Πώς διαβάζουμε ή αφηγούμαστε παραμύθια στα παιδιά

Το παραμύθι και η ανάγνωσή του πρέπει να είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του καθημερινού μας προγράμματος με το παιδί. Τα παραμύθια παραδοσιακά ξεκινούν με το υποσχόμενο «Μια φορά και έναν καιρό» και τελειώνουν με το αισιόδοξο «Έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα». Ανάμεσα στα δυο υπάρχει ένα πλήθος από νοήματα, μηνύματα και οφέλη για τον μικρό αναγνώστη.

φροντίζουμε η γλώσσα και τα νοήματα του να είναι πλούσια
και όχι «παιδικά» και απλοποιημένα

Για την αφήγηση μιας ιστορίας στο παιδί έχουμε τις εξής εναλλακτικές επιλογές: την προφορική αφήγηση ή την μεγαλόφωνη ανάγνωση.

• Προφορική αφήγηση είναι η διήγηση παραδοσιακής, λόγιας ή αυτοσχεδιαστικής ιστορίας χωρίς την παρουσία βιβλίου ή άλλου βοηθήματος.
• Μεγαλόφωνη ανάγνωση είναι η ανάγνωση του βιβλίου, έτσι ώστε να ακούγεται, με δυνατή φωνή.

Η τέχνη της αφήγησης

Μια αφήγηση γίνεται ιδιαίτερη με την αγάπη και την τρυφερότητα του αφηγητή. Ακόμα και στην περίπτωση που το παραμύθι μπορεί να είναι λίγο τρομακτικό και να προκαλεί φόβο στο παιδί, με την αγάπη και την τρυφερότητα όλα θα ξεπεραστούν και θα «ζήσουν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα».

Πώς διαβάζουμε ή αφηγούμαστε παραμύθια στα παιδιά

• Zούμε τη χαρά, τον φόβο, την ανασφάλεια και τον ενθουσιασμό κάθε ήρωα, καλού ή κακού.  Με την ταύτιση αυτή, τα ίδια συναισθήματα θα μεταδίδονται και στον ακροατή.
• Δεν χρειάζεται ούτε να κραυγάζουμε, ούτε να φοράμε περίεργα καπέλα. Οι τεχνικές είναι για όσους δεν έχουν σχέση με το κοινό τους.
• Δεν διαβάζουμε το παραμύθι για πρώτη φορά εκείνη τη στιγμή. Το έχουμε διαβάσει μόνοι μας προτού ξεκινήσουμε την αφήγηση.
• Στην περίπτωση που χρειαστεί να διαβάσουμε ένα παραμύθι από βιβλίο, φροντίζουμε έτσι ώστε η γλώσσα και τα νοήματα του να είναι πλούσια και όχι «παιδικά» και απλοποιημένα.
• Διαλέγουμε ειδικό χρόνο και τόπο. Μια γωνιά απόλυτα ήσυχη και μισοσκότεινη. Μια στιγμή της ημέρας ήρεμη. Καθιερώνουμε τον τόπο και τον χρόνο της αφήγησης ή της ανάγνωσης. Μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά λατρεύουν την επανάληψη.
• Μετά την αφήγηση, σιωπούμε. Μόνο στη σιωπή μπορεί να δράσει το ίδιο το παραμύθι και τα σύμβολά του, η ενίσχυση της σχέσης γονιού-παιδιού, η τρυφερότητα της αφήγησης. Κάθε άλλη ενέργεια μετατρέπει τον γονιό σε δάσκαλο και το παιδί σε μαθητή, κλονίζει τη σχέση τρυφερότητας και την εμπιστοσύνη του παιδιού και διαφθείρει τη σχέση με το κυνήγι του χρήσιμου και του αποδοτικού.

Η ώρα του παραμυθιού

Το παραμύθι και η ανάγνωσή του πρέπει να είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του καθημερινού μας προγράμματος με το παιδί. Πρέπει να υπάρχει η ώρα του παραμυθιού. Η ώρα αυτή είναι η ώρα που μετατρέπεται σε σύμβολο κάθε καλό και κακό συμβάν της μέρας, η ώρα της αναπόλησης, της ψύχραιμης αναφοράς.

Υπάρχουν κατάλληλες ώρες για την ανάγνωση ενός παραμυθιού;

Δεν υπάρχουν κατάλληλες ώρες για την ανάγνωση του παραμυθιού. Συνήθως οι πιο κατάλληλες ώρες είναι οι απογευματινές ή οι βραδινές πριν τον ύπνο. Πριν τον ύπνο όμως, δεν μπορούμε να πούμε πολύ τρομακτικά παραμύθια (χρειάζονται οπωσδήποτε και αυτά, αλλά άλλη ώρα).

Πώς επιλέγουμε παραμύθια;

Δεν επιλέγουμε ποτέ ένα παραμύθι επειδή αρέσει σε εμάς, επειδή διαφημίζεται στην τηλεόραση ή έχει γίνει της μόδας. Η επιλογή πρέπει να γίνει από κοινού με το παιδί μας. Έτσι, όχι μόνο θα ικανοποιηθεί από το αποτέλεσμα, αλλά και θα καλλιεργηθεί η μεταξύ μας σχέση.

Υπάρχουν ακατάλληλα παραμύθια ή παιδικά βιβλία;
Ακατάλληλα μπορεί να θεωρηθούν τα παραμύθια ή τα βιβλία που δεν έχουν αίσιο τέλος. Παραμύθια που το τέλος τους δεν είναι «ευτυχισμένο», είναι ακατάλληλα για παιδιά κάτω των δώδεκα ετών. Βιβλία εμπορικά που χρησιμοποιούν την γλώσσα της τηλεόρασης και βιβλία που βαραίνουν τα παιδιά με γνώση χωρίς να τους προσφέρουν στην ουσία τίποτα, θεωρούνται επίσης ακατάλληλα.
Αρκετές φορές οι ηλικίες που αναγράφονται στο οπισθόφυλλο ενός βιβλίου δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστες για την επιλογή μας. Το καλύτερο μέρος για να αποκτήσουμε κριτήρια επιλογής είναι οι δημόσιες παιδικές βιβλιοθήκες. Από τις βιβλιοθήκες μπορούμε να μάθουμε να επιλέγουμε όταν θα πάμε στο βιβλιοπωλείο.

Ποια είναι τα οφέλη του παραμυθιού;

• Διασκέδαση: Το παιδί μαθαίνει από μικρό πώς μπορεί μέσα από την όμορφη και ευφάνταστη χρήση του λόγου να λαμβάνει απόλαυση και να διασκεδάζει.
• Άγχη και φοβίες: Μέσα από την πλοκή του παραμυθιού και συνήθως την μάχη μεταξύ καλού και κακού, το παιδί διαβεβαιώνεται πως ακόμα και οι πιο μικροί και ασήμαντοι μπορούν με βοήθεια και σωστή δράση να αντιμετωπίσουν ακόμα και τους…δράκους.
• Οδηγός ψυχικής ολοκλήρωσης: Ο ήρωας ή η ηρωίδα μέσα από περιπέτειες ή και σφάλματα, ακολουθούν τα απαραίτητα στάδια για την ψυχική ολοκλήρωση. Μέσω αυτών, οδηγείται και το παιδί με τη σειρά του στην ψυχική του ολοκλήρωση.
• Φαντασία: Το παραμύθι με τις λίγες λέξεις του και τα σύμβολα του χωρίς πολλές εικόνες και ήχους αναπτύσσουν την μυθοπλαστική και εικονοπλαστική ικανότητα των παιδιών.
• Σχέση γονέα–παιδιού: Μέσα από τα σύμβολα του παραμυθιού λέγονται πράγματα που το παιδί θα δίσταζε πιθανόν να εκφράσει. Αποδεικνύεται πως ο γονιός μπορεί να αποδεχτεί και να κατανοήσει κάθε φόβο ή ενθουσιασμό του παιδιού του.
• Αξίες: Το παιδί αρχίζει να αναπτύσσει την εμπιστοσύνη του στις ηθικές και τις κοινωνικές αξίες.

Ευχαριστούμε για την συνεργασία του το Εργαστήρι Μαιρηβή

 

Γράφει ο Δρ. Στέλιος Πελασγός 

(ιστορητής, παιδαγωγός, συγγραφέας και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Αφήγησης και Τεχνών του Λόγου Κοζάνης).

Πηγή: paixnidokouto

Έφηβοι και κατάθλιψη: Συναντιόνται ολοένα συχνότερα

Η κατάθλιψη θεωρείται η ασθένεια του 21ου αιώνα.
Τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις ψυχικές διαταραχές στην εφηβική ηλικία είναι συγκλονιστικά, αφού δείχνουν ότι περισσότερο από 20% των εφήβων στο γενικό πληθυσμό έχουν συναισθηματικά προβλήματα, ενώ το 1/3 των εφήβων που χρήζουν ψυχιατρικής παρακολούθησης πάσχουν από κατάθλιψη.

 

Από την άλλη, το ποσοστό αυτοκτονιών στην εφηβική ηλικία έχει αυξηθεί πάνω από 200% την τελευταία δεκαετία. Παρόλα αυτά, δε γίνεται διάγνωση της κατάθλιψης σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, με αποτέλεσμα οι έφηβοι να έχουν σοβαρά προβλήματα στο σπίτι, το σχολείο, την κοινωνική τους ζωή και γενικά την προσαρμογή τους, δυσκολίες που συνήθως συνεχίζονται και στην ενήλικη ζωή.

Γιατί δε γίνεται έγκαιρη διάγνωση;
Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, διάθεση που αλλάζει γρήγορα, κατηφή ενδοσκόπηση, πολύ δραματικές εξάρσεις στη συμπεριφορά και ιδιαίτερη ευαισθησία. Η κατάθλιψη έχει συμπτώματα που είναι πάνω και πέρα από την αναμενόμενη 'εξελικτική θύελλα' της εφηβείας.Για τη διάγνωση, πέρα από τη συνέντευξη με τον έφηβο, χρειάζονται πληροφορίες από τους γονείς και καθηγητές του, πληροφορίες για την προσωπικότητά του πριν το επεισόδιο αυτό, και για πιθανούς στρεσσογόνους παράγοντες στη ζωή τους.

Τα συμπτώματα της εφηβικής κατάθλιψης
Είναι παρόμοια με αυτά της κατάθλιψης των ενηλίκων, μόνο που σε μερικές περιπτώσεις είναι συγκαλυμμένα. Για παράδειγμα, η σε βάθος θλίψη του εφήβου μπορεί να μεταφράζεται στις ενδυματολογικές του επιλογές, όταν φοράει μόνο μαύρα, ή στη συγγραφή ποιημάτων με μακάβρια θέματα ή εμμονή με μουσική που έχει μηδενιστικά θέματα.

Η διαταραχή του ύπνου μπορεί να εμφανίζεται ως εμμονή με το να κάθεται όλο το βράδυ μπροστά στην τηλεόραση ή με το να κοιμάται στη διάρκεια της ημέρας. Η έλλειψη κινήτρων και ενέργειας φαίνεται στο ότι δεν πηγαίνει στο σχολείο.

Οι χαμηλοί βαθμοί στο σχολείο δείχνουν τη δυσκολία προσοχής και συγκέντρωσης και στη αργή σκέψη.

Η βαρεμάρα συχνά αποτελεί συνώνυμο της κατάθλιψης. Η απώλεια όρεξης μπορεί να μετατραπεί σε ανορεξία ή βουλιμία. Η εφηβική κατάθλιψη μπορεί να παρουσιαστεί αρχικά και σαν προβλήματα συμπεριφοράς, κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών ή ως εξέγερση στην οικογένεια.Η αξιολόγηση μέσω ψυχολογικών τεστ και η δοκιμή με κάποιο αντικαταθλιπτικό μπορεί να βοηθήσει στη σωστή διάγνωση, διασαφηνίζοντας αν πρόκειται για κατάθλιψη ή για άλλη διαταραχή.

Ολόκληρο το άρθρο εδώ:

Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Ωραίοι Έλληνες: Ο μοναχός Ιωσήφ: Ο Αγιορείτης «προστάτης» της Πολεμικής μας Αεροπορίας

Ο μοναχός Ιωσήφ (κατά κόσμον Χρήστος Μπαϊρακτάρης) είναι μόλις 48 ετών. 

Κατάγεται από το χωριό Άγιος Βασίλειος της Κορινθίας και θεωρείται από την οικογένεια της Πολεμικής μας Αεροπορίας ο δικός της άνθρωπος. 

Τον γνωρίζουν όλοι οι πιλότοι των αεροπλάνων Phantom, Corsair και F-16, οι χειριστές δηλαδή που κάθε μέρα δίνουν τον δικό τους επικίνδυνο αγώνα για την αξιοπρέπεια της Ελλάδας και την ελληνικότητα του Αιγαίου.

Ο πατέρας Ιωσήφ μονάζει από την αρχή της δεκαετίας 1980 στο Άγιον Όρος. Από το 1989 έχει αποσυρθεί στο ησυχαστήριό του, στην άκρη... του πουθενά πάνω στα βράχια του Ακρωτηρίου Άκραθως, πάνω από ένα γκρεμό βάθους 300 μέτρων. Μόνος με το Θεό... Διαβάζει, κάνει χειρωνακτικές εργασίες και σώζει την ψυχή του.

"Είναι ένας Άγιος άνθρωπος, μια βιβλική μορφή, που όποιος τον γνωρίσει έχει ανοίξει ένα παράθυρο στον κόσμο της καλοσύνης και της αγάπης" είπε στον "Ρress Τime" ο πιλότος Γιώργος Βαζούρας που τον επισκέπτεται συχνά.

Ο πατέρας Ιωσήφ, ερημίτης του Αγίου Όρους, παρακολουθεί τις αερομαχίες στο Αιγαίο και ευλογεί τους πιλοτους των μαχητικών μας.
Απο το 1990 περίπου όλοι οι Έλληνες πιλότοι ύστερα απο κάθε εμπλοκή με τους Τούρκους πετάνε πάνω απο το Άγιο Όρος για να πάρουν την ευχή του σεβάσμιου γέροντα.
"Κάθε μέρα, όταν ακούω τον θόρυβο των αεροπλάνων, πετιέμαι απο το κελί μου. Βγαίνω έξω και κυματίζω την Ελληνική σημαία. Δακρύζω απο συγκίνηση, καθώς αυτά τα νέα παιδιά έρχονται πάντα ύστερα απο οποιαδήποτε αποστολή στο Αιγαίο να με χαιρετίσουν και να τους δώσω την ευχή μου".

Τα τέσσερα τουρκικά F-16 τρύπησαν σαν βέλη τα πυκνά σύννεφα και ξεχύθηκαν στον ουρανό του Αιγαίου. Μόλις πέρασαν στον Ελληνικό εναέριο χώρο, χωρίστηκαν σε ζευγάρια. Το πρώτο έστριψε δεξιά και κατευθύνθηκε προς τη Θάσο και τη Σαμοθράκη. Το δεύτερο συνέχισε σε ευθεία οριζόντια για τις Βόρειες Κυκλάδες (Άνδρο-Τήνο-Μύκονο). Στο Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας στη Λάρισα είχε σημάνει ήδη συναγερμός. Απο την Αγχίαλο σηκώθηκαν τέσσερα Ελληνικά μαχητικά με κυβερνήτες έμπειρους σμηναγούς και υποσμηναγούς. Το καθημερινό... πανηγύρι μόλις άρχιζε.

Οι Τούρκοι αεροπόροι όταν αντιλήφθηκαν ότι οι διώκτες τους πλησίαζαν, ενώθηκαν στο βόρειο Αιγαίο μεταξύ της Λήμνου, του Αγίου Όρους και της Μυτιλήνης. Δεν ήθελαν απλώς να «παίξουν» αλλά να προκαλέσουν, αφού τα μαχητικά με την ημισέληνο στον ουρά ήταν οπλισμένα. Λίγα λεπτά αργότερα, στο θαλάσσιο χώρο νότια του Αγίου Όρους άρχιζε μια εικονική αερομαχία. 
Οι Έλληνες χειριστές, με αριστοτεχνικό τρόπο, «πήρε» ο καθένας απο έναν Τούρκο και πολύ σύντομα απέκτησαν επιχειρησιακό πλεονέκτημα. Δηλαδή, κατάφεραν να βρίσκονται πίσω τους σπρώχνοντάς τους ταυτόχρονα προς τα παράλια της Τουρκίας. Σε χαμηλό ύψος πάνω απο τη θάλασσα, με επικίνδυνους ελιγμούς και με τις μηχανές σε μέγιστη ισχύ, εξελίχθηκαν εντυπωσιακές «αερομαχίες», κλειστές στροφές και σφιξίματα που έμοιαζαν με τανάλιες.

Τα VHF με τη Λάρισα είχαν ανάψει. Εντολές και οδηγίες έδιναν κι έπαιρναν, και απο το ραντάρ του Χορτιάτη και της Λήμνου οι επιτελικοί αξιωματικοί της Πολεμικής Αεροπορίας χαμογελούσαν με ικανοποίηση, καθώς έβλεπαν τους Τούρκους να χάνουν σιγά-σιγα τη μάχη και να παίρνουν το δρόμο προς τις ακτές της Τουρκίας.
Τα τέσσερα Ελληνικά F-16, πριν επιστρέψουν στη βάση τους, έκαναν ότι κάνουν τα τελευταία 13 χρόνια όλοι οι Έλληνες αεροπόροι... Πήγαν να πάρουν την ευχή απο τον προστάτη τους! 

Τον γέροντα Ιωσήφ, που απο το ησυχαστήριό του, στους γκρεμούς του Αγίου Όρους, παρακολουθούσε την αερομαχία με δάκρυα στα μάτια. Επικεφαλής του σχηματισμού ο αρχαιότερος σμηναγός και απο πίσω του τα υπόλοιπα 3 μαχητικά. 
Ο μοναχός Ιωσήφ, σκαρφαλωμένος στα βράχια του ακρωτηρίου Άκραθος, με τον επικίνδυνο γκρεμό να χάσκει κάτω απο τα πόδια του, το?ς περίμενε. Στα χέρια του κρατούσε δύο τεράστιες σημαίες, τη γαλανόλευκη κι εκείνη του Βυζαντίου. Σε πολύ χαμηλό ύψος, τα Ελληνικά αεροπλάνα πέρασαν πάνω απο τον γκρεμό κουνώντας τα φτερά τους. Η φωνή του μοναχού χάθηκε απο το μουγκρητό των κινητήρων:
"Να έχετε την ευχή μου! Γυρίστε πίσω υγιείς και πάντα νικητές...". Οι σημαίες ανέμιζαν στον παγωμένο αέρα του Αιγαίου κι ο ερημίτης μοναχός έμεινε πάνω στα βράχια μέχρις ότου τα αεροπλάνα έγιναν κουκίδες και χάθηκαν στον ορίζοντα.
 

"Τους αγαπώ όλους σαν παιδιά μου. Κάποιους τους έχω γνωρίσει κι απο κοντά", μας είπε ο ερημίτης Ιωσήφ σε συνομιλία που είχαμε μαζί του. «Κάθε μέρα, όταν ακούσω το θόρυβο των αροπλάνων πετιέμαι απο το κελλί μου. Εδώ, στην ερημιά και την ησυχία του Άθω, οι θόρυβοι έρχονται απο πολύ μακριά. Βγαίνω έξω και κυματίζω την ελληνική σημαία. Δακρύζω απο συγκίνηση, καθώς αυτά τα νέα παιδιά έρχονται πάντα ύστερα από οποιαδήποτε αποστολή στο Αιγαίο να με χαιρετίσουν και να τους δώσω την ευχή μου. Έχω παρακολουθήσει πάρα πολλές αερομαχίες. Έχω νιώσει φόβο και υπερηφάνεια. Αλλά το συναίσθημα, έπειτα απο κάθε εμπλοκή να περνάνε πάνω από το ησυχαστήριο μου για να με χαιρετίσουν, δεν περιγράφεται... Κάποιοι από τους πιλότους ήρθαν ως εδώ και με βρήκαν. Αγκαλιαστήκαμε, μιλήσαμε, μου άνοιξαν την καρδιά τους. Μου αποκάλυψαν τα προβλήματα τους. Νιώθω ότι με τα λόγια μου, που είναι λόγια του Θεού, θα γίνουν ακόμα πιο γενναίοι για να υπερασπίζονται πάντα την Ελλάδα μας».
 

Ο αρχηγός της Αεροπορίας, πτέραρχος Γιώργος Αυλωνίτης, είναι ένας απο τους αξιωματικούς που έχει συναντήσει τον μοναχό Ιωσήφ. Και όπως και οι υπόλοιποι, έχει εντυπωσιαστεί απο τον γαλήνιο χαρακτήρα του και τη σοφία των λόγων του. Οι πιλότοι από όλες τις πολεμικές μοίρες έχουν στείλει στο ησυχαστήριο του ερημίτη ευχές, αναμνηστικά δώρα, αλλά πάνω απο όλα την αγάπη τους, γιατί ξέρουν ότι έπειτα απο μια δύσκολη πτήση με οποιονδήποτε καιρό πάνω απο το Αρχιπέλαγος, Ο σύγχρονος «προστάτης» τους θα βρίσκεται εκεί, πάνω στα βράχια, για να τους ευλογήσει και να τους εμψυχώσει...

περισσότερες φωτογραφίες και video...

Ευχαριστούμε τον Κώστα που μας το έστειλε ...