Το γδαρμένο γόνατο

Η Άρτεμις γύρω στα έξι έπαιζε κυνηγητό με τις φίλες της. Πάνω στο παιχνίδι και τρέχοντας γρήγορα και απρόσεκτα, έπεσε κάτω φαρδιά -πλατιά! Έγδαρε το γόνατο, έγδαρε τον αγκώνα, χτύπησε αρκετά! Άρχισε όπως ήταν φυσικό να φωνάζει και να κλαίει.
Η πρώτη ενστικτώδης σκέψη και κίνηση των γονέων θα ήταν να τρέξουν και να σηκώσουν το παιδί. Το παιδί πονάει και χρειάζεται βοήθεια, έτσι δεν είναι; Είναι όμως αυτό προς το συμφέρον του;

Ο πόνος που το παιδί αισθάνεται όταν πέφτει, διαρκεί λίγο, ούτε ένα λεπτό. Μετά ο πόνος υποχωρεί μαζί και η τρομάρα του και μπορεί να σηκωθεί και να συνεχίσει ή να ζητήσει βοήθεια για το τραύμα του.
Όταν σηκώνουμε τα παιδιά που έχουν πέσει κάτω, τους διδάσκουμε ότι χρειάζονται τη βοήθειά μας για να σηκωθούν. Μαθαίνουν ότι πρέπει να περιμένουν από εμάς να τα ανασηκώσουμε και δεν ενεργοποιούνται να σηκώνονται από μόνα τους. Όλοι έχουμε δει παιδιά να πέφτουν, να αναζητούν με το βλέμμα τους γονείς τους και όταν τους δουν να βάζουν φωνές και κλάματα ακόμα πιο δυνατά, για να σπεύσουν οι γονείς να τα σηκώσουν!
Η δεύτερη πιο συνηθισμένη αντίδραση από τους γονείς, είναι να λένε στο παιδί «Εντάξει, δεν είναι τίποτα, μια μικρή γρατζουνιά είναι!». Αυτό το εκλαμβάνει το παιδί ως έλλειψη ενσυναίσθησης. Δηλαδή φαίνεται σαν να μην αναγνωρίζει ο γονιός τα συναισθήματά του, την τρομάρα, τον πόνο του. Βρίσκεται πεσμένο κάτω και σκέφτεται «δεν είμαι καλά, τι έπαθα! και εσύ μπαμπά ή μαμά δεν με καταλαβαίνεις και δεν σε νοιάζει».
Αν θέλουμε η Άρτεμις να μάθει να σηκώνεται μόνη της, θα είμαστε εκεί δίπλα της, όταν πέφτει, αλλά θα την ενθαρρύνουμε να σηκώνεται μόνη της. Αυτήν τη δεξιότητα θα την χρειαστεί στην υπόλοιπη ζωή της ακόμα και όταν δεν θα είμαστε δίπλα της.

Ας δούμε πρακτικά πώς πράττουμε: Τρέχουμε κοντά στην Άρτεμη και της λέμε: «Αχ, θα πρέπει να τρόμαξες και να πόνεσες πολύ». Μένουμε κοντά της μέχρι να σταματήσει το κλάμα και την περιμένουμε να σηκωθεί μόνη της. Όταν σηκωθεί της προσφέρουμε την αγκαλιά μας.
Τα παιδιά μαθαίνουν όταν τους δίνουμε τις δυνατότητες να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες και να στέκονται στα πόδια μόνα τους. Αγαπάμε τα παιδιά μας και θέλουμε να στεκόμαστε δίπλα τους χωρίς να σπεύδουμε να τα «διασώζουμε» την ώρα που αυτά μαθαίνουν. Δεν είναι προς το συμφέρον τους να τα «διασώζουμε» από τον προσωπικό τους αγώνα. Θέλουμε να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν την ικανότητα να σηκώνονται από μόνα τους όταν πέφτουν, να τινάζουν την σκόνη από πάνω τους και να ζητούν βοήθεια αν χρειάζονται.
Πολλοί γονείς θα αντιδράσουν και δεν θα συμφωνήσουν διαβάζοντας αυτά! Είναι δυνατόν να βλέπεις το παιδάκι σου να υποφέρει και να μην τρέξεις να το «σώσεις»; Πράγματι, είναι επώδυνο να βλέπουμε τα παιδιά μας να παλεύουν και να μην παρεμβαίνουμε.
Αλλά ας δούμε τι στόχο έχουμε και ανάλογα με τον στόχο τί είναι συμφέρον για το παιδί να πράττουμε: θέλουμε να τα βοηθήσουμε να μάθουν πώς να αγωνίζονται όταν τους τυχαίνουν αναποδιές. Να μάθουν να συνέρχονται από τον πόνο και την σύγχυση, να εκτιμούν την κατάσταση, να ανασηκώνονται και να ζητούν βοήθεια αν χρειάζεται. Έτσι δεν είναι;
Ας τελειώσουμε με την σοφία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου, από το «Περί γάμου και οικογενειακής ζωής»: «Ας μάθουμε λοιπόν τα παιδιά μας κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν οποιαδήποτε δυσκολία και να μην ταράζονται όταν έχουν προβλήματα στη ζωή».

Το γδαρμένο γόνατο είναι ένα συνηθισμένο ατύχημα, που έχει πολλά να διδάξει και στα παιδιά και στους γονείς. Σήμερα θα σας μεταφέρω μια ιστορία από το βιβλίο του Φ. Μαμαλάκη «Μεγαλώνοντας παιδιά για την βασιλεία του Θεού».

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα Μυτιλήνης «Εμπρός»
Κλαίρη Μαυρόματου – Χατζηκωντή, Δρ Φυσικών επιστημών
pemptousia.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι