Saturday, 27 January 2024

Ας αφήσουμε επιτέλους τα παιδιά μας να είναι παιδιά!

Θυμάστε καθόλου την ουσία της παιδικότητας; 
Τι είναι αυτό που κάνει ένα παιδί παιδί; 
Παιδική ηλικία είναι η θύμηση ενός απλωμένου… κόσμου, τότε που υπήρχαν στιγμές γεμάτες, χωρίς χθες και αύριο, τότε που χανόταν ο χρόνος.
γράφει ο Στέλιος Παπαβέντσης, 
Παιδίατρος / Σύμβουλος Γαλουχίας 

Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο νου όταν προσπαθώ να θυμηθώ την παιδική ηλικία είναι παιχνίδι χωρίς κανόνες, χωρίς ρολόι, χωρίς εμφανή στόχο και σκοπό, μια μέρα που δεν ξέρεις που θα σε βγάλει, που έχει την γοητεία να κατευθύνεται όπου θέλεις εσύ κάθε στιγμή, βουτηγμένη στον θαυμαστό, αθώο, εγωκεντρικό χωρόχρονο της παιδικότητας. 
Το roaming, η ελεύθερη, άσκοπη περιπλάνηση, χωρίς επιβαλλόμενη εξωτερική κατεύθυνση από τους μεγάλους, είναι η ουσία της παιδικότητας, το ζωτικό παιχνίδι των παιδιών κι αυτό που συστηματικά στερούμε από τα παιδιά μας σήμερα. Μικρά και μεγάλα παιδιά έχουν ανάγκη να πλάθουν εκ νέου τον κόσμο, να τον ανασυνθέτουν με τα υλικά της ψυχής τους, να πειραματίζονται ελεύθερα και να χάνονται μέσα στις δικές τους πρωτοβουλίες και θέλω. 
Η περιπλάνηση μπορεί να είναι και κινητική, και νοητική. Να αφεθούν σε ένα ασφαλή χώρο, υπό την μακρινή επίβλεψη του γονιού, που πρέπει να επιβλέπει με τις ελάχιστες δυνατές παρεμβάσεις και μόνο για λόγους ασφάλειας του παιδιού, να παρακολουθεί σαν σκιά από μακριά, και να συμμετέχει μόνο εάν το παιδί το ζητά. 
Πνίγουμε τα μικρά και μεγαλύτερα παιδιά από την συστηματική επιβολή του στενόμυαλου, «πρακτικού», «εξωτερικού» κόσμου των ενηλίκων. Κόβουμε συστηματικά την φαντασία τους, την ελεύθερή τους έκφραση. Βλέπω γονείς σε παιδικές χαρές να τρέχουν νήπια όποτε θέλουν εκείνοι από την κούνια στην τραμπάλα και στην τσουλήθρα. Με μια καταιγίδα προσταγών και καταναγκαστικών ερωτήσεων. «Κάνε αυτό, κάνε εκείνο, μην κάνεις το άλλο», «θέλεις να κάνεις τσουλήθρα;» «Γιατί δε θέλεις να κάνεις τσουλήθρα;» «Κοίτα τα άλλα παιδιά κάνουν, εσύ γιατί δεν θέλεις;» και πολλά άλλα. 
Βλέπω μεγαλύτερα παιδιά σχολικής ηλικίας να κυκλοφορούν απονευρωμένα, να έχουν χάσει την παιδικότητα, πολυάσχολοι «γιάπηδες» όλη μέρα στα πρέπει του σχολείου, κατόπιν σε εκείνα του σπιτιού, σε αναρίθμητες οργανωμένες δραστηριότητες που τα στέλνουν οι γονείς τους με αναρίθμητους δασκάλους όλων των ειδών που τους μαθαίνουν τα πάντα, για να ξέρουν τα πάντα, και στο τέλος τίποτα. 
Γιατί τίποτα δεν μπορεί να μάθει ένα παιδί χωρίς τη δική του αυτενέργεια. Πιο πολυάσχολα και από τους μπαμπάδες τους, διακτινίζονται κάθε μέρα σε φροντιστήρια, πισίνες, τένις, ωδεία, φροντιστήρια, διαβάζουν το βράδυ για την επόμενη μέρα. Το μαρτύριο δεν τελειώνει τις καθημερινές, που έτσι και αλλιώς τα περισσότερα παιδιά δεν βρίσκουν ούτε μια ώρα ελεύθερου, «άσκοπου» παιχνιδιού. 
Το Σαββατοκύριακο θέλουμε πάλι να επιβάλλουμε τους κανόνες μας. Τα τρέχουμε και σε άλλες δραστηριότητες, και όταν παίζουμε μαζί τους επιβάλλουμε πάλι τους δικούς μας κανόνες, θα παίξουμε επιτραπέζιο με τους κανόνες των ενηλίκων, μέχρις ότου, όταν λογικά δείξουν ότι βαριούνται, θα τα παρκάρουμε στην τηλεόραση και θα φύγουμε. 
Μετά απορούμε γιατί τα παιδιά κολλάνε στο ίντερνετ και στα ηλεκτρονικά παιχνίδια: μήπως γιατί πρόκειται για ελάχιστες ευκαιρίες να ζήσουν λίγο άσκοπα, να κάνουν μια τουλάχιστον νοητική περιπλάνηση; 
Πρόσφατα ήμουν σε ένα παιδικό πάρτι με τα παιδιά. Μπουχτισμένα όλη την εβδομάδα να υπακούουν σε κανόνες, έκαναν σαν τρελά για λίγη ώρα μέσα σε ένα χώρο 5 επί 5, σε παιδότοπο. Δεν κράτησε για πολύ, πολύ σύντομα ανέλαβε ένας κλόουν να «οργανώσει» τον χρόνο τους. Άρχισε πάλι μια καταιγίδα εντολών, «καθίστε εδώ», «χέρια ψηλά», «χειροκροτήστε», «έλα εσύ εδώ, φύγε εσύ» και πολλά άλλα. 
Ένα ένα έρχονταν στους γονείς τους με έκφραση βαρεμάρας και έλεγαν ότι ήθελαν να φύγουν. Κάποια διαμαρτύρονταν που τους έλεγαν συνέχεια τι να κάνουν. Και όταν τελείωνε ο κλόουν έρχονταν οι κοπέλες του παιδότοπου να τα ρωτάνε «θέλεις να παίξουμε κουνιστές καρέκλες;» «θέλεις να ζωγραφίσουμε;» «τίποτα δεν θέλεις, γιατί;». 
Έτσι οι πολυάσχολοι όλη την εβδομάδα «γιάπηδες» έχουν για το σαββατοκύριακο πάρτι με ασφυκτικά οριοθετημένες οδηγίες και εντολές για χέρια ψηλά και χαμηλά, για επιβαλλόμενα χειροκροτήματα λες κι είναι στο κοινό ενός ριάλιτι σόου, κάνε αυτό, κάνε εκείνο, κάνε το άλλο, Χάιλ Χίτλερ. 
Και μετά απορούμε που δεν έχουμε κουλτούρα ενεργού πολίτη ως μεγάλοι και βρίσκουμε καταφύγιο σε άκρα. Το τέλος της αθωότητας, ο αργός, καθημερινός θάνατος της παιδικότητας, η πολτοποίηση της ελευθερίας, ο εξοστρακισμός της ανεμελιάς από την ψυχή των παιδιών. 
Έστω και λίγες φορές την εβδομάδα, αντισταθείτε στην καταναγκαστική σας επιθυμία να επιβάλλετε πλήρως την ατζέντα στο παιδί σας. Κάντε ένα βήμα πίσω, αφήστε το να δράσει, ακολουθήστε το χωρίς παρεμβάσεις. Αφήστε του χώρο και χρόνο να απλώσει το παιδί πάνω ελεύθερα την ψυχή του και να τη μεγαλώσει. 
Θυμηθείτε… τί ήταν για εσάς η παιδική ηλικία; Είμαι σίγουρος ότι ήταν ένα απόγευμα καλοκαιριού στην γειτονιά χωρίς αρχή μέση και τέλος, να είστε ελεύθεροι να παρατηρείτε τα σύννεφα για όση ώρα επιθυμείτε και να έρθουν τα χρώματα του βραδιού απλά και όμορφα πριν το καταλάβετε. 

Πηγή superdad 

Ερωτήσεις για να συνδεθούμε περισσότερο με τα παιδιά μας

Όλοι οι γονείς το ξέρουν: Ο γρηγορότερος τρόπος για να κάνεις τα παιδιά να πουν τη λέξη «καλά» είναι να τα ρωτήσεις «πώς τα πέρασες σήμερα;» Ή «πώς πήγε το σχολείο;» 
Οι παρακάτω 103 ερωτήσεις δίνουν ιδέες, ξεκινούν συζητήσεις και μας βοηθάνε να καταλάβουμε τα παιδιά μας καλύτερα.

Όπως θα διαπιστώσετε, δεν είναι όλες οι ερωτήσεις ίδιες. Μερικές είναι είναι ιδανικές για τη διαδρομή από το σχολείο στο σπίτι (εκείνες για παράδειγμα που αφορούν το σχολείο) και μερικές προσφέρονται για περισσότερη κουβέντα, άρα θα μπορούσαν να γίνουν κατά τη διάρκεια του φαγητού. Μερικές είναι για μικρότερα παιδιά, μερικές για μεγαλύτερα. 


Παρ’ όλα αυτά όλες οι ερωτήσεις μας βοηθούν να ξεκινήσουμε έναν πιο ουσιαστικό διάλογο με τα παιδιά από την ώρα που θα γυρίσουν στο σπίτι από το σχολείο, την ώρα του φαγητού ή οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ημέρας. 
Έτοιμοι; Φύγαμε!

Τι σε έκανε να γελάσεις σήμερα στο σχολείο;
Με ποιον έκανες περισσότερη παρέα σήμερα;
Πώς ένιωσες την ώρα την ώρα του διαγωνίσματος;
Τι σου αρέσει περισσότερο στον καλύτερό σου φίλο/η;
Τι σου έχει λείψει να κάνουμε μαζί;
Πώς θα ήταν μια τέλεια ημέρα για σένα;
Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα αυτό τον καιρό;
Τι σου αρέσει φέτος στη δασκάλα σου;
Ποιο μάθημα σε δυσκολεύει περισσότερο;
Ποιος είναι ο αγαπημένος σου YouTuber? Τι σου αρέσει σε αυτόν;
Ποιο είναι το αγαπημένο σου βίντεο στο YouTube? Θα μου το δείξεις;
Τι φοβάσαι περισσότερο;
Αν δε φοβόσουν τι θα έκανες;
Αν δεν υπήρχαν συνέπειες, τι θα έκανες;
Τι σου δίνει χαρά;
Ποιος στην τάξη σου είναι ξεχωριστός (η);
Αν θα μπορούσες να είσαι όποια ηλικία ήθελες, ποια ηλικία θα διάλεγες ;
Τι θα ήθελες να κάνουμε όλοι μαζί ως οικογένεια το Σαββατοκύριακο;
Τι καλό έγινε σήμερα;
Πώς φαντάζεσαι τη δουλειά των ονείρων σου;
Τι σου αρέσει στην πόλη μας;
Ποιον θαυμάζεις;
Τι θα μπορούσες να έχεις κάνει καλύτερα σήμερα;
Ποια πιστεύεις ότι είναι η μεγαλύτερη εφεύρεση όλων των εποχών;
Αν σου έδιναν 500 ευρώ ώστε για να τα ξοδέψεις για να βοηθήσεις άλλους, πώς θα τα ξόδευες;
Αν κέρδιζες 500 ευρώ σήμερα, πώς θα τα ξόδευες; (Ευκαιρία να μιλήσουμε για διαχείριση χρημάτων και τα 3 βάζα)
Από όλες τις δασκάλες σου ποια ήταν η πιο αγαπημένη σου; Γιατί;
Αν θα μπορούσες να αλλάξεις θέση με κάποιον για μια εβδομάδα, με ποιον θα άλλαζες;
Αν θα μπορούσαμε να αλλάξουμε θέσεις για μια βδομάδα και εσύ να γινόσουν εσύ η μαμά (ή ο μπαμπάς) κι εγώ το παιδί, τι θα έκανες διαφορετικά;
Τι μπορώ να κάνω για να γίνω καλύτερη μαμά (ή μπαμπάς) για σένα;
Ποιος είναι ο πιο σημαντικός άνθρωπος στον κόσμο;
Ποια χώρα θα ήθελες να επισκεφτείς για διακοπές;
Αν θα μπορούσες να ζήσεις σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου για ένα χρόνο, ποια χώρα θα διάλεγες;
Έχεις πολλούς ή λίγους φίλους; Τι πιστεύεις;
Τι μπορώ να κάνω για να σε βοηθήσω;
Πώς ονειρεύεσαι το σπίτι που θα ζήσεις όταν μεγαλώσεις;
Έμαθες κανένα καινούργιο ανέκδοτο σήμερα;
Τι σου αρέσει περισσότερο στον αδελφό σου (στην αδελφή σου);
Τι σου αρέσει περισσότερο στη μαμά;
Τι σου αρέσει περισσότερο στον μπαμπά;
Αν εμφανιζόταν μπροστά σου ένα τζίνι που μπορούσε να πραγματοποιήσει 3 ευχές σου, τι θα ευχόσουν;
Τι κάνει ο Γιάννης; (ή η Μαρία κλπ) Έχω καιρό να σε ρωτήσω τα νέα του!
Ένιωσες καθόλου μόνος/η σήμερα στο σχολείο;
Αν θα μπορούσες να μεταμορφωθείς σε ένα ζώο ποιο ζώο θα επέλεγες;
Αν θα μπορούσες να αλλάξεις οτιδήποτε στον εαυτό σου τι θα άλλαζες;
Τι παίξατε στο διάλειμμα;
Ποιος είναι ο πιο ...

Χειμωνιάτικα ποιηματάκια απ' το χαμομηλάκι

Επάνω στα γυμνά κλαδιά
το άσπρο χιόνι 
ξάπλωσε.
Και σαν το είδα το πρωί,
απ' τ' ανοιχτό παράθυρο,
από την τόση ομορφιά 
πάει το μυαλό μου,
σάστισε!!
hamomilaki-Anthemis
 

Επάνω στα γυμνά κλαδιά
το άσπρο χιόνι 
ξάπλωσε.
Και σαν το είδα το πρωί,
απ' τ' ανοιχτό παράθυρο,
από την τόση ομορφιά 
πάει το μυαλό μου,
σάστισε!!
hamomilaki-Anthemis 

Μέσα στα μάτια μας κοιτάς
και έχεις γούνα όμορφη,
από το κρύο το πολύ
κι από το χιόνι το παχύ
να σε φυλάει.
Κυρά-Μάρω πονηρή,
πεινάς πολύ, το ξέρω.


Μα του χειμώνα ο λαγός
στα άσπρα ντύθηκε κι αυτός
και είναι δύσκολο πολύ
κυρά-Μαριώ μου πονηρή,
για κάποιον να τον φάει 
Τρεχάτε γρήγορα παιδιά,
το ελαφάκι μου 'φαγε
την καροτένια μύτη.

Χωρίς μυτούλα δεν μπορώ
να στέκομαι καμαρωτός,
και θα με πιάνει λύπη.
hamomilaki-Anthemis

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki