Tuesday 28 January 2020

Μυστικά από τους ειδικούς για να μεγαλώσουμε πραγματικά ευτυχισμένα παιδιά

Η ευτυχία δεν ήταν πάντα το ζητούμενο των γονιών. Στην εποχή που οι γονείς μας ήταν παιδιά, τότε που το μότο ήταν «τα παιδιά πρέπει να τα βλέπεις και όχι να τα ακούς», οι περισσότεροι γονείς ενδιαφέρονταν βασικά να μεγαλώσουν γερούς ανθρώπους που θα μπορέσουν να εργαστούν και να συνεισφέρουν οικονομικά στην οικογένεια και την κοινωνία. Για τους γονείς του 21ου αιώνα, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Χωρίς να κάνουμε την ευτυχία αυτοσκοπό, θέλουμε τα παιδιά μας να είναι γεμάτα και πλήρη. Να έχουν αυτοπεποίθηση, να είναι ικανά, να πιστεύουν στον εαυτό τους. Απλά δεν ξέρουμε πάντα τον τρόπο για να το πετύχουμε αυτό. Συχνά, μάλιστα, οι καλές μας προθέσεις φέρνουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.
Στο πλαίσιο ενός πολύ ωραίου αφιερώματος, η ιστοσελίδα mom.com μίλησε με πέντε ειδικούς στην ανατροφή παιδιών, οι οποίοι απαρίθμησαν αυτά (μικρά ή μεγάλα) που μπορούμε να κάνουμε για να βρουν τα παιδιά μας τον δρόμο της ευτυχίας:
 

Παραδέξου πως όσα ξέρεις (μπορεί να) είναι λάθος
«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις για να μεγαλώσεις χαρούμενα παιδιά είναι να ανατρέψεις τα πάντα», λέει η παιδοψυχολόγος Michelle Borba. «Γιατί όσα ξέρουμε τώρα, αυτά που η επιστήμη λέει ότι οδηγούν σε χαρούμενα παιδιά, δεν είναι αυτά που κάνουμε».
 

Σταμάτα να τους δίνεις τα πάντα
«Τα παιδιά είναι πιο χαρούμενα όταν δίνουν στους άλλους, όχι όταν παίρνουν για τον εαυτό τους», λέει η ίδια. Δώστε τους την ευκαιρία να κοιτάξουν πέρα από τον εαυτό τους και να  βιώσουν την χαρά της προσφοράς, του να δουν κάποιον να «λάμπει» χάρη σε κάτι που τα ίδια έκαναν.
 

Άσε τα να το κάνουν μόνα τους
«Τα παιδιά είναι πιο ευτυχισμένα ότα ξέρουν πώς να κάνουν κάτι μόνα τους», λέει η Borba. «Όταν έχεις ένα παιδί 2 ετών πρέπει να τα κάνεις εσύ όλα για εκείνο. Όμως, όσο μεγαλώνει μπορείς να κάνεις μερικά βήματα πίσω. Όσο μεγαλώνει έχει λιγότερη σημασία να ασκείς τον έλεγχο και μεγαλύτερη να είσαι εκεί ως σύμβουλος και οδηγός».

Βγες λίγο εκτός προγράμματος
«Κοίτα το πρόγραμμα του παιδιού σου και αναρωτήσου: Υπάρχει κάτι που μπορούμε να αφήσουμε;» συνιστά η Borba. Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για να βαριούνται. Για να ξαπλώνουν στο πάτωμα και απλά να κοιτάζουν το ταβάνι –ακόμα καλύτερα τον ουρανό.
 

Πάτα εσύ ο ίδιος το Pause
Το ίδιο ισχύει και για εσένα –αν είσαι υπερβολικά στρεσαρισμένος, αν τρέχεις διαρκώς και είσαι μέσα στα νεύρα, το παιδί σου δεν θα είναι χαρούμενο. «Μήπως νιώθεις λίγο σαν οδηγός ταξί, πηγαίνοντας τα παιδιά αριστερά και δεξιά; Υπάρχει κάτι που μπορείς να αφήσεις;», ρωτά η Borba.
 

Βρες χρόνο για τους άλλους
«Πότε είσαι περισσότερο χαρούμενος; Όταν είσαι με άλλους», λέει η Borba και συνιστά: «Φρόντισε, λοιπόν, το παιδί σου να έχει την ευκαιρία να συνδέεται σε πραγματικό χρόνο με φίλους του, ώστε να εξασκηθεί στις κοινωνικές του δεξιότητες».
 

Συνεργαστείτε στους κανόνες
Η συγγραφέας και οικογενειακή σύμβουλος Sara Gilliam, που ειδικεύεται στα παιδιά στην εφηβεία, λέει όσο το δυνατόν να προσεγγίζουμε τους κανόνες που βάζουμε στα παιδιά μας (π.χ. πόση ώρα θα δουν τηλεόραση) συνεργατικά: «Αντί να θέτουμε κανόνες –π.χ. η τηλεόραση κλείνει στις 7μμ!- ας καλέσουμε τα παιδιά να μοιραστούν μαζί μας τις ιδέες τους και ας βρούμε μια κοινή λύση που να μας ικανοποιεί όλους. Λίγη δημοκρατία στην ανατροφή τους οδηγεί στην ενδυνάμωση των παιδιών μας, ώστε να παίρνουν τα ίδια πιο σωστές αποφάσεις για τον εαυτό τους.»
 

Βρες τη σωστή λύση που ταιριάζει στο συγκεκριμένο παιδί
«Τα εφηβικά χρόνια αποτελούν πρόκληση για κάθε παιδί και οικογένεια», λέει η Giulliam. «Αλλά η ευτυχία είναι εφικτή… με σκοπιμότητα!» Το μυστικό, βέβαια, είναι διαφορετικό για κάθε οικογένεια και κάθε παιδί. Ο κάθε γονιός, λοιπόν, πρέπει να βρει τι είναι αυτό που θα τον φέρει κοντά στο κάθε παιδί του, το οποίο μπορεί να είναι κάτι εντελώς πρωτότυπο. Σε κάθε περίπτωση, ο τετ-α-τετ χρόνος με το κάθε παιδί ξεχωριστά είναι απαραίτητος.
 

Μιλώντας για χρόνο…
Βγείτε έξω
«Ειδικά αν έχετε παιδί με προβλήματα διάσπασης και υπερβολικά πολλή ενέργεια για να ‘κάψει’» λέει η Griffin. «Πηγαίνετε για περπάτημα, κάντε ‘πόλεμο’ με μπαλόνια γεμάτα νερό, δώστε στο παιδί την ευκαιρία να ξοδέψει ενέργεια και να την διοχετεύσει με θετικό τρόπο. ‘Κατέβα’ στο επίπεδο του παιδιού σου και παίξε μαζί του. Ασχολήσου με διαφορετικό από τον συνηθισμένο τρόπο.»
 

Αναγνώρισε τις δυνάμεις του παιδιού σου και ‘παίξε’ με αυτές

«Για όλους τους γονείς, μα ειδικά για εκείνους με παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες που μπορεί να μην έχουν ιδιαίτερη αυτοπεποίθηση, μια καλή συμβουλή είναι να αναγνωρίσουν τα δυνατά σημεία του παιδιού τους και να βρουν τρόπους να τα προβάλλουν», λέει η Griffin. «Αυτό είναι σπουδαίο για τα παιδιά! Δώστε τους σαφείς οδηγίες, διορθώστε με ευγένεια και έμφαση στη λεπτομέρεια, επαινέστε τα για κάτι που θα κάνουν με συγκεκριμένο και θετικό τρόπο. Θα δείτε, ότι αφού επαναλάβετε τα λόγια αυτά μερικές φορές θα γίνουν το μάντρα τους. Όσο περισσότερο επαινείτε το παιδί σας, τόσο αυτό γίνεται η εσωτερική του φωνή.»

Μην ξεχνάς τις βασικές τους ανάγκες
Μερικές φορές τα πράγματα δεν είναι τόσο περίπλοκα, λέει η παιδίατρος Dr. Jacqueline Winkelmann που ειδικεύεται στην διατροφή και την άθληση. Στους γονείς των μικρών αθλητών συνιστά «να προσφέρουν στους μικρούς αθλητές τις σωστές τροφές στον σωστό χρόνο. Εξίσου σημαντικός με την τροφή είναι ο ύπνος και η ξεκούραση –η ανάρρωση, δηλαδή, που είναι πολύτιμη για καλές επιδόσεις και αποτροπή τραυματισμών. Βεβαιωθείτε, λοιπόν, ότι το παιδί σας κοιμάται αρκετά!»
 

Έλεγχε τον εαυτό σου
«Τα πάντα έχουν να κάνουν με το τι ‘φέρνουμε’ στην επικοινωνία μας με το παιδί», λέει η παιδοψυχολόγος και συγγραφέας Laura Markham. «Κάθε γονιός το ξέρει αυτό. Αν έχεις κακή διάθεση θα συμπεριφερθείς στο παιδί σου με ένταση, έπειτα το παιδί θα αντιδράσει άσχημα για να τραβήξει την προσοχή του, θα βγάλει άγχος, θα αρχίσει να μιλά στο αδερφάκι του με τον απότομο τρόπο που του μιλάς… Η ικανότητα να κοντρολάρουμε την δική μας διάθεση και να αυτορυθμιζόμαστε είναι, μετά την παροχή φροντίδας και ασφάλειας, η πιο σημαντική ευθύνη μας ως γονείς.»
Και προσθέτει: «Πάντα ξεκινάει από εμάς. Όταν είμαστε σε συναισθηματικά γενναιόδωρη κατάσταση, τα πάντα αλλάζουν: Έχουμε υπομονή, είμαστε τρυφεροί, δοτικοί και το παιδί μας ανθίζει με αυτού του είδους την προσοχή. Τότε είναι που έχουμε χιούμορ και που παίρνουμε τη ζωή πιο ανάλαφρα. Μπορούμε να κάνουμε το παιδί μας να γελάσει και τότε όλη η διάθεσή του αλλάζει!»
 

Ξανασκέψου τις «επιπτώσεις»
«Όλοι πιστεύουν, ότι κάπου υπάρχει η τέλεια απάντηση για τη σωστή ‘επίπτωση’. Οι έρευνες, όμως, δείχνουν, ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Η σωστή απάντηση είναι να αλλάξει η ‘επίπτωση’ σε ‘καθοδήγηση’.» λέει η Markham και συνεχίζει: «Η καθοδήγηση έχει πολλές προεκτάσεις: Συναισθηματική καθοδήγηση. Το συναίσθημα προκαλεί συμπεριφορές. Ίσως τα παιδιά μας να χρειάζονται βοήθεια με τα συναισθήματά τους προκειμένου να σταματήσουν να φέρονται άσχημα. Επιδιόρθωση. Δεν είναι η επίπτωση, αλλά το να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους –αυτή είναι πολύ πιο αποτελεσματική προσέγγιση στο να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να βρουν τον εαυτό τους και να νιώσουν καλύτερα για τον εαυτό τους. Κάτι ακόμα που χρειάζεται είναι να ορίσουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο τα παιδιά μας θα ‘ανθίσουν’. Μπορεί να έχουν κακή διάθεση το πρωί που ξυπνούν, γιατί δεν κοιμήθηκαν αρκετά το βράδυ. Μπορεί να βιάζονται να τελειώσουν τα μαθήματά τους, για να παίξουν μία ώρα αρχύτερα βιντεοπαιχνίδια. Δημιουργώντας ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο το παιδί μπορεί να ανθίσει, οδηγεί σε λιγότερες μάχες ισχύος.»

Επικεντρώσου στη σχέση σας
«Ο μόνος έλεγχος που έχουμε στα παιδιά μας είναι η επιρροή μας σε αυτά και αυτό έχει να κάνει με τη σχέση μας», λέει η Markham. «Πιστεύουμε, ότι μπορούμε να ελέγξουμε το παιδί μας, αλλά δεν μπορούμε. Προσπαθώντας να το κάνουμε αυτό, μας οδηγεί σε μία σχέση με αντιφάσεις.» Και προσθέτει: «Όλα είναι θέμα σύνδεσης. Το δέσιμο που έχουμε είναι ο μόνος λόγος που τα παιδιά ακούν τι τους λέμε. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να έχουν τα παιδιά μας την επιθυμητή συμπεριφορά –ούτε με απειλές, ούτε με φωνές, ούτε με δωροδοκία.»
 

Απλά… ρώτα τα
Μπορείτε να διαβάζετε στοίβες βιβλίων ανατροφής ή μπορείτε απλά να καθίσετε κάτω με το παιδί σας και να το ρωτήσετε: Πότε είσαι περισσότερο χαρούμενος; «Θα εκπλαγείτε!» λέει η Borba, από το πόσο συχνά αυτά τα μικρά, άκοπα ερωτήματα, δίνουν τόσο μεγάλες και σημαντικές απαντήσεις, φέρνοντάς σας ακόμα πιο κοντά. «Είναι ότι το κάνετε με το παιδί σας, όχι για το παιδί σας!» προσθέτει η ίδια.


[infokids.gr]
fumara.gr

Σε τι βοηθά η Μεταγνώση την Εκπαιδευτική Διαδικασία / The Role of Metacognition in Education

H μεταγνώση αναφέρεται στη γνώση που έχει το ίδιο το άτομο για τις δικές του γνωστικές λειτουργίες. Ο Flavell στη δεκαετία του 1970 εισήγαγε στην ψυχολογία τον όρο μεταγνώση θέλοντας να εξηγήσει τους τρόπους μάθησης και οργάνωσης της γνώσης στη μνήμη. 
Όσον αφορά τις μεταγνωστικές εμπειρίες, μπορούμε να πούμε πως μερικές απ’ αυτές είναι η οικειότητα ή το αίσθημα του πρόσφατου (το άτομο νιώθει πως έχει ξανασυναντήσει το πρόβλημα), η ικανοποίηση (ολοκλήρωση του στόχου), η δυσκολία, η βεβαιότητα, οι χρονικές απαιτήσεις, τα αισθήματα αρέσκειας.
Αυτό που έπρεπε να εξετάσει ήταν «πώς και υπό ποιες συνθήκες το άτομο, συλλέγει, συντονίζει και ολοκληρώνει την υπάρχουσα γνώση και τις δεξιότητές του σε νέες λειτουργικές οργανώσεις». 
Για να συμβεί αυτό το άτομο θα πρέπει να γνωρίζει ποια είναι η γνώση που ήδη κατέχει. 
Συνεπώς, η μεταγνώση αναφέρεται στη γνώση που έχει το ίδιο το άτομο για τις δικές του γνωστικές λειτουργίες. 
Τύποι μεταγνώσης είναι η μεταμνήμη, η μετακατανόηση, η μεταπροσοχή και η μεταγλώσσα.

Όσον αφορά τις μεταγνωστικές εμπειρίες, μπορούμε να πούμε πως μερικές απ’ αυτές είναι η οικειότητα ή το αίσθημα του πρόσφατου (το άτομο νιώθει πως έχει ξανασυναντήσει το πρόβλημα), η ικανοποίηση (ολοκλήρωση του στόχου), η δυσκολία, η βεβαιότητα, οι χρονικές απαιτήσεις, τα αισθήματα αρέσκειας. 
Υπάρχουν όμως και κάποιοι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την εμφάνιση αλλά και την ακρίβεια των μεταγνωστικών εμπειριών. 
Αυτοί είναι η νοημοσύνη, η εικόνα που έχει το άτομο για τον εαυτό του αλλά και τα κίνητρά του. 
Ένα άτομο χαμηλής νοημοσύνης μπορεί να δυσκολευτεί περισσότερο από κάποιο άλλο με υψηλότερη νοημοσύνη. «Πορίσματα ερευνών δείχνουν ότι τα ευφυή παιδιά κάνουν χρήση των μεταγνωστικών στρατηγικών σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ότι τα παιδιά μέσων νοητικών ικανοτήτων»[2]. 
Η σχέση νοημοσύνης και μεταγνώσης φαίνεται και από την επίλυση προβλημάτων. Το άτομο μέσα από τις μεταγνωστικές δεξιότητες καταλαβαίνει ότι υπάρχει ένα πρόβλημα και χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες στρατηγικές φτάνει στη λύση του.
Στη συνέχεια, ένα άτομο που έχει έλλειψη αυτοεκτίμησης θα δυσκολευτεί περισσότερο από ένα άτομο με υψηλή αυτοεκτίμηση. 
Το δεύτερο θα έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στις δυνάμεις του, θα μπορέσει με μεγαλύτερη ευκολία να γίνει ενεργητικό, αυτόνομο και να λάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για την επίλυση προβλημάτων.

Αναφορικά με τα κίνητρα του ατόμου, αυτά θα πρέπει να είναι ισχυρά ώστε να μη μειωθεί το ενδιαφέρον του μαθητή σε ενδεχόμενες δυσκολίες που θα συναντήσει. 
Μειωμένα κίνητρα παρουσιάζουν συνήθως παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, γεγονός που μπορεί να οφείλεται στις συνεχείς αποτυχίες που βιώνουν καθημερινά στο σχολείο. Έτσι λοιπόν μπορεί να εκδηλώνουν μειωμένο ενδιαφέρον για τις σχολικές εργασίες ή να πιστεύουν ότι δε θα καταφέρουν τίποτα. 
Για να βελτιωθεί η μεταγνώση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες πρέπει να υπάρξει παρέμβαση που ρυθμίζει τα κίνητρά τους. 
« Ορισμένες γενικές αρχές της παρέμβασης σε επίπεδο κινήτρων είναι να δίνεται έμφαση στον προσανατολισμό στο εκτελούμενο έργο, στον καθορισμό των στόχων του και στην αξία της προσπάθειας»[3]. 
Ο εκπαιδευτικός οφείλει να ενεργοποιεί το μαθητή ως προς τη μεταγνώση και να τον οδηγεί στην αυτορρύθμιση. Στην τάξη θα πρέπει να υπάρχει συνεργατικό και όχι ανταγωνιστικό κλίμα. 
Στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική χρήση της επιβράβευσης διότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά στο παιδί.

Ο εκπαιδευτικός από την πλευρά του προσπαθεί καθημερινά να εμπλέξει τόσο ποιοτικά όσο και αποτελεσματικά τις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών, τις ανάγκες των μαθητών και τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν. 
Για να πετύχει τα παραπάνω πρέπει να διδάξει στους μαθητές του τις μεταγνωστικές στρατηγικές. 
Οι στρατηγικές αυτές αναφέρονται στο πώς μαθαίνω, πώς θυμάμαι, πώς οργανώνω, πώς ελέγχω, πώς σκέφτομαι. 
Αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει το μαθητή ώστε να μπορεί και χωρίς την παρουσία του δασκάλου να φτάνει στη γνώση. 
Ο εκπαιδευτικός οφείλει να γνωρίζει ότι διδάσκουμε στρατηγικές για να μάθουν οι μαθητές πώς μαθαίνουν, για να καταλαβαίνουν οι μαθητές τη διαδικασία της μάθησης, για να ενθαρρύνουμε την ανεξάρτητη μάθηση, για να προάγουμε την ευέλικτη σκέψη, για να παρακάμψουμε περιοχές αδυναμίας.

Η διδασκαλία στρατηγικών μάθησης θα ωφελήσει όλα τα παιδιά, ωστόσο για τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες είναι αναγκαία αυτή η διδασκαλία. 
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες προσεγγίζουν με διαφορετικό τρόπο τις πληροφορίες, συχνά παρουσιάζουν προβλήματα οργάνωσης και μνήμης και είναι παθητικοί κατά τη διάρκεια της μάθησης. 
Συνεπώς η διδασκαλία των μεταγνωστικών δεξιοτήτων θα τους βοηθήσει να συμμετέχουν ενεργά στη μάθηση, να αναλάβουν πρωτοβουλίες, να αναπτύξουν κίνητρα. Στρατηγικές μάθησης μπορεί να είναι η ενεργητική επανάληψη, η κατασκευή σχεδιαγραμμάτων ή εικόνων, η κατηγοριοποίηση, η λεκτική επεξεργασία.

Μαρίνα Κανδρούδη - Δασκάλα Γ΄ Δημοτικού

[1] Κωσταρίδου- Ευκλείδη,Α. (1992). Γνωστική Ψυχολογία, Θεσσαλονίκη: Art of Text, σελ. 135
[2] Παντελιάδου, Σ. (2000). Μαθησιακές Δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη. Τι και γιατί. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σελ. 311
[3] ο.π. 315

palladio.edu
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Στον κόσμο των παιδιών δεν χτυπούν τις γυναίκες / In the kids' world women don't get hit

Αξίζει τον κόπο να δείτε το κάθε δευτερόλεπτο...!
Μάθημα ζωής!
😇

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki