Οδυσσέας Ελύτης: Τα «λυρικά μαθηματικά»

«... στα παιδιά μας να διδάσκουμε και κάποια "λυρικά μαθηματικά" που να οδηγούν και στο "άρα" της ευαισθησίας»

 

Ο Οδυσσέας Ελύτης στο δοκίμιο "H μέθοδος του άρα" 

γράφει μεταξύ των άλλων:

H ποιητική των αριθμών

Οι σπείρες στο κέντρο ενός χαμομηλιού

"Μπαίνοντας ο εικοστός αιώνας, στο τελευταίο του τέταρτο, αισθάνομαι άστεγος και περιττός… Οι άνθρωποι έχουν απαλλαγεί από κάθε παιδεία… 

Οι κολεγιόπαιδες λύνουν εκπληκτικές εξισώσεις με μια ευκολία που είναι να απορείς: συν, πλην, διά, επί – άρα.

Το μυστικό στη ζωή αυτή, φαίνεται, δεν είναι αν είσαι δούλος ή όχι. Είναι να οδηγείσαι με συνέπεια σε κάποιο "άρα" και να 'χεις έτοιμη την απάντηση. 

Άρα, μήπως χρειάζεται ένα διαφορετικό "άρα" που να είναι αποτέλεσμα κάποιων άλλων συστημάτων και αλλιώς αποδεικτέων μαθηματικών.

Οι αριθμοί Φιμπονάτσι-το αριθμητικό σύστημα της φύσης

 "λυρικά μαθηματικά"

Οι σπόροι του ηλίανθου κατανέμονται κυκλικά. Η σπείρα είναι προς τα έξω ενώ έχει διπλή κατεύθυνση, δηλαδή και όπως κινούνται οι δείκτες του ρολογιού και αντίστροφα από το κέντρο του λουλουδιού. Ο αριθμός των σπειρών στο κάθε φυτό δεν είναι ίδιος. Γιατί  γενικά είναι είτε 21 και 34, είτε 34 και 55, είτε 55 και 89, ή 89 και 144; Ο αριθμός των σπειρών ενός ηλίανθου και προς τις δύο κατευθύνσεις είναι δύο διαδοχικοί αριθμοί στην ακολουθία Fibonacci.

Ίσως είναι ανάγκη στα παιδιά μας να διδάσκουμε μαζί με τα μαθηματικά που οδήγησαν στο "άρα" της τεχνολογίας και κάποια "λυρικά μαθηματικά" που να οδηγούν και στο "άρα" της ευαισθησίας που διπλασιάζει την ικανότητα σου να αντιλαμβάνεσαι τη ζωή και που αποτελεί μία πρόσβαση στο πραγματικό νόημα της ελευθερίας.

Επειδή – να το πούμε κι αυτό -ελευθερία δεν είναι να κινείσαι ανεμπόδιστα στο πεδίο που σου έχει δοθεί. Να διερευνήσεις αυτό το πεδίο και δη κατά τη διάσταση της αναλογίας των αισθήσεων, αυτό είναι".

Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ “ΑΡΑ” (1976) δημοσιεύτηκε στο ειδικό αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη του περιοδικού ΧΑΡΤΗΣ 1986

mathitelia