κυριαρχεί ακραίου βαθμού ιδρυματισμός, σε σημείο που να καταργείται κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας και βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων και να παρατηρούνται γενικευμένα φαινόμενα ιδρυματικής παραμέλησης και κακοποίησης.

Η περιγραφή της ιδρυματικής καθημερινής ζωής ενός παιδιού, που ακολουθεί στη συνέχεια και είναι αποτέλεσμα παρατήρησης, αφορά στο 2007 σε ένα από τα ιδρύματα της χώρας μας. Η κατάσταση είναι ενδεικτική της καθημερινής ζωής εκατοντάδων άλλων παιδιών με αναπηρίες που ζουν σε ιδρύματα.
.

Η καθημερινή ζωή ενός παιδιού στο ίδρυμα:
Ο Νίκος είναι 10 ετών. Έχει σύνδρομο Down. Είναι ένα από τα πιο μικρά παιδιά του ιδρύματος. Εισήχθη σε αυτό σε ηλικία δύο ετών.
.
Παραμένει σε ένα από τα τέσσερα δωμάτια θαλάμου του ισόγειου, στον οποίο βρίσκονται είκοσι πέντε παιδιά. Το δωμάτιό του, που μοιράζεται με άλλα τέσσερα παιδιά, είναι βαμμένο με άσπρο και πορτοκαλί χρώμα. Οι τοίχοι είναι δίχως κανένα διακοσμητικό στοιχείο, άδειοι. Υπάρχει μόνο ένα παράθυρο με προστατευτικά σίδερα.
Ο Νίκος ξυπνάει στις 7.30 το πρωί. Είναι δεμένος, με μία λωρίδα άσπρου σεντονιού, από το πόδι στο κρεβάτι. Φοράει ένα λερωμένο φαρδύ κοντό μπλε σκούρο ολόσωμο φορμάκι. Στις 8.00 μπαίνουν στο δωμάτιο δύο νοσοκόμες και μία περιθαλπόμενη του ιδρύματος με νοητική καθυστέρηση που τις βοηθάει στις δουλειές. Η μία νοσοκόμα σπρώχνει ένα σιδερένιο καρότσι στο οποίο επάνω είναι τοποθετημένα μπιμπερό και φάρμακα και κάτω πάμπερς. 

Η μία κατευθύνεται στον Νίκο με ένα μπιμπερο γάλα. Τον ταΐζει στο κρεβάτι του, δεμένο. Ο Νίκος πίνει γρήγορα, δίχως να παίρνει ανάσα. Κυλάει γάλα από το στόμα στο λαιμό του. Το φορμάκι του λερώνεται. Στη συνέχεια η νοσοκόμα παίρνει από το καρότσι μια πλαστική σύριγγα που βρίσκεται μέσα σε ένα από τα μπουκάλια με σιρόπι. Χρησιμοποιεί την ίδια για την φαρμακοδοσία όλων των παιδιών. Την γεμίζει και πηγαίνει στο Νίκο. Οι κινήσεις προς το παιδί, είναι απότομες. Πιάνει απότομα και με δύναμη τα μάγουλά του και τα πιέζει. Το παιδί ανοίγει το στόμα με έκφραση οδύνης δίχως να αντιδρά. Του αδειάζει το φάρμακο και φεύγει προς ένα άλλο παιδί. Ο Νίκος μένει λερωμένος από το γάλα που έπεσε επάνω του. Ανοίγει το φερμουάρ από το φορμάκι του και προσπαθεί να βγάλει το πάμπερ του. Κατορθώνει να τραβήξει ένα μέρος και το σκίζει σε κομματάκια. Τα βάζει στο στόμα του. Αρχίζει και τα μασάει. Το στόμα του είναι μπουκωμένο.
Μετά από μισή ώρα, στις 11.30 μπαίνει ένας νοσοκόμος στο δωμάτιο. Βλέπει το παιδί και φωνάζει: "Πάλι τα ίδια, θα μας κλείσεις μέσα". Το σφίγγει από τα μάγουλα για να ανοίξει το στόμα του και να τον καθαρίσει. Ο Νίκος αρχίζει να κλαίει.
Στις 12.30 ανοίγει η πόρτα. Μπαίνει μία νοσοκόμα με το σιδερένιο καρότσι μεταφοράς του φαγητού. Στο επάνω ράφι είναι τοποθετημένη μια μεγάλη κατσαρόλα. Δίπλα, σιδερένια πιάτα σερβιρισμένα με φαγητό, όπως και στο κάτω ράφι. Η νοσοκόμα αρχίζει να δίνει τα φάρμακα στα παιδιά. Σε μία κουταλιά φαγητού βάζει τα φάρμακα και τους τα δίνει. Με το ίδιο κουτάλι για όλα. Στη συνέχεια παίρνει ένα πιάτο και αρχίζει το τάισμα του Νίκου. Το παιδί στέκεται όρθιο. Πιάνει το πιάτο με τα χέρια του. Καταπίνει γρήγορα δίχως διάλειμμα. Έπειτα, με μία βρεγμένη μπλούζα του σκουπίζει το στόμα. Στη συνέχεια πάει σε άλλο παιδί. Ο Νίκος συνεχίζει να την κοιτάει.
Στις 13.00 μπαίνει η άλλη νοσοκόμα με την περιθαλπόμενη που την βοηθά. Η νεαρή κοπέλα που έχει νοητική καθυστέρηση αρχίζει να αλλάζει πάμπερς στα παιδιά. Αφού πρώτα λύνει το Νίκο, του βγάζει το φορμάκι. Το παιδί μένει γυμνό, τον αλλάζει και του φοράει πάλι ένα μπλε σκούρο φορμάκι. Τον δένει στη μέση με ένα μακρύ κομμάτι από ένα σκισμένο σεντόνι, για να μην του πέφτει το πάμπερ. Έπειτα του δένει πάλι το πόδι στο κρεβάτι. Μετά ο Νίκος ξαπλώνει και κοιτά επίμονα το ταβάνι.

Στις 16.30 μπαίνει η νοσοκόμα στο δωμάτιο. Είναι η ώρα για το απογευματινό άλλαγμα. Ο Νίκος έχει ξανά λερωθεί. Η νοσηλεύτρια δεν δίνει σημασία σε τι κατάσταση βρίσκεται το παιδί.

Στις 20.20 έρχεται η νοσοκόμα για το βραδινό φαγητό και την φαρμακοδοσία. Ακολουθεί την ίδια διαδικασία όπως το μεσημέρι. Δίνει νερό σε όλα τα παιδιά με το ίδιο μπιμπερό. Τα φώτα του διαδρόμου και του δωματίου δεν σβήνουν. Ο Νίκος και τα άλλα παιδιά παραμένουν κλεισμένα στο δωμάτιο για όλο το βράδυ.
.
Αυτή είναι η καθημερινή ζωή του Νίκου και πολλών άλλων παιδιών που έχουν την ατυχία να περιθάλπονται στα Ελληνικά ιδρύματα. Δυστυχώς, τα προγράμματα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας, τα οποία έδωσαν την ευκαιρία σε εκατοντάδες πρώην έγκλειστους στα ιδρύματα της χώρα μας να ζήσουν σε κοινοτικές δομές, δεν συμπεριέλαβαν τα ιδρύματα για παιδιά (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων).

Το κείμενο και η περιγραφή της καθημερινής ζωής του Νίκου, αποτελούν αποσπάσματα από επιστημονικό άρθρο, ομάδας κοινωνικών λειτουργών, με τίτλο “Παιδιά με αναπηρίες σε ιδρύματα στην Ελλάδα: Το φαινόμενο της παραμέλησης και κακοποίησης από το θεσμό” (Χ. Ασημόπουλος, Μ. Μαργαριτίδου, Α. Μαυρομάτη, Μ. Παρασχάκη, Ι. Ψαρά), το οποίο θα δημοσιευθεί σύντομα στο περιοδικό Κοινωνική Εργασία (Επιθεώρηση Κοινωνικών Επιστημών).

Αναρτήθηκε από Post.Scriptum.Inter-Action

Τι είναι στρες και τι προκαλεί στο παιδί;

Ως ενήλικες έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι τα παιδιά ζουν σ’ έναν κόσμο ανέμελο, απαλλαγμένο από άγχος και στενοχώριες. Στην πραγματικότητα συμβαίνει συχνά το αντίθετο.

Ακόμη και τα πολύ μικρά παιδιά αισθάνονται συχνά άγχος και ανησυχούν για πολλούς λόγους, άλλα σε μικρότερο κι άλλα σε μεγαλύτερο βαθμό κι ένταση...  
Το στρες είναι το συνδυασμένο αποτέλεσμα των απαιτήσεων που ασκούνται πάνω στο άτομο και της ικανότητάς του να ανταποκριθεί σ’ αυτές ικανοποιητικά. Οι παράγοντες που προκαλούν τέτοιες πιέσεις-απαιτήσεις μπορεί να προέρχονται τόσο από το εξωτερικό περιβάλλον (δηλαδή την οικογένεια, τους φίλους, το σχολείο), όσο κι από τον ίδιο του τον εαυτό. Μάλιστα, οι πιέσεις που δέχεται το παιδί από τον εαυτό του μπορεί να είναι και οι πιο σημαντικές.
 
Ενώ εμείς οι ίδιοι θέτουμε τα στάνταρ και τους κανόνες σύμφωνα με τους οποίους θέλουμε να ζήσουμε, συχνά συμβαίνει εκείνο που νομίζουμε ότι πρέπει να κάνουμε – για να ανταποκριθούμε σ’ αυτά τα στάνταρ – να μην συμβαδίζει μ’ αυτό που μπορούμε πραγματικά να κάνουμε στην καθημερινή μας ζωή. Έτσι δημιουργείται μέσα μας η εσωτερική σύγκρουση που προκαλεί το στρες.
 
Το στρες επηρεάζει κάθε άτομο που έχει την αίσθηση ότι το βαραίνουν πολλά πράγματα που δυσκολεύεται να «σηκώσει», ή να αλλάξει. Από αυτό το βίωμα δεν εξαιρούνται τα παιδιά. Για παράδειγμα, ένα δίχρονο παιδί μπορεί να είναι αγχωμένο κι ανήσυχο επειδή ο άνθρωπος που χρειάζεται για να νιώσει ήρεμα κι ευχάριστα – η μητέρα ή ο πατέρας του – δεν βρίσκεται, όσο θα ήθελε, κοντά του.

Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας η απομάκρυνση από τους γονείς τους είναι η σημαντικότερη πηγή άγχους κι εκνευρισμού. Όσο μικρότερο σε ηλικία είναι το παιδί τόσο ισχυρότερη είναι και η επίδραση του αποχωρισμού από τους γονείς του.
 
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, οι ακαδημαϊκές απαιτήσεις (από το δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο) και οι κοινωνικές πιέσεις –ιδιαίτερα η ανάγκη του παιδιού να ενσωματωθεί με επιτυχία στην ομάδα των συνομηλίκων του– γίνονται πηγές έντονου άγχους. Επιπλέον, πολύ συχνά, ακόμα και οι πιο καλοπροαίρετοι γονείς συμβαίνει να προκαλούν άγχος στα παιδιά τους χωρίς να το καταλαβαίνουν. Για παράδειγμα, γονείς οι οποίοι έχουν πετύχει σε πολλές πλευρές της ζωής τους συχνά έχουν -χωρίς οι ίδιοι να το συνειδητοποιούν– υψηλές προσδοκίες από τα παιδιά τους. Αυτά όμως τα παιδιά που τυχαίνει να μην έχουν ούτε τα κίνητρα, ούτε τις ικανότητες για υψηλά επιτεύγματα κι επιδόσεις που είχαν οι γονείς τους συχνά καταλήγουν να νιώθουν απογοητευμένα από τον εαυτό τους και τη ζωή γενικά. Η ένταση και το είδος του στρες που βιώνει το παιδί σας έχει να κάνει και με άλλους παράγοντες.

Σκεφτείτε: σας ακούει συχνά το παιδί σας να συζητάτε για προβλήματα που σας βασανίζουν στο χώρο της δουλειά σας, να ανησυχείτε για την αρρώστια κάποιου συγγενή, ή να μαλώνετε με τον/την σύντροφό σας για οικονομικά θέματα;
Οι γονείς πρέπει να είναι προσεχτικοί στον τρόπο με τον οποίο συζητούν τέτοια θέματα όταν τα παιδιά είναι κοντά, γιατί είναι πιθανό τα παιδιά να υιοθετούν και τελικά να «φορτώνονται» τις ανησυχίες των γονιών τους με αποτέλεσμα να αγχώνονται τα ίδια γι’ αυτές.
 
Επίσης, κάποιοι παράγοντες που μπορεί να περιπλέξουν τα πράγματα είναι μια ασθένεια, ή ένα διαζύγιο. Όταν προστίθενται τέτοιου είδους καταστάσεις στις πιέσεις που το παιδί ήδη αντιμετωπίζει καθημερινά, τότε το στρες γίνεται πιο έντονο κι επώδυνο. Ακόμη και το πιο ανώδυνο και συναινετικό διαζύγιο είναι μια δύσκολη εμπειρία για τα παιδιά. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος μπορεί τα παιδιά να νιώσουν την ανάγκη να στηρίζονται περισσότερο στον εαυτό τους, αφού το βασικό σύστημα που μέχρι τώρα τους παρείχε ασφάλεια –οι γονείς τους– απειλείται με διάλυση. Οι γονείς που βρίσκονται σε διάσταση, ή έχουν χωρίσει δεν πρέπει ποτέ να ωθούν τα παιδιά τους να διαλέξουν τη μία ή την άλλη πλευρά, ή ακόμη να σχολιάζουν αρνητικά μπροστά στα παιδιά τους τον άλλο γονιό. Αντίθετα, πρέπει πάντα οι ενέργειές τους να έχουν σαν τελικό στόχο αυτό που μακροπρόθεσμα ωφελεί το παιδί τους.
 
Πώς θα καταλάβετε εάν το παιδί σας είναι αγχωμένο;
Δεν είναι πάντα εύκολο να διακρίνετε πότε το παιδί σας βιώνει έντονο άγχος. Βραχυπρόθεσμες αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού, όπως τα σκαμπανεβάσματα στη διάθεσή του, η ξαφνική κι έντονη κινητικότητα, η επιθετικότητα, οι αλλαγές στον τρόπο και τις ώρες που κοιμάται, το «βρέξιμο» του κρεβατιού του μπορεί να είναι σημάδια έντονου στρες.

Κάποια παιδιά όταν διακατέχονται από στρες παρουσιάζουν και σωματικές ενοχλήσεις, όπως είναι οι επίμονοι στομαχόπονοι και οι πονοκέφαλοι.

Άλλα έχουν δυσκολία στο να συγκεντρωθούν ή να ολοκληρώσουν τις εργασίες του σχολείου. Άλλα παιδιά κλείνονται στον εαυτό τους και ξοδεύουν τον περισσότερο χρόνο τους μόνα τους παρά με κάποια παρέα. Τα πιο μικρά παιδάκια αντιδρούν στο στρες ρουφώντας τον αντίχειρά τους, παίζοντας επίμονα με τα μαλλιά τους, ή σκαλίζοντας τη μύτη τους. Κάποια άλλα μπορεί να αρχίσουν να λένε ψέματα, να φέρονται ατίθασα κι εριστικά, ή να εναντιώνονται στην εξουσία.
 
Πώς θα βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίσει το στρες;
Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίσει το στρες είναι, καταρχάς, να δημιουργήσετε στο παιδί σας τις απαραίτητες προϋποθέσεις για έναν δυνατό και υγιή οργανισμό. Η επαρκής ξεκούραση και η καλή διατροφή θα ενισχύσουν τις φυσικές άμυνες του παιδιού στην αντιμετώπιση του άγχους. Εξίσου, μεγάλης σημασίας είναι η κατάλληλη συμπεριφορά, επικοινωνία και ενασχόληση του γονιού με το παιδί.
 
Μάθετε να ξοδεύετε χρόνο με το παιδί σας καθημερινά. Όταν καταλάβετε ότι θέλει να σας μιλήσει, ή απλά θέλει να βρίσκεται στον ίδιο χώρο με σας, μη χάνετε ευκαιρία να του δείξετε ότι είστε διαθέσιμοι. Σε οποιαδήποτε ηλικία βρίσκεται το παιδί σας αυτός ο ποιοτικός χρόνος που περνάτε μαζί του είναι πολύ σημαντικός τόσο για το ίδιο όσο και για την σχέση του μαζί σας. Είναι σίγουρα δύσκολο για πολλούς από σας, όταν επιστρέφετε στο σπίτι από τη δουλειά, να καθίσετε στο πάτωμα και να παίξετε με το παιδί σας, ή απλά να μιλήσετε μαζί του. Πρέπει να γνωρίζετε όμως πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το παιδί σας να αφιερώνεται έστω και λίγο χρόνο μαζί του καθημερινά, για να του δείχνετε με ό,τι μέσα έχετε στη διάθεσή σας (π.χ. το παιχνίδι, τη ζωγραφική, τη συζήτηση) ότι είναι για σας ένα πολύ σημαντικό άτομο. Βοηθήστε το παιδί σας να αντιμετωπίσει το άγχος του συζητώντας μαζί του για τους λόγους που μπορεί να το προκαλούν. Από τη μεταξύ σας συζήτηση μπορεί να προκύψουν κάποιες καινούργιες ιδέες και λύσεις. Μπορείτε να δημιουργήσετε αντίστοιχες ευκαιρίες ξοδεύοντας περισσότερο χρόνο για συζήτηση με άλλους γονείς ή εκπαιδευτικούς, αναπτύσσοντας μαζί με το παιδί ένα πλάνο για σωματική άσκηση, ή κρατώντας ημερολόγιο.
 
Μπορείτε επίσης να βοηθήσετε το παιδί σας ενημερώνοντάς το και προετοιμάζοντας το έδαφος για καταστάσεις που ενδεχομένως του δημιουργούν άγχος. Για παράδειγμα, φροντίστε να γνωρίζει το παιδί σας αρκετό καιρό πριν για το ραντεβού που έχει με τον γιατρό, και συζητείστε μαζί του για το τι πρόκειται να συμβεί εκεί.
Να θυμάστε ότι το να αισθάνεται κανείς άγχος είναι φυσιολογικό. 
Πέστε στο παιδί σας ότι είναι απολύτως φυσικό να νιώθει κάποιες φορές μοναξιά, φόβο, ή θυμό. Είναι καλό να ακούει από σας ότι και οι άλλοι άνθρωποι θα αισθάνονταν το ίδιο εάν βρίσκονταν στη δικιά του θέση.
 
Είναι βέβαιο ότι οι περισσότεροι από σας έχετε ως γονείς τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να χειριστείτε το στρες του παιδιού σας με σύνεση κι ενδιαφέρον. Παρόλα αυτά θα χρειαστείτε τη βοήθεια του ειδικού, όταν παρατηρήσετε ότι κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού σας επιμένει για αρκετό χρονικό διάστημα, ή όταν δυσκολεύεστε εσείς οι ίδιοι να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα μολονότι έχετε προσπαθήσει επανειλημμένα.

aftognosia.gr