Γονείς, ενισχύστε την ψηφιακή σας νοημοσύνη! Η «Μπλε Φάλαινα» και ο διαδικτυακός Ωκεανός The Blue Whale: Important Information for Parents!

The Blue Whale Suicide Game: 
Important Information for Parents!

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, ψυχίατρος Δρ. Κωνσταντίνος Σιώμος μιλάει στην «Ε»

«Τα παιδιά στην περίοδο της εφηβείας θα κάνουν συνήθως αυτό που κάνει η παρέα. Η ενημέρωση και μόνο δεν φτάνει γι΄ αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Στο σχολείο θα πρέπει να υπάρχει ειδικό μάθημα έτσι ώστε να αποκτήσουμε ψηφιακή νοημοσύνη διότι το 2025 χρήστες του ίντερνετ θα είναι 9 στους 10 σε όλον τον πλανήτη και όχι 1 στους 2 που είναι σήμερα».

Ο κ. Κωνσταντίνος Σιώμος είναι ψυχίατρος όμως η «Ε» του ζήτησε να μιλήσει με αφορμή την αρρωστημένη τρέλα που ονομάζεται «Μπλε Φάλαινα» και με τη δεύτερη ιδιότητά του. Είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο που σαν βασικό σκοπό έχει την ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα.

Τα χαρακτηριστικά αυτής της θανατηφόρας, εν τέλει σε πολλές περιπτώσεις, σειράς δοκιμασιών είναι γνωστά. 

Γι' αυτό τον λόγο ρωτάμε τον κ. Σιώμο τι πρέπει να κάνουν οι γονείς σε τέτοιες περιπτώσεις. 

«Από πολύ μικρή ηλικία οφείλουμε να έχουμε κάποια φίλτρα, προγράμματα γονικού ελέγχου για να μπορούμε να ελέγχουμε και να έχουμε φραγή σε ιστοσελίδες για παράνομο, ακατάλληλο ή επιβλαβές περιεχόμενο. Όλες οι εταιρίες τηλεπικοινωνιών έχουν ειδικά προγράμματα που τα προμηθεύουν αυτά αρκεί να το ζητήσουμε. Από κει και πέρα χρειάζεται ενημέρωση», λέει και αμέσως γίνεται πιο συγκεκριμένος: 

«Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή ο γονέας δεν μπορεί να μένει στο «ξέρω μόνο να ανοίγω τον υπολογιστή». 

Πρέπει να ενισχυθεί η ψηφιακή του νοημοσύνη. Έχουμε όλοι ένα προφίλ στο διαδίκτυο. 

Ξέρουμε πώς να το διαχειριζόμαστε; 

Ποια είναι τα δικαιώματά μας; 

Ξέρουμε να τα ασκούμε; 

Για να μάθουμε και στα παιδιά μας. Ξέρουμε πώς να προστατευτούμε από το μπούλινγκ; 

Κάτι που είναι βασικό στοιχείο στο παιχνίδι «μπλε φάλαινα». Το παιδί μέσω του φόβου συνεχίζει να παίζει. Ένας ενήλικας θα το έκλεινε ή θα το αγνοούσε ή θα έκανε την καταγγελία αν απειλούνταν. Ένα παιδί δεν έχει την ικανότητα αντίστασης.

Άρα πρέπει να πούμε στα παιδιά μας να μην φοβούνται. Να έχουμε έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας. Να μην είμαστε τιμωρητικοί ή απαξιωτικοί. Να είμαστε κοντά στα παιδιά για να μας εμπιστευτούνε. Μόλις μας εμπιστευτούν να τα στηρίξουμε. Γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα απομονωθούν και αν γίνει αυτό θα επιτευχθεί ο στόχος του συγκεκριμένου παιχνιδιού και όλων αυτών των αντίστοιχων παιχνιδιών».

Σύμφωνα με τον ίδιο το φαινόμενο «Μπλε Φάλαινα» δεν είναι το πρώτο. Υπάρχουν κι άλλα που έχουν δημιουργηθεί στο παρελθόν και επηρεάζουν κυρίως αδιάγνωστους καταθλιπτικούς έφηβους ή ομάδες παιδιών που κάνουν χρήση ουσιών είτε όταν προέρχονται από φτωχό κοινωνικό και υποστηρικτικό περιβάλλον.

«Το 2006 υπήρχαν 100.000 σελίδες για το πώς μπορεί να αυτοκτονήσει κάποιος. Άρα πρέπει να δούμε πώς θα το προσεγγίσουμε» τονίζει χαρακτηριστικά.

ΕΧΕΜΥΘΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΟΔΟΤΗΣ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

«Σε ένα πρώτο επίπεδο το διαδίκτυο μπορεί να χαρακτηριστεί ως εχέμυθος πληροφοριοδότης. Σε ανθρώπους που έχουν περιέργεια για όλα αυτά τα φαινόμενα το διαδίκτυο μπορεί να δώσει όλες αυτές τις πληροφορίες και δεν είναι εύκολο να βάλεις όριο σε αυτές.

Αφού συλλέγονται αυτές οι πληροφορίες δημιουργούνται ομάδες αυτοκτονίας.

Σε ένα τρίτο επίπεδο μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα δοκιμαστήριο στο οποίο οι έφηβοι εμπλέκονται σε αυτοκτονικού τύπου συμπεριφορές με ελάσσονα αυτοκτονική συμπεριφορά δηλαδή χαρακιές και χρήση ουσιών. 

Σιγά- σιγά εξοικειώνεται. 

Αυτό καταγράφεται και βρίσκει μιμητές σε όλον τον κόσμο.

Πέρα από την ελάσσονα αυτοκτονική συμπεριφορά υπάρχει και η μείζονα αυτοκτονική συμπεριφορά με ακρωτηριασμούς και τέλος υπάρχουν και οι ολοκληρωμένες αυτοκτονικές συμπεριφορές. Στην Ιαπωνία θεωρείται λύση σε κάποια προβλήματα, λόγω κουλτούρας. Υπάρχει και η συνάντηση που ονομάζεται Net Suicide που είναι η συνάντηση στον ίδιο χώρο ανθρώπων που θέλουν να αυτοκτονήσουν. Κάποιος παρατηρητής υπάρχει. Εδώ δεν είναι μόνο ψυχιατρικό το θέμα, υπάρχουν και ποινικές ευθύνες. Γι' αυτό χρειάζεται επιστημονικό τιμ με την αστυνομία και να ελέγξουμε και τις νομοθεσίες μας αυτά τα θέματα. Τα θέματα αυτά πρέπει να μπούνε σε ένα πλαίσιο διεθνούς δικαίου».

Και εγένετο Ακαδημία Ψηφιακού Πολίτη…

Ζητάμε από τον κ. Σιώμο να μας μιλήσει για τη λειτουργία της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Εθισμού και εξηγεί πως αν και αρχικός στόχος είναι να ευαισθητοποιήσει σε θέματα γύρω από το διαδίκτυο, 

«προχωρώντας όμως τα χρόνια μέσα από την επιστημονική γνώση και τη μας δουλειά ιδρύσαμε το καλοκαίρι του 2016 την Ακαδημία Ψηφιακού Πολίτη. Είναι ένα εκπαιδευτικό όργανο της Εταιρείας που συνεργάζεται στην ευαισθητοποίηση του κοινού καθώς επίσης και οργανώνουμε ημερίδες με σκοπό τη δημιουργία ενός φόρουμ διεπιστημονικής προσέγγισης και βέλτιστων πρακτικών για τη διαχείριση αυτών των θεμάτων».

ΠΩΣ ΤΙΜΩΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΒΑΤΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ

«Η μπλε φάλαινα εντάσσεται στο κυβερνο-έγκλημα»

*Τι λέει στην «Ε» ο ποινικολόγος, Δρ. Φώτης Σπυρόπουλος

«Η μπλε φάλαινα καθώς και άλλες συναφείς πρακτικές με τις οποίες ανήλικοι προκαλούνται σε "ασκήσεις θάρρους" μέσω διαδικτύου εντάσσονται στο κυβερνο-έγκλημα, με την έννοια

ότι οι εμπνευστές τους και οι δράστες εκμεταλλεύονται χαρακτηριστικά του διαδικτύου, όπως π.χ. η ανωνυμία και η διασυνοριακή δράση, προκειμένου να ασκήσουν την εγκληματική τους δράση» λέει στην «Ε» ο ποινικολόγος Δρ. Φώτης Σπυρόπουλος, διδάσκων "Δίκαιο Πληροφορικής" στο ΑΕΙΤΤ Πειραιά και καθηγητής Εγκληματολογίας Ακαδημίας Αξιωματικών Πυροσβεστικής.

Συνεχίζοντας μάλιστα τονίζει πως «ακριβώς, όμως, λόγω της ανωνυμίας αυτής είναι δύσκολο έως αδύνατο να βρούμε ποιος κρύβεται πίσω από το σύστημα πληροφοριών: τούτο διότι όποιος καταπείσει άλλον να αυτοκτονήσει είναι αξιόποινος μεν κατ' άρθ, 301 του Ποινικού Κώδικα, όμως το έγκλημα αυτό τυποποιείται σε πλημμεληματική μορφή και δεν μπορεί να λάβει χώρα άρση απορρήτου των επικοινωνιών κατ' άρθ. 4 ν. 2225/1994. Είναι γεγονός ότι το πλαίσιο ρύθμισης του διαδικτύου πρέπει να επανεξεταστεί προκειμένου να τιμωρούνται οι παραβάτες, χωρίς όμως να περάσουμε στην απέναντι όχθη της παρακολούθησης των πάντων και του περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης».

Του Κώστα Γκιάστα