Όρια σε Παιδιά Ή σε Μεγάλους;

Υπάρχουν πολλές απόψεις για τον σωστό τρόπο να μεγαλώσεις παιδιά, να εκπαιδεύσεις παιδιά, να έχουμε το σωστό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, να δώσουμε στα παιδιά μας την καλύτερη παιδεία.

Εμείς πιστεύουμε, ότι όσο πιο πολλές επιθυμίες και όνειρα, έχουν τα παιδιά, τόσο το καλύτερο για τα ίδια και την κοινωνίας μας. Ως στόχο επομένως βάζουμε, την ανάπτυξη των επιθυμιών και ,όταν χρειάζεται, τη διευκόλυνση στην εκπλήρωσή τους. Αυτό γιατί θεωρούμε πως η δημιουργία επιθυμιών οδηγεί, όλους τους ανθρώπους, σε ενδιαφέροντα και τους κινητοποιεί για την ικανοποίηση αυτών των ενδιαφερόντων.

Όσο πιο έντονες είναι αυτές οι επιθυμίες μας, τόσο περισσότερο ωθούμαστε να τις εκπληρώσουμε. Οι επιθυμίες οδηγούν στην κινητοποίηση και όχι στην παραίτηση και την υποταγή. Παιδιά με επιθυμίες που προσπαθούν να ικανοποιήσουν, είναι παιδιά ζωντανά, δυναμικά που μαθαίνουν να διεκδικούν και στη πορεία της ζωή τους.

Ερχόμενοι στο ρόλο που έχουν τα όρια στην εκπαίδευση και την ανατροφή των παιδιών, συναντάμε μεγάλη δυσκολία, καθώς τα παιδιά είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ τους αλλά και οι γονείς/ εκπαιδευτικοί το ίδιο. Απ΄ την άλλη μόνο η λέξη "όρια" παραπέμπει σε κάτι περιοριστικό, σε κάτι που σε "κλείνει προς τα μέσα" αντί να σε "ανοίγει και να σε βγάζει προς τα έξω".

Πιστεύουμε ότι τα όρια στα παιδιά, είναι απαραίτητα για τη σωματική τους προστασία και για τη δημιουργία πλαισίου, που μέσα σ' αυτό θα βιώσουν νέες εμπειρίες. Ωστόσο πολλές φορές βιαζόμαστε να οριοθετήσουμε τα παιδιά για να αποτρέψουμε συμπεριφορές που ακόμα δεν έχουν εκδηλωθεί. Όμως δεν μπορούμε να απαγορεύουμε κάτι που δεν έχει γεννηθεί ακόμη. Αντί αυτού στραγγαλίζουμε οτιδήποτε πάει να γεννηθεί, το οποίο μπορεί να είναι και ωφέλιμο.

Επιπλέον πολλές φορές, τα όρια τα χρησιμοποιούμε, για να προστατευθούμε εμείς, ο τρόπος ζωής μας, η νοοτροπία και οι αντιλήψεις μας. Όπως συμβαίνει με το κουνελάκι μας που το έχουμε στο κλουβί του. Το κλουβί είναι απαραίτητο για να κρατήσουμε το σπίτι μας καθαρό, αλλά αυτό που κάνει το κουνελάκι να αναπτυχθεί είναι το νερό, ο αέρας, ο ήλιος και η τροφή!

Γνωρίζουμε, ότι μερικά παιδιά σε κάποια φάση της ανάπτυξής τους και σε ορισμένες δραστηριότητες χρειάζονται περισσότερη καθοδήγηση και άλλα περισσότερη ελευθερία και αυτονομία. Η ελευθερία και η αυτονομία λειτουργούν και αναπτύσσονται μόνο σε κατάλληλες συνθήκες, η βασικότερη εκ των οποίων είναι η σχέση που έχει αναπτύξει και δημιουργήσει το παιδί με τον γονέα/ εκπαιδευτικό.

Η σχέση αυτή, είναι μια σχέση κατανόησης και συν-πάθειας. Έχει κάποια χαρακτηριστικά: την άνευ όρων θετική αποδοχή του παιδιού, των αναγκών, των επιθυμιών και των ικανοτήτων του. Την ενσυναίσθηση, δηλαδή να συναισθάνεται ο γονέας/ εκπαιδευτικός και να δείχνει στο παιδί, την ανησυχία του, τη χαρά, τη λύπη, το φόβο, τη δυσκολία του, και τέλος την γνησιότητα, δηλαδή να είναι ο γονέας/ εκπαιδευτικός, αυτό που όντως είναι, χωρίς να προσποιείται κάτι άλλο. Καθώς, αν εκείνος πρώτος έχει αποδεχθεί και αγαπήσει τον εαυτό του, διευκολύνει και το παιδί να γίνει και να αποδεχθεί το δικό του.

Επίσης η απουσία "εξουσίας" και "ελέγχου" απέναντι στο παιδί, σύμφωνα με έρευνες, δεν αποδιοργανώνει τις ομάδες των παιδιών. Αντιθέτως τα κινητοποιεί, αναπτύσσουν συνεργασία και ενδιαφέρον το ένα για το άλλο, χωρίς να μειώνεται η παραγωγικότητά τους.

Καλό θα ήταν, να ξεχωρίζουμε ποια απ' τα όρια που βάζουμε στα παιδιά είτε ως γονείς, είτε ως εκπαιδευτικοί, είναι όρια που σκοπό έχουν να αναπτύξουν και βοηθήσουν τα παιδιά και ποια όρια εξυπηρετούν δικές μας ανάγκες ή φόβους. Είναι βέβαια αναμενόμενο κάποια όρια να τα θέτουμε για δική μας διευκόλυνση. Το σημαντικό είναι να τα παρουσιάζουμε στο παιδί ως όρια για δική μας ανάγκη και όχι γιατί "έτσι πρέπει".

ndi-psychology
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι