Monday, 28 March 2011

Πώς προστατευόμαστε από διαρροή ραδιενέργειας

Μετά από πολύ κόπο καταφέραμε να βρούμε στο site της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας πώς πρέπει να αντιδράσουμε σε περίπτωση διαρροής ραδιενέργειας. 

Και λέμε «μετά από πολύ κόπο», διότι οι υπεύθυνοι του site έχουν κατηγοριοποιήσει τις οδηγίες ως «Οδηγίες Προστασίας Χ.Β.Ρ.Π.». Τι είναι το… Χ.Β.Ρ.Π. χρειάστηκε να το αναζητήσουμε στο Google για να μάθουμε ότι σημαίνει Χημικά Βιολογικά Ραδιολογικά Περιστατικά. Τώρα, γιατί πρέπει ο κάθε πολίτης να μπορεί να μαντέψει τι σημαίνει Χ.Β.Ρ.Π. μόνο οι υπεύθυνοι της Γενικής Γραμματείας μπορούν να δώσουν απάντηση! Δηλαδή, με άλλα λόγια, μη βρεθεί κανείς… αμύητος πολίτης στην ανάγκη να αποκωδικοποιήσει την… ορολογία τους! Πρέπει να γίνει δημοσιογράφος για να βγάλει άκρη!!! Τέλος πάντων, για τα (μη) αυτονόητα του κράτους και της λειτουργίας του δεν θα κάνουμε άλλη αναφορά.

Παραθέτουμε τις οδηγίες:

Τα ραδιολογικά περιστατικά παρουσιάζουν ομοιότητες αλλά και διαφορές με τα χημικά περιστατικά. Καθόσον η ακτινοβολία δεν είναι ορατή, δεν έχει οσμή ούτε γεύση δεν μπορούμε να την αισθανθούμε με οιοδήποτε τρόπο. Σαν αποτέλεσμα αν βρεθούμε σε χώρο που έγινε κάποια έκρηξη δεν θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν χρησιμοποιήθηκαν ραδιενεργά υλικά σαν μέρος του εκρηκτικού μηχανισμού δηλ. αν πρόκειται για βρώμικη βόμβα (dirty bomb) ή όχι. Οι συνέπειες στο περιβάλλον και στον πληθυσμό μπορεί να είναι μακροχρόνιες. Υπάρχουν τρεις τύποι πυρηνικής ακτινοβολίας: α (άλφα), β (βήτα) και γ (γάμα).

Αν βρεθείτε σε χώρο που έγινε απελευθέρωση κάποιου ΧΒΡ παράγοντα που έγινε αντιληπτή.
  • Προσπαθήστε να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας και να μην πανικοβληθείτε.
  • Εάν το περιστατικό συμβεί σε ανοικτό χώρο, εάν μπορείτε απομακρυνθείτε από την περιοχή του συμβάντος περπατώντας και μόνο και χωρίς να αγγίζετε. Μην απομακρυνθείτε πάρα πολύ και μην χρησιμοποιήσετε δημόσια ή ιδιωτικά μέσα μεταφοράς [λεωφορεία, τρόλεϊ, ηλεκτρικός, μετρό, ταξί, αυτοκίνητα, μηχανάκια]. Αυτού του είδους η συμπεριφορά μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω διασπορά του επικίνδυνου παράγοντα και επομένως στη ρύπανση/μόλυνση των δημοσίων/ιδιωτικών μέσων μεταφοράς και του υπολοίπου πληθυσμού και την εξάπλωση του προβλήματος η οποία θα δυσχεράνει και την προσφορά βοήθειας προς εσάς.
  • Εάν το περιστατικό λάβει χώρα σε ένα κλειστό χώρο φροντίστε να κλειστούν τα συστήματα εξαερισμού και κυρίως το κεντρικό σύστημα εάν υπάρχει και ακολούθως βγείτε από το κτίριο και περιμένετε τις Αρμόδιες Αρχές.
  • Προφυλαχθείτε εισερχόμενοι στο πλησιέστερο κτίριο που δεν έχει υποστεί ζημιές. Σε περίπτωση έκρηξης σε ανοιχτό χώρο η παραμονή ή η καταφυγή σε ένα κλειστό χώρο μειώνει την έκθεση σε ΧΒΡΠ παράγοντες που υπάρχουν στον χώρο του συμβάντος.
  • Όντας σε «ασφαλή» χώρο να βγάλτε τα ρούχα σας το συντομότερο δυνατόν και τοποθετήστε τα μέσα σε μία πλαστική σακούλα και κλείστε την ερμητικά κατά το δυνατόν. Τα ρούχα σας πρέπει να τα βγάλετε με τρόπο ώστε να μην εκθέσετε τα πιο ευαίσθητα σημεία και τις περιοχές εισόδου του οργανισμού σας (κυρίως τα μάτια, μύτη και στόμα) περισσότερο στους ΧΒΡΠ παράγοντες. Η ενέργεια αυτή αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό την περαιτέρω έκθεσή σας καθώς και των άλλων. Ακολούθως εάν είναι δυνατόν πλυθείτε με άφθονο νερό μόνοι σας ή καλύτερα ανά δύο (δηλ σε ζευγάρια) ώστε να είναι δυνατός ο καλύτερος καθαρισμός στα δύσκολα σημεία και μέρη του σώματος (πίσω από τα αυτιά, μάτια, μασχάλες, κλπ).
  • Εάν δεν είναι εφικτό βγάλτε όσα ρούχα είναι δυνατόν (εάν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες) και περιμένετε τις δυνάμεις που θα αναλάβουν το έργο της απολύμανσης/απορρύπανσης σας. Να είστε προετοιμασμένοι ότι 1) θα πρέπει να βγάλετε ή να σας βγάλουν τα ρούχα σας (μερικά από αυτά σκίζοντας τα ή κόβοντάς τα με ψαλίδι). Θα χρειαστεί να στεκόσαστε χωρίς ρούχα μπροστά σε άγνωστους και γνωστούς ανθρώπους. Αυτό είναι απαραίτητο για την καλύτερη δυνατή προστασία της υγείας σας, 2) Εάν φοράτε ή έχετε μαζί σας κοσμήματα ή άλλα πολύτιμα ή συναισθηματικής αξίας αντικείμενα, πρέπει να γνωρίζετε και να είστε προετοιμασμένοι ότι θα πρέπει να τα παραδώσετε στο προσωπικό που θα σας απορρυπάνει.
  • Εάν έχετε παιδιά ή βρέφη μαζί σας θα σας επιτραπεί να τα έχετε μαζί σας κατά την διάρκεια της διαδικασίας απορρύπανσής σας.
  • Η συνεργασία σας με το προσωπικό των δυνάμεων υπηρεσιών που έχουν σαν αποστολή την αντιμετώπιση του συμβάντος είναι απαραίτητη για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα (την δική σας υγεία). Η πιο σημαντική συμβολή είναι να ακολουθείτε τις οδηγίες που σας δίνουν και να μην διαφωνείτε.
  • Μην παραξενεύεστε εάν δείτε το προσωπικό των δυνάμεων υπηρεσιών να φορά προστατευτικό εξοπλισμό που εσείς βέβαια δεν έχετε . Η καλύτερη δυνατή προστασία τους είναι απαραίτητη για επιτευχθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ο στόχος που είναι η μεγαλύτερη προσφορά βοήθειας σε εσάς.
  • Μην ξεχνάτε να αναφέρεται στις Αρχές οτιδήποτε παρατηρήσατε.
ΕΠΙΣΗΣ:
Συγκεκριμένα, σε περίπτωση εκτεταμένης ραδιορρύπανσης οι πολίτες θα πρέπει:
1) Να μην πλησιάζουν την σκηνή του συμβάντος.
2) Άτομα που ενεπλάκησαν στο συμβάν και εγκατέλειψαν την περιοχή χωρίς να ενημερώσουν τις ομάδες άμεσης παρέμβασης, μπορεί να έχουν ραδιορρυπανθεί. Συνιστάται η επιστροφή τους στο σπίτι, η αφαίρεση των ρούχων και η τοποθέτησή τους σε πλαστικές σακούλες, καθώς και η πλύση του σώματος με άφθονο νερό και σαπούνι. Τα μέτρα αυτά, η ραδιορρύπανση ελαχιστοποιείται. Απαιτείται η άμεση ενημέρωση του κοντινότερου αστυνομικού τμήματος.
3) Δεν συνιστάται η εφαρμογή οποιασδήποτε φαρμακευτικής αγωγής, ειδικότερα η λήψη σταθερού ιωδίου, χωρίς προηγούμενη σύσταση των αρμοδίων αρχών, δεδομένου ότι πιθανότατα όχι μόνο δεν συμβάλλει στην προστασία από την ραδιενέργεια, αλλά αντίθετα μπορεί να αποβεί βλαπτική για την υγεία.

Σε περίπτωση που οι πολίτες βρίσκονται κοντά στην τοποθεσία του συμβάντος θα πρέπει να γνωρίζουν:
α) Η παραμονή σε εσωτερικούς χώρους με κλειστά παράθυρα και κλειστές πόρτες μειώνει την έκθεση σε ακτινοβολία.
β) Τα κλιματιστικά και τα μηχανήματα εξαερισμού που εισάγουν στο κτίριο πιθανόν ραδιορρυπασμένο αέρα από τον εξωτερικό χώρο πρέπει να τίθενται εκτός λειτουργίας.
γ) Η παραμονή (ιδιαίτερα των παιδιών) σε ανοιχτούς χώρους πρέπει να αποφεύγεται και να αναζητείται άμεσα προστασία στους εσωτερικούς χώρους των κοντινότερων κτιρίων.
δ) Κατά την παραμονή σε ανοιχτό χώρο πρέπει να καλύπτεται η μύτη και το στόμα για να αποφεύγεται η πρόσθετη εσωτερική ρύπανση από εισπνοή σκόνης.


Γιατί η ραδιενέργεια είναι επιβλαβής για τους οργανισμούς;

Η ραδιενέργεια είναι μία μορφή ενέργειας. 
Υπάρχουν 3 είδη ραδιενέργειας: η άλφα ακτινοβολία (σωματίδια αποτελούμενα από πυρήνες ατόμων ηλίου), η βήτα ακτινοβολία (σωματίδια που είναι ίδια με τα ηλεκτρόνια) και η γάμμα ακτινοβολία (ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία). 
... η ακτινοβολία μπορεί να χρησιμοποιηθεί
και ευεργετικά...
Και τα τρία είδη έχουν το χαρακτηριστικό ότι είνα ιονίζουσες ακτινοβολίες (ακτινοβολίες που προκαλούν τον σχηματισμό ιόντων, φορτισμένων δηλαδή ατόμων). 
Καθώς οι α, β, γ ακτινοβολίες διέρχονται μέσα από ιστούς και κύτταρα δημιουργούν ιόντα και ελεύθερες ρίζες υψηλής ενέργειας. Άρα η ακτινοβόληση των ζωντανών κυττάρων με την ακτινοβολία ιοντισμού προκαλεί τη ζημιά. 

Η ραδιενέργεια εκπέμπεται από τις ασταθείς μορφές των στοιχείων. Παραδείγματος χάριν, το ιώδιο κανονικά είναι αρκετά αβλαβές και χρησιμοποιείται ως αντισηπτικό. Υπάρχει όμως μια διαφορετική μορφή του ιωδίου, το ιώδιο-137 (ισότοπο του ιωδίου, δηλαδή άτομο ιωδίου με διαφορετικό αριθμό νετρονίων), το οποίο είναι ραδιενεργό. Δεδομένου ότι είναι ασταθές διασπάται και κατά τη διάρκεια της απσύνθεσής του εκπέμπει ακτίνες γάμμα υψηλής ενέργειας.

Η ραδιενεργός τέφρα από την έκρηξη μιας πυρηνικής βόμβας ή ενός ατυχήματος σε έναν πυρηνικό σταθμό, περιέχει πολλά ασταθή ραδιενεργά ισότοπα συμπεριλαμβανομένων του ιωδίου-131 (εκπέμπει γάμμα ακτινοβολία), του στρόντιου-90 (εκπέμπει βήτα ακτινοβολία) και του πλουτώνιου-239 (εκπέμπει άλφα ακτινοβολία). Το ιώδιο-131 είναι επικίνδυνο γιατί όταν εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα συμπεριφέρεται όπως το κανονικό ιώδιο και πηγαίνει κατ' ευθείαν στο θυροειδή αδένα όπου εισαγάγεται στα κύτταρα. Το ιώδιο-131 στην πυρηνική ραδιενεργό τέφρα καλύπτει τη βλάστηση που υπάρχει σε ένα μεγάλο λιβάδι.

Επομένως τα ζώα που βόσκουν, όπως οι αγελάδες και τα πρόβατα λαμβάνουν το ιώδιο-131 με τα τρόφιμά τους και το μεταφέρουν στο γάλα. Οι άνθρωποι που πίνουν το εν λόγω γάλα συσσωρεύουν το ιώδιο-131 στο θυροειδή τους αδένα. Οι ακτίνες γάμμα ακτινοβολούν τα κύτταρα και προκαλούν βλάβες στο γενετικό υλικό του ανθρώπου, το DNA. Εάν η ζημιά δεν μπορεί να διορθωθεί, τότε αλλάζει η σύσταση του DNA προκαλώντας μετάλλαξη. Τα μεταλλαγμένα κύτταρα μπορούν να μετατραπούν σε καρκίνο του θυροειδή αδένα. 

Το στρόντιο-90 είναι επικίνδυνο γιατί συμπεριφέρεται όπως ακριβώς και το ασβέστιο. Καθώς ρυπαίνεται το λιβάδι, μεταφέρεται μέσω της τροφής στο γάλα των ζώων. Στο σώμα το στρόντιο, ακολουθεί το ασβέστιο και εισέρχεται στα οστά όπου και ακτινοβολεί το μυελό των οστών και τα οστικά κύτταρα. Το πλουτώνιο-239 συμπεριφέρεται επίσης όπως το ασβέστιο και μπορεί να εισαχθεί στο σώμα με την εισπνοή και να εγκατασταθεί στους πνεύμονες καθώς επίσης και στα οστά. Εκεί εκπέμπει άλφα ακτινοβολία που επιδρά στα περιβάλλοντα κύτταρα. Τα βήτα σωματίδια που προέρχονται από το στρόντιο-90 και τα άλφα σωματίδια που προέρχονται από το πλουτώνιο-239 ελευθερώνουν μεγάλα ποσά ενέργειας προκαλώντας μεγάλες ζημιές στους ζωντανούς ιστούς.

Τα περισσότερα κύτταρα νεκρώνονται όταν δεχθούν τα σωματίδια άλφα ή βήτα, ειδικότερα εάν τα τελευταία προσεγγίσουν τον κυτταρικό πυρήνα όπου υπάρχει το DNA. Εάν όμως δεν νεκρωθεί το κύτταρο, σίγουρα θα υποστεί σημαντικές ζημιές. Το ευαίσθητο σε ακτινοβολία DNA, όταν δεχθεί επίθεση από σωματίδια άλφα ή βήτα μπορεί να υποστεί μη-αναστρέψιμη ζημιά, δηλαδή μετάλλαξη. 
Εάν το κατεστραμένο κύτταρο είναι στους πνεύμονες ή στον μυελό στων οστών ίσως αυτό εξελιχθεί σε καρκινικό. 
Εάν κάποιο από τα βλαστικά κύτταρα (προγονικά κύτταρα από τα οποία προέρχονται τα υπόλοιπα του οργανισμού μας) δεχθούν επίθεση, τότε η μετάλλαξη θα υπάρχει σε όλα τα κύτταρα του εμβρύου. 
Εάν ακτινοβοληθούν γαμετικά κύτταρα τότε εκτός από τους προγόνους και οι απόγονοι θα εμφανίζουν τις μεταλλάξεις. Ένα άλλο αποτέλεσμα της έκθεσης σε ακτινοβολίες είναι πως οι υψηλές σε ενέργεια ακτινοβολίες οι οποίες δεν προκαλούν όμως θάνατο, επιφέρουν καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος. 

Βέβαια να μην ξεχνάμε ότι η ακτινοβολία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ευεργετικά ειδικά στις ακτινοθεραπείες, όπου στοχεύονται και καταστρέφονται καρκινικά κύτταρα για την θεραπεία των ανθρώπων από τον καρκίνο.

Μανούλα, με πονάει το κεφαλάκι μου...
Headaches in children

Ο πονοκέφαλος δεν ταλαιπωρεί μόνο τους ενήλικες.
Η παιδική κεφαλαλγία έχει ερευνηθεί ιδιαιτέρως τις τελευταίες δεκαετίες και σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες δεν είναι σπάνια κατάσταση σε παιδιά και εφήβους. 

Headaches in children

Σε μία τέτοια μελέτη που έγινε στη Σουηδία βρέθηκε ότι το 40% των παιδιών μέχρι την ηλικία των 7 ετών έχουν βιώσει ένα τουλάχιστον επεισόδιο πονοκεφάλου, ενώ στην ηλικία των 15 ετών το ποσοστό αυτό φτάνει το 75%

Ως ηλικία έναρξης των πονοκεφάλων αναφέρονται τα 2.5 χρόνια σε ελληνική μελέτη, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και νωρίτερα (και από 6 μηνών) σύμφωνα με άλλες μελέτες.


Μέχρι την ηλικία των 7 ετών δεν υπάρχει διαφορά στη συχνότητα μεταξύ αγοριών και κοριτσιών. Από 7 ως 10 ετών είναι συχνότερες στα αγόρια, ενώ στις ηλικίες 10-15 ετών, όπως και στους ενήλικες, συχνότερες είναι οι κεφαλαλγίες στα κορίτσια.

Συνήθως ο πονοκέφαλος των παιδιών ανησυχεί ιδιαίτερα τους γονείς, γιατί πιστεύουν ότι μπορεί να υποκρύπτεται κάποιο σοβαρό νόσημα.
Στην πραγματικότητα μόνο το 5% των κεφαλαλγιών αποτελούν σύμπτωμα υποκείμενου οργανικού αιτίου και χαρακτηρίζονται δευτεροπαθείς.
Λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος όπως η μηνιγγίτιδα ή το εγκεφαλικό απόστημα μπορεί να προκαλέσουν οξεία κεφαλαλγία, η οποία όμως συνήθως συνοδεύεται και από πυρετό, κακουχία, πιθανώς εμέτους.
Λοιμώξεις της κεφαλής όπως παραρρινοκολπίτιδα και ωτίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσουν πονοκέφαλο, καθώς και διαθλαστικές ανωμαλίες από τα μάτια που δεν έχουν διορθωθεί (π.χ. μυωπία, αστιγματισμός). Κακώσεις της κεφαλής μπορεί να προκαλέσουν υποσκληρίδιο ή υπαραχνοειδή αιμορραγία και να εκδηλωθούν με πονοκέφαλο. Επιπλέον, χρόνια κεφαλαλγία που προοδευτικά επιδεινώνεται μπορεί να υποκρύπτει όγκο εγκεφάλου, υδροκέφαλο, καλοήθη ενδοκράνια υπέρταση, κ.α.

Στην πλειοψηφία τους όμως (95%) οι κεφαλαλγίες των παιδιών είναι πρωτοπαθείς ή «λειτουργικές» όπως τις ονομάζουμε.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει μεν οργανικό αίτιο, ευοδώνεται δε η εμφάνισή τους από εκλυτικούς παράγοντες. Οι συχνότερες πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες στα παιδιά είναι η κεφαλαλγία τάσεως, η ημικρανία και η μικτού τύπου κεφαλαλγία (τάσεως και ημικρανία), ενώ σπάνια είναι η αθροιστικού τύπου κεφαλαλγία (συχνότερη στους ενήλικες).

Η κεφαλαλγία τάσεως είναι η συχνότερη σε παιδιά και ενήλικες και χαρακτηρίζεται από αμβλύ, ήπιο αλλά εμμένον άλγος με κατανομή συνήθως καπέλου που χαρακτηρίζεται ως «σουβλιά» ή «σφίξιμο» στο κεφάλι.
Η ημικρανία δεν είναι απλή κεφαλαλγία, αλλά νευρολογικό σύνδρομο. Ο πόνος είναι σφύζων (σαν να χτυπάει σφυρί), συνήθως στο ένα ήμισυ της κεφαλής, μπορεί να συνοδεύεται από οπτικές διαταραχές (π.χ. φωταψίες) και σπανιότερα να μουδιάσει ένα χέρι ή πόδι. Συνοδεύεται από ναυτία, έμετο, υπερευαισθησία στο φως (φωτοφοβία) ή και τον ήχο (φωνοφοβία) και υπνηλία.
Συνήθως υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ημικρανίας.
Φυσικά δεν είναι πάντα εύκολη η κατάταξη της κεφαλαλγίας σε έναν τύπο, λόγω της αδυναμίας περιγραφής των συμπτωμάτων (ιδίως όταν πρόκειται για μικρά παιδιά).

Οι κυριότεροι εκλυτικοί παράγοντες της κεφαλαλγίας είναι η φυσική κόπωση, το άγχος, οι διαταραχές συναισθήματος, οι διαταραχές ύπνου, η έμμηνος ρύση, η νηστεία, οι τραυματισμοί της κεφαλής.
Σε παιδιά ηλικίας 10-17 ετών, το stress εξ αιτίας του σχολείου ή οικογενειακών προβλημάτων αποτελούν τους συχνότερους εκλυτικούς παράγοντες. Επίσης η παχυσαρκία, αλλεργικές καταστάσεις όπως το άσθμα και η αλλεργική ρινίτιδα ή απλές ιογενείς λοιμώξεις μπορεί να προδιαθέτουν σε κεφαλαλγίες, ενώ διαιτητικοί παράγοντες (σοκολάτα, κάποια είδη τυριών, κόκκινο κρασί, φάρμακα) είναι περισσότερο μελετημένοι σε εφήβους και ενήλικες.

Η χρήση κινητών τηλεφώνων έχει επίσης ενοχοποιηθεί για την πρόκληση κεφαλαλγίας: Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στη Σουηδία σε παιδιά που χρησιμοποιούσαν κινητά, το 95% διαμαρτυρήθηκε για κεφαλαλγίες, ενώ η χρήση hands-free ενσύρματων συσκευών δεν άλλαζε το αποτέλεσμα της έρευνας.

Γενικά για τις κεφαλαλγίες των παιδιών και εφήβων οι γονείς πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους, ο οποίος θα κρίνει αν πρέπει να γίνει εργαστηριακός έλεγχος ή απλώς θα τις παρακολουθεί. Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι οι κεφαλαλγίες που συνοδεύονται από νευρολογικά συμπτώματα όπως σπασμούς, αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού, διαταραχές βάδισης και διπλωπία, κεφαλαλγίες που ξυπνούν το παιδί και κεφαλαλγίες μετά από φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, ωτίτιδα ή πονόδοντο είναι πολύ πιθανό να οφείλονται σε οργανικό αίτιο και επιβάλλεται άμεση ιατρική εκτίμηση.

Για τις χρόνιες κεφαλαλγίες βοηθάει πολύ το γιατρό η τήρηση ημερολογίου από τους γονείς. Το ημερολόγιο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εμφανίζονται (τι έκανε εκείνη τη στιγμή το παιδί), το χρόνο εμφάνισης ( αφυπνίζουν το παιδί τη νύχτα, εμφανίζονται το πρωί που ξυπνάει), τη διάρκεια, το χαρακτήρα και την ένταση του πόνου, τι ανακουφίζει το παιδί, αν υπάρχουν πρόδρομα συμπτώματα, κτλ.

Αντιμετώπιση
Οι κεφαλαλγίες που υποκρύπτουν οργανικό αίτιο αντιμετωπίζονται με την ανεύρεση και κατάλληλη αντιμετώπιση του αιτίου αυτού.
Όσον αφορά τις πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες είναι μεν καλοήθεις καταστάσεις, όμως επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των παιδιών και πρέπει να αντιμετωπίζονται κατάλληλα. Από μελέτη που έγινε στην Αγγλία, βρέθηκε ότι το 50% των παιδιών με ημικρανία κάνει απουσίες από το σχολείο και το 1% εκείνων με άλλου τύπου κεφαλαλγίες.


Για την αντιμετώπισή τους λοιπόν, αρχικά συνιστάται ανάπαυση σε ήσυχο και σκοτεινό δωμάτιο καθώς και λήψη ροφήματος πλούσιου σε θερμίδες.
Συχνά εφαρμόζονται τεχνικές συμπεριφοράς (π.χ. χαλάρωση σε μεγάλα παιδιά και εφήβους).
Στη συνέχεια, και αν ο πόνος επιμένει, χορηγείται απλό αναλγητικό. Αν το παιδί δεν ανακουφιστεί με αυτά τα μέτρα ή η κεφαλαλγία συνοδεύεται και από άλλα επίμονα συμπτώματα όπως εμέτους, θα πρέπει να καθορίσει ο γιατρός που παρακολουθεί το παιδί την περαιτέρω αγωγή (π.χ. ισχυρότερα αναλγητικά, αντιεμετικά, κτλ.).

Ακόμα και τα απλά αναλγητικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αλόγιστα. Έχει βρεθεί ότι η αλόγιστη χρήση αναλγητικών μπορεί να είναι από μόνη της αιτία κεφαλαλγίας (!).
Αν υπάρχει συσχέτιση του πονοκεφάλου με κάποιο εκλυτικό παράγοντα προσπαθούμε να τον απομακρύνουμε ή να τον αντιμετωπίσουμε: Αν π.χ. το παιδί αναφέρει πονοκέφαλο μετά από πολύωρο διάβασμα και κόπωση ή μετά από πολύωρη νηστεία, φροντίζουμε να κάνει αρκετά διαλείμματα κατά τη μελέτη στην πρώτη περίπτωση και να μη μένει χωρίς τροφή για περισσότερο από 2-3 ώρες στη δεύτερη. Με τον τρόπο αυτό καταφέρνουμε και να προλαμβάνουμε-αποφεύγουμε τα επεισόδια.

Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι συχνά ψυχολογικές διαταραχές αποτελούν εκλυτικό παράγοντα λειτουργικής κεφαλαλγίας και τότε η συμμετοχή ειδικού Παιδοψυχολόγου ή Παιδοψυχιάτρου στην αντιμετώπισή της κρίνεται απαραίτητη.
Η κεφαλαλγία λοιπόν σε παιδιά και εφήβους είναι ένα πολύ συχνό σύμπτωμα, συνήθως καλόηθες μολονότι επηρεάζει την καθημερινότητα, την ποιότητα ζωής και μερικές φορές την απόδοσή τους στο σχολείο.

Σε λίγες περιπτώσεις υποκρύπτει σοβαρή νόσο και χρειάζεται διερεύνηση.
Επομένως, πριν απ' όλα οι γονείς πρέπει να συμβουλεύονται τον οικογενειακό γιατρό ή τον παιδίατρο, ώστε να μην υποβάλλονται άσκοπα τα παιδιά σε εξετάσεις και να παρακολουθούνται για τυχόν εξέλιξη ή αλλαγή στον τρόπο εκδήλωσης της κεφαλαλγίας.

Βρεφική ανάπτυξη
Child Development - Infants (0-1 year old)

Τα πρώτα χαμόγελα
Σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία, τα περισσότερα μωρά πριν ακόμα γίνουν 4 με 6 εβδομάδων, δεν χαμογελούν με την έννοια που δίνουμε στο χαμόγελο αλλά χαμογελούν φευγαλέα, το οποίο είναι μάλλον προϊόν μιας μπουρμπουλήθρας αερίων. 

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι είναι κενό συναισθήματος.
Μπορεί να είναι σημάδι ανακούφισης ή και ικανοποίησης.
Επίσης πολλά μωρά χαμογελούν όταν κοιμούνται, όταν ουρούν ή όταν τους χαϊδεύετε το μάγουλο. Το πρώτο αληθινό χαμόγελο θα το καταλάβετε σίγουρα. Μέχρι τότε όμως απολαύστε εκείνα τα φευγαλέα χαμόγελα που είναι αξιολάτρευτα.

Ακοή
Η κινητική εξέλιξη του μωρού συνοδεύεται από την πνευματική και την ψυχολογική του εξέλιξη. Τα μωρά αρχίζουν να επικοινωνούν με το περιβάλλον τους, να αναγνωρίζουν σιγά σιγά φωνές και μελωδίες, καθώς η μουσική παίζει σημαντικό ρόλο στην πνευματική τους εξέλιξη. Ακόμη μπορεί να έχουν προτιμήσεις και να αντιδρούν ανάλογα με αυτές, για παράδειγμα, αν τους αρέσει κάτι αντιδρούν με ευχαρίστηση, γελώντας, κάνοντας μορφασμούς ή βγάζοντας κραυγές, ενώ αν δεν του αρέσει μπορεί να κλάψει. Όμως επειδή τα αυτιά των μικρών είναι πιο ευαίσθητα, μπορεί να έχουν απώλειες όταν εκτίθεται σε δυνατή μουσική για μεγάλες χρονικές περιόδους ( είτε αυτή είναι κλασική, ροκ ή οποίο άλλο είδος), γι’ αυτό ο ήχος πρέπει να είναι σε ασφαλή επίπεδα.


Η κινητική του εξέλιξη
Όταν γεννήθηκε το μωράκι σας είχε την κουλουριασμένη στάση που είχε στην μήτρα, αλλά από την έβδομη εβδομάδα το σώμα του ευθυγραμμίζεται σταδιακά. Οι κινήσεις του είναι πιο πλαστικές και ήρεμες. Τώρα πια τα πόδια του είναι πιο δυνατά, στηρίζεται σε αυτά χωρίς να λυγίζει τα γόνατα του όταν το κρατάτε όρθιο. Τα χέρια του όμως είναι ακόμη κλεισμένα σε γροθιά, αλλά αν του δώσετε ένα αντικείμενο το κρατάει σφιχτά. Βεβαίως, είναι νωρίς ακόμη να γυρίσει από μπρούμυτα- ανάσκελα ή το αντίστροφο, αλλά να έχετε τα ματιά σας ανοιχτά γιατί μπορεί από την μια στιγμή στην άλλη να βρεθεί κάτω από το κρεβάτι.


Γλωσσική εξέλιξη
Ο καλύτερος τρόπος να βοηθήσετε τη γλωσσική ανάπτυξη του μωρού σας είναι να μην χάνετε ευκαιρία να του μιλάτε, να του τραγουδάτε, να το νανουρίζετε, να του γουργουρίζετε και να βγάζετε συνεχώς διαφόρους ήχους. Είναι πολύ πιο αποδοτικό από το να το πιέζετε να κοιτάζει κάρτες με νούμερα και γράμματα.


Στηρίζει το κεφάλι του
Από τον δεύτερο μήνα τα μωρά αρχίζουν να στηρίζουν το κεφάλι τους και να αποβάλουν την εμφάνιση νεογνού. Για παράδειγμα όταν το βάζετε μπρούμυτα, σηκώνει το κεφάλι του και κοιτάζει τριγύρω  εξερευνώντας με τα μάτια τον χώρο, έστω και αν κρατάει το κεφαλάκι του όρθιο μόνο για λίγα δευτερόλεπτα. Επίσης, τώρα πια το κεφαλάκι του μωρού σας δεν πέφτει χαλαρά μπροστά αλλά βρίσκεται στην ίδια ευθεία με την σπονδυλική του στήλη, σε αντίθεση με τον πρώτο μήνα μετά την γέννηση του.



Τα πρώτα δόντια
Από τον 6ο μήνα και έπειτα, το μωράκι σας αρχίζει να βγάζει τα πρώτα του δοντάκια, τα ούλα του είναι κόκκινα, φουσκωμένα και πονάνε συχνά. Το παιδί είναι ανήσυχο, γκρινιάζει συνεχώς, τρέχουν τα σάλια του και δαγκώνει λαίμαργα ότι βρεθεί μπροστά του. Για να το ανακουφίσετε μπορείτε να του δώσετε κάποιους ειδικούς κρίκους από σκληρό πλαστικό που τα δαγκώνει και ανακουφίζεται ή μπορείτε να του κάνετε ελαφρό μασάζ με το δάχτυλο σας. Τα πρώτα δόντια που εμφανίζονται είναι τα δυο κάτω μεσαία (μέσοι τομείς), αργότερα οι άνω τομείς (μέσοι και πλάγιοι) και στη συνέχεια οι δυο κάτω πλάγιοι τομείς. Κάτι σημαντικό σε σχέση με τα παιδικά δόντια είναι ο καθαρισμός τους. Τα δόντια χρειάζονται περιποίηση ώστε να είναι στη καλύτερη δυνατή κατάσταση μέχρι να αντικατασταθούν από τα μόνιμα δόντια. Βουρτσίστε τα με μια παιδική οδοντόβουρτσα, χωρίς οδοντόκρεμα για να απομακρυνθούν τα υπολείμματα από τις τροφές.


Ολόλευκα Μαργαριταράκια!!!!
Είναι πολύ σημαντικό να κρατάτε τα δόντια του παιδιού σας καθαρά και υγιή, ιδιαίτερα αφού  πρέπει να διατηρηθούν μέχρι τα μόνιμα δόντια τους βγουν, συνήθως μετά τα έξι. Οι τραπεζίτες που βγαίνουν τον δεύτερο χρόνο θα μείνουν περισσότερο. Το να μάθει να βουρτσίζει τα δόντια του θα είναι ένα μεγάλο βήμα για την προσωπική φροντίδα και μια δεξιότητα που πρέπει να ενθαρρυνθεί τους επόμενους μήνες, αλλά ακόμη θα χρειαστεί ένα καλό χέρι αφότου τα έχει πλύνει μόνο του για λίγο καιρό ακόμη. 


Λεπτεπίλεπτες κινήσεις
Οι ικανότητες κινήσεις είναι μια πράξη που περιλαμβάνει την κίνηση των μυών στο σώμα σας. Η αδρή κινητικότητα είναι μεγαλύτερες κινήσεις που περιλαμβάνουν τα χέρια και τα πόδια ή τους μύες των ποδιών ή ολόκληρο το σώμα—πράξεις όπως το μπουσουλισμά, το τρέξιμο, και το χοροπήδημα είναι όλες αδρή κινητικότητα. Οι λεπτεπίλεπτες κινήσεις είναι μικρότερες κινήσεις όπως να πάρετε πράγματα με τα δάχτυλα σας, να βουλιάξετε τα δάχτυλα των ποδιών σας στην άμμο και να γευστείτε ή να νιώσετε αντικείμενα με τα χείλη και την γλώσσας σας.     


Περπάτημα
Σιγά-σιγά, το μωρό σας θα αρχίσει να περπατά στηριζόμενο σε τοίχους και έπιπλα, στην πορεία όταν θα αποκτήσει την απαραίτητη αυτοπεποίθηση θα αφήσει το στήριγμα του και θα τολμήσει να κάνει μερικά βήματα για να έρθει προς το μέρος σας. Πιθανότατα δεν θα τα καταφέρει, εσείς όμως δεν πρέπει να πάτε αμέσως να το σηκώσετε, αλλά να το ενθαρρύνετε να σηκωθεί και να κάνει μερικά βήματα. Όταν τελικά κατορθώσει τον στόχο του, θα πλέει σε πελάγη ευτυχίας μέσα στην αγκαλιά σας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κατά την κινητική του ανάπτυξη το μωρό σας θα πέσει πολλές φορές, και θα αποκτήσει μελανιές και γρατσουνιές γι’ αυτό να είστε προετοιμασμένη. Αυτό που πρέπει να κάνετε εσείς για να είναι όσο το δυνατόν πιο ασφαλές το σπίτι σας, είναι να φροντίσετε να μην υπάρχουν σκληρές ή αιχμηρές επιφάνειες. Το μωρό σας αυτή την περίοδο είναι πολύ κινητικό, περπατάει, στριφογυρίζει παντού και ακουμπάει τα πάντα γύρω του, γενικώς εξερευνά τον κόσμο. 


Μπουσουλάει
Από τον ένατο μήνα περίπου, το μωρό σας αρχίζει να μπουσουλάει. Ασφαλώς χρειάζεται ενθάρρυνση και καθοδήγηση, γι’ αυτό πρέπει να του θέτετε ένα αντικείμενο ή ένα παιχνίδι ως στόχο να φτάσει. Όταν ανακαλύψει ότι είναι ευχάριστο να εξερευνά τον χώρο γύρω του θα σας εκπλήξει με την ταχύτητα που αναπτύσσει και τις αποστάσεις που διανύει. Στη χρονική αυτή περίοδο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και επίσης να φροντίσετε το σπίτι σας να είναι όσο το δυνατόν πιο ασφαλές. 


Η εξέλιξη της ομιλίας
Το λεξιλόγιο των περισσότερων παιδιών αρχίζει στην ηλικία των εννέα μηνών και περιλαμβάνει μερικά μονοσύλλαβα (μπα, ντα, γκου, κλπ). Επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό των μωρών, έχουν συνηθίσει την ανθρώπινη φωνή, τον τόνο και τις αποχρώσεις της. Αρχίζουν σιγά σιγά να καταλαβαίνουν το νόημα ορισμένων λέξεων. Προσπαθούν να μιμούνται τους ήχους και να επαναλαμβάνουν αυτά που ήδη ξέρουν. Όταν ακούτε μουσική προσπαθεί να τραγουδήσει μαζί σας και χτυπάει παλαμάκια. Σταδιακά συνδέει τα αντικείμενα με τα ονόματα τους, και δημιουργεί το δικό του μοναδικό λεξιλόγιο, ονομάζοντας για παράδειγμα το σκυλάκι γάου, το προβατάκι μπε κλπ. 

Στη πορεία δοκιμάζοντας συλλαβές θα πει και μαμά, μπαμπά.

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki