Όλα όσα πρέπει να ξέρετε
Αν το μωρό σας γεννήθηκε πρόωρα… είστε μέσα στη μόδα της εποχής! Σήμερα όλο και περισσότερα μωρά γεννιούνται λίγες ή περισσότερες εβδομάδες νωρίτερα απ’ την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού – πάνω από 12%, σύμφωνα με πρόσφατες ιατρικές έρευνες.
Όσο περισσότερες είναι οι γυναίκες που κυοφορούν σε μεγαλύτερη ηλικία, όσο περισσότερες είναι οι πολύδυμες κυήσεις χάρη στην εξωσωματική γονιμοποίηση, τόσο αυξάνονται οι πρόωροι τοκετοί. Τα καλά νέα είναι πως τα περισσότερα «μίνι» μωράκια επιστρέφουν στο σπίτι τους υγιή, ύστερα από μερικές εβδομάδες στη μονάδα πρόωρων του μαιευτηρίου.
Ένα βρέφος θεωρείται πρόωρο αν έχει γεννηθεί πριν την 37η εβδομάδα, ενώ χάρη στην αλματώδη πρόοδο της ιατρικής, τα μωρά αυτά έχουν πια πολύ καλές πιθανότητες, όχι μόνο επιβίωσης, αλλά και φυσιολογικής ψυχοκινητικής ανάπτυξης και υγείας. Σύμφωνα μάλιστα με την Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρία (AAP), τα βρέφη που γεννιούνται μετά την 28η εβδομάδα και ζυγίζουν πάνω από ενάμισι κιλό, έχουν 95% ή και περισσότερο πιθανότητες επιβίωσης.
Τι είναι η «διορθωμένη» ηλικία
Τα πρόωρα μωρά μπορεί να αναπτύσσονται με πιο αργό ρυθμό απ’ τα τελειόμηνα, συνήθως όμως τα «προλαβαίνουν» στο ύψος και το βάρος στα δύο τους χρόνια. Όταν πάρετε στο σπίτι το πρόωρο μωράκι σας θα συζητήσετε με τον παιδίατρο σχετικά με το τι να περιμένετε απ’ την ανάπτυξή του και την ιατρική παρακολούθηση που θα χρειαστεί, η οποία πιθανότατα θα είναι διαφορετική απ’ αυτή ενός τελειόμηνου μωρού.
Η παρακολούθηση του πρόωρου μωρού θα γίνεται με βάση τη «διορθωμένη» ηλικία του. Δηλαδή, εκτός απ’ την πραγματική, τη χρονολογική του ηλικία, που έχει σχέση με τη μέρα που γεννήθηκε, υπολογίζουμε και ένα δεύτερο σημείο αναφοράς, τη διορθωμένη ηλικία. Πρόκειται για την ηλικία που προκύπτει αν αφαιρέσετε από τη χρονολογική ηλικία του μωρού σας τον αριθμό των εβδομάδων της προωρότητας ή αλλιώς, των εβδομάδων που μεσολαβούν από την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού. Για παράδειγμα, αν το μωρό σας είναι 20 εβδομάδων αλλά γεννήθηκε 6 εβδομάδες νωρίτερα, η αναπτυξιακή/διορθωμένη ηλικία του είναι 14 εβδομάδων. Τα ορόσημα της ανάπτυξής του, το βάρος και το ύψος του θα ακολουθούν σε γενικές γραμμές αυτή την ηλικία. Ακόμη κι έτσι όμως προσπαθήστε να μην συγκρίνετε το παιδί σας με άλλα παιδιά – αυτό δεν ισχύει μόνο για τα πρόωρα αλλά και για τα τελειόμηνα, αφού κάθε παιδάκι έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Η ηλικία στην οποία συγκλίνει η χρονολογική και η διορθωμένη ηλικία στα περισσότερα πρόωρα μωρά είναι τα δύο έτη, και δεν θα είναι πια απαραίτητο να χρησιμοποιείτε τη διορθωμένη ηλικία. Αν όμως το παιδί υστερεί ακόμη αναπτυξιακά σε κάποια σημεία, θα συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη διορθωμένη ηλικία για λίγο ακόμη καιρό.
Μην συγκρίνετε το παιδί σας με τα υπόλοιπα
Όπως είπαμε, τα πρόωρα μωράκια μεγαλώνουν και αναπτύσσονται με λίγο πιο αργό ρυθμό συγκριτικά με τα τελειόμηνα. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και δεν θα πρέπει να σας ανησυχήσει, θυμηθείτε όμως να μην συγκρίνετε την ανάπτυξη του παιδιού σας με αυτή ενός άλλου παιδιού ή με το πώς ήταν τα άλλα σας παιδιά στην ίδια ηλικία. Επιπλέον, ανάλογα με το βαθμό προωρότητας –όσο πιο κοντά στην αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού γεννήθηκε το μωρό σας τόσο λιγότερες θα είναι οι αποκλίσεις στην ανάπτυξή του- το μωρό σας έχει να αντιμετωπίσει ή αντιμετωπίζει ακόμη ορισμένα προβλήματα υγείας και δυσκολίες.
- Μπορεί να χρειάζεται να πίνει γάλα κάθε 2-3 ώρες ώσπου να φτάσει στο βάρος των 2,5 κιλών, οπότε θα πρέπει να το ξυπνάτε τόσο τη νύχτα όσο και στη διάρκεια της ημέρας.
- Τα πρόωρα μωρά είναι πιο ευάλωτα στις λοιμώξεις καθώς βγήκαν απ’ το προστατευμένο περιβάλλον της μήτρας προτού προλάβει να ολοκληρωθεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να ακολουθείτε τις οδηγίες του παιδιάτρου σας, τόσο για τις επισκέψεις και τις επαφές του μωρού με άλλα παιδιά όσο και για τους εμβολιασμούς.
- Τέλος, πολλά πρόωρα μωρά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο λόγο, τις κινητικές ικανότητες, την ακοή ή την όρασή τους.
Οι διαφορές είναι πολλές, αφού τις τελευταίες εβδομάδες της κύησης το έμβρυο «τελειοποιεί» τη λειτουργία των διαφόρων συστημάτων του οργανισμού του ώστε να μπορεί να ζήσει αυτόνομο στο εξωτερικό περιβάλλον. Έτσι, όσο νωρίτερα γεννηθεί ένα μωρό, τόσο πιο ευαίσθητα θα είναι ορισμένα συστήματα ή θα χρειάζονται ιατρική υποστήριξη (π.χ. το αναπνευστικό του). Επίσης, το μωρό σας θα είναι μικρότερο σε βάρος και μήκος, μπορεί να μην έχει χάσει το ελαφρύ τρίχωμα που προστατεύει το κορμάκι του μέσα στον αμνιακό σάκο, να μην ανοίγει τα μάτια του. Το δέρμα του θα είναι πιο διάφανο και μπορεί να διακρίνετε τα αγγεία από κάτω του, αφού το μωρό σας δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου λίπος. Όταν γεννηθεί ένα πρόωρο μωράκι μπαίνει κατευθείαν στη θερμοκοιτίδα ή στην εντατική μονάδα θεραπείας νεογνών, όπου υποστηρίζονται τα ζωτικά του συστήματα και δέχεται τις φροντίδες των ειδικών γιατρών. Όταν με το καλό το μωράκι σας φτάσει σε βάρος περίπου δύο κιλών και είναι καλά στην υγεία του, θα το πάρετε στο σπίτι όπου θα το φροντίσετε σύμφωνα με τις οδηγίες που θα σας δώσει ο παιδίατρος.
Η καθημερινότητα με ένα πρόωρο μωράκι
Ο ύπνος του:
- Τα πρόωρα μωρά έχουν την τάση να κοιμούνται περισσότερες ώρες απ’ τα τελειόμηνα, συνήθως γύρω στις 20 ώρες τη μέρα.
- Καλό είναι να έχετε το μωρό κοντά σας στο υπνοδωμάτιο, μέσα στο κρεβάτι ή την καλαθούνα του όμως όχι στο ίδιο κρεβάτι με σας.
- Είναι πολύ σημαντικό να διατηρείτε σταθερή τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος γύρω στους 20-22 βαθμούς Κελσίου και να αποφεύγετε τα ρεύματα στο δωμάτιο που βρίσκεται το μωρό.
- Μια συσκευή ενδοεπικοινωνίας θα σας βοηθήσει να ...