Thursday, 28 March 2024

Σεφέρης: Υστερόγραφο (Κύριε, όχι μ' αυτούς...)

Υστερόγραφο

Αλλά έχουν μάτια κάτασπρα χωρίς ματόκλαδα
και τα χέρια τους είναι λιγνά σαν τα καλάμια.
Κύριε, όχι μ' αυτούς. Γνώρισα
τη φωνή των παιδιών την αυγή
πάνω σε πράσινες πλαγιές ροβολώντας
χαρούμενα σα μέλισσες και σαν
τις πεταλούδες με τόσα χρώματα.
Κύριε όχι μ' αυτούς, η φωνή τους
δε βγαίνει καν από το στόμα τους.
Στέκεται κει κολλημένα σε κίτρινα δόντια.

Δική σου η θάλασσα κι ο αγέρας
μ' ένα άστρο κρεμασμένο στο στερέωμα,
Κύριε, δε ξέρουνε πως είμαστε
ό,τι μπορούμε να είμαστε
γιατρεύοντας τις πληγές μας με τα βότανα
που βρίσκουμε πάνω σε πράσινες πλαγιές
όχι άλλες, τούτες τις πλαγιές κοντά μας,
πως ανασαίνουμε όπως μπορούμε ν' ανασαίνουμε
με μια μικρούλα δέηση κάθε πρωί
που βρίσκει τ' ακρογιάλι ταξιδεύοντας
στα χάσματα της μνήμης.

Κύριε, όχι μ' αυτούς.
Ας γίνει αλλιώς το θέλημά Σου.
                Βιογραφικό            

Ο Γιώργος Σεφέρης (φιλολογικό ψευδώνυμο του Γεωργίου Σεφεριάδη) γεννήθηκε στη Σμύρνη της Μ. Ασίας, το 1900. Η οικογένεια του μετοίκησε στην Αθήνα το 1914. Εκεί τελείωσε το γυμνάσιο και συνέχισε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή. Σύντομα όμως αναχώρησε για το Παρίσι όπου ολοκλήρωσε τον κύκλο των σπουδών στη Νομική Επιστήμη (1918-1924). Εκεί συναναστρέφεται επιφανείς προσωπικότητες από τον κόσμο των γραμμάτων και της πολιτικής με αποτέλεσμα να δεχθεί βαθύτατες επιρροές και προσανατολισμούς προς τα νεωτεριστικά ρεύματα που άλλαξαν ριζικά την υφή της λογοτεχνίας, κατά τη περίοδο μετά τον A' Παγκόσμιο Πόλεμο.
     Την ίδια εποχή ξεσπά η κρίση στα Μικρασιατικά Παράλια μ' αναπάντεχη συνέπεια καταστροφή κι αφανισμό του εναπομείναντος ελληνικού πολιτισμού -η Σμύρνη, η γενέθλια πόλη του, παραδίδεται στις φλόγες κι ερημώνεται. Όλες αυτές οι εξελίξεις στον ελλαδικό κι ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, τονε πλημμυρίζουν μ' έντονα  συναισθήματα, που του δημιουργούνε τις πρώτες ανάγκες για έκφραση μέσα από τη ποίηση. Στην επαγγελματική του καριέρα ακολουθεί τον διπλωματικό κλάδο κι εργάζεται ως Ακόλουθος της Ελληνικής Κυβέρνησης κι αργότερα ως Πρόξενος, Πρέσβης, Σύμβουλος Πρεσβειών και Διευθυντής Τύπου σε διάφορες πόλεις του εξωτερικού.
     Κατά τη λογοτεχνική του καριέρα ασχολήθηκε με τη ποίηση, το δοκίμιο και τη μετάφραση. Η πρώτη του λογοτεχνική έκφραση ήταν το έργο «Στροφή» που δημοσιεύθηκε το 1931. Μέσα από τα έργα του κατόρθωσε να εισαγάγει καινοτόμες παρεμβάσεις στον πολιτισμικό χώρο της Ελλάδας, με λόγο που ουσιαστικά ανέτρεπε το κατεστημένο. Ήταν ο πρώτος Έλληνας που εισήγαγε το πνεύμα του σουρεαλισμού στη ποίηση. Είχε δεχθεί βαθύτατους επηρεασμούς από τη Γαλλική ποίηση και κατά τη διάρκεια της καριέρας του ασχολήθηκε με τη μετάφραση αρκετών ξένων ποιητών. Παράλληλα, καταπιάστηκε με τη συγγραφή μυθιστορημάτων όπως το «Έξι Νύχτες Στην Ακρόπολη», αλλά και δοκιμίων όπως το «Ερωτόκριτος».
     Το 1963 του απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας κι ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ σε διάφορα πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως το Cambridge. Νωρίτερα έχει τιμηθεί με το έπαθλο Κωστής Παλαμάς και με το βρετανικό βραβείο ποίησης Φόυλ. Αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το 1969, συντάσσει κι εκδίδει σ' Ελλάδα κι εξωτερικό τη "Διακήρυξη Ενάντια Στη Δικτατορία".
     Έζησε όπως έγραφε. Η ποίησή του σαφώς δε μπορεί να χαρακτηριστεί χαρούμενη, ωστόσο είναι στοχαστική κι αρκετά σύνθετη, όχι όμως και σκοτεινή. Χρησιμοποιεί γλώσσα απερίφραστη που αφήνει καθαρά νοήματα προς τον αναγνώστη κι οι στίχοι του έχουνε τη μελαγχολία και την απαισιοδοξία του ανθρώπου που βίωσε τις εθνικές περιπέτειες. Για κείνον, «...από την άλλη πλευρά του σκοταδιού υπάρχει το φως, το μαύρο κι αγγελικό...», καθώς πίσω από την άρνηση, δε μπορεί, παρά να υπάρχει πάντα μια πίστη που προφυλάσσει από τη διάλυση και το μηδενισμό. Με αληθινή αγάπη για την Ελλάδα και τον άνθρωπο, εξέφρασε όσο κανένας άλλος την πορεία του ελληνισμού ή όπως καλύτερα ο ίδιος έλεγε "τη ρωμιοσύνη".
 «...για να πεις αυτό που θέλεις να πεις, πρέπει να φτιάξεις μιαν άλλη γλώσσα και να τη θρέψεις για χρόνια και χρόνια μ' ό,τι αγάπησες, μ' ό,τι έχασες, μ' ό,τι δε θα ξαναβρείς ποτέ...»
     Πέθανε τον Σεπτέμβρη του 1971. Το έτος 2000 ανακηρύχθηκε Έτος Γεωργίου Σεφέρη, με την ευκαιρία των 100 χρόνων απ' τη γέννησή του. Από τότε και με την ευκαιρία αυτή, διοργανώνονται μια σειρά από εκθέσεις κι άλλες λογοτεχνικές εκδηλώσεις στη μνήμη του, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Τον Οκτώβρη του 2001, κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φραγκφούρτης, η Ελλάδα τιμήθηκε για την ανεκτίμητη προσφορά της στον παγκόσμιο πολιτισμό, που μερίδιό της ανήκει στον Σεφέρη, μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της σύγχρονης εποχής.

peri grafis

No comments:

Post a Comment

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki