Παιδί και βιβλίο: Μια σχέση που πρέπει να υπάρχει!

Κατά τη Ζωρζ Σαρή, κορυφαία συγγραφέα της παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας, «Ένα πανεπιστήμιο υπάρχει, το βιβλίο!». Το παιδί είναι ένας συνεχής εξελισσόμενος κόσμος, ο οποίος δέχεται διαρκώς εξωτερικά ερεθίσματα, τα οποία σε συνδυασμό με τις ατομικές καταβολές και προδιαθέσεις, επιδρούν και διαμορφώνουν την προσωπικότητά του. Κοινή παραδοχή αποτελεί το γεγονός πως το βιβλίο είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση του παιδιού, πνευματικά, συναισθηματικά, κοινωνικά και αισθητικά. 

Τι μπορεί να προσφέρει ένα βιβλίο σ’ ένα παιδί;

• Τα βιβλία δημιουργούν ζεστούς συναισθηματικούς δεσμούς μεταξύ ενηλίκων και παιδιών όταν διαβάζουν βιβλία μαζί.
• Τα βιβλία βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν βασικές γλωσσικές δεξιότητες και να επεκτείνουν βαθιά τα λεξιλόγιό τους – πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέσο.
• Τα βιβλία είναι διαδραστικά, απαιτούν τα παιδιά να σκέφτονται. Τα βιβλία μυθοπλασίας και μη-φαντασίας διευρύνουν τη συνείδησή μας. Μας δίνουν νέους τρόπους σκέψης και νέες ιδέες. 
• Τα βιβλία αναπτύσσουν δεξιότητες κριτικής σκέψης. Ένα βιβλίο διαβάζεται από ένα άτομο. Το άτομο αυτό αποφασίζει μόνο του τι σκέφτεται για ένα βιβλίο και το περιεχόμενό του, χωρίς κανένας να γέρνει πάνω από τον ώμο του, και να του λέει πώς να σκέφτεται.
• Τα βιβλία αναπτύσσουν και τροφοδοτούν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών. Τα εικονογραφημένα βιβλία εισάγουν μικρά παιδιά στον κόσμο της τέχνης και της λογοτεχνίας. Τα μυθιστορήματα υποκινούν την αισθητική συνείδηση ​​των παιδιών, βοηθώντας τα να δουν, να ακούσουν, να δοκιμάσουν, να αισθανθούν σε ένα φανταστικό επίπεδο. 
• Τα βιβλία επιτρέπουν στα παιδιά να δοκιμάσουν τον κόσμο προτού να βγουν σε αυτό. Δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να βιώσουν κάτι στη φαντασία τους, πριν να συμβούν σε αυτά στην πραγματική ζωή. Βοηθούν τα παιδιά να προετοιμαστούν για το επόμενο στάδιο της ωριμότητάς τους, προετοιμάζοντας τα επιμελώς για τον «ενήλικα» κόσμο.
• Τα βιβλία μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον εαυτό μας, να μάθουμε ποιοι είμαστε. Ενισχύουν την αυτοπεποίθησή μας και μας βοηθούν να κατανοήσουμε γιατί είμαστε εμείς. Μας βοηθούν να ανακαλύψουμε από πού προερχόμαστε και να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πού θέλουμε να πάμε.
• Τα βιβλία βοηθούν τα παιδιά να καταγράψουν τη δική τους ηθική και ηθική πορεία. Μας βοηθούν να αναλογιστούμε το σωστό και το λάθος, το καλό και το κακό. Μπορούν επίσης να προσφέρουν καθοδήγηση και να μας βοηθήσουν να καθορίσουμε τις προτεραιότητες της ζωής μας, το δικό μας σύνολο αξιών.
• Τα βιβλία απαντούν σε ερωτήσεις.
• Τα βιβλία δημιουργούν ερωτήσεις.
• Τα βιβλία παρέχουν την ευκαιρία να μοιραστούν πολιτιστικές εμπειρίες. Όταν τα παιδιά διαβάζουν το ίδιο βιβλίο, απολαμβάνοντας μια κοινή εμπειρία ανάγνωσης, οι ομότιμοι δεσμοί είναι χτισμένοι μέσα σε μια γενιά. Όταν τα παιδιά, οι γονείς και οι παππούδες μοιράζονται κλασικά βιβλία, δημιουργούνται εκτεταμένοι οικογενειακοί και κοινοτικοί δεσμοί δημιουργώντας ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς.
• Τα βιβλία προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών, εμπειριών και γνώσεων. Μας ενημερώνουν για άλλους ανθρώπους, άλλες χώρες, άλλα έθιμα και πολιτισμούς. Μας βοηθούν να μάθουμε για την ιστορία, τις τέχνες, την επιστήμη, τη θρησκεία, τη φύση, τα μαθηματικά και την τεχνολογία – τίποτα και όλα στο σύμπαν μας και πέραν αυτού. Μας βοηθούν ακόμη να κατανοήσουμε την επίδραση όλων αυτών των πραγμάτων στον εαυτό μας και στον κόσμο μας.
• Τα βιβλία διασκεδάζουν και προσφέρουν μεγάλη διαφυγή. Μας κάνουν να γελάμε. Μας κάνουν και να κλαίμε.
• Τα βιβλία είναι δωρεάν για όλους. Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο που χρειάζεστε δωρεάν στη δημοτική βιβλιοθήκη της γειτονιάς σας.
• Τα βιβλία είναι μεγάλοι σύντροφοι. Δεν είστε ποτέ μόνοι όταν έχετε ένα βιβλίο για να διαβάσετε.
• Τα βιβλία μας ανακουφίζουν. Τα βιβλία μας βοηθούν να καταλάβουμε ότι ανεξάρτητα από το ποιοι είμαστε ή ποιες είναι οι εμπειρίες μας, δεν είμαστε μόνοι στον κόσμο.

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΑΣ ΕΜΠΝΕΟΥΝ ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΣΤΕ!
ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΑΣ ΔΙΝΟΥΝ ΤΑ ΕΦΟΔΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΚΤΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΜΑΣ!
Δεν είναι όμως πάντα εύκολο να ωθήσουμε ένα παιδί προς την ανάγνωση. Και πώς θα μπορούσαμε να το καταφέρουμε;
Μικρά μυστικά  για τους γονείς και όχι μόνο

• Καθιερώνουμε στο σπίτι την «Ώρα του Βιβλίου». Να είναι κάτι που το παιδί περιμένει με ανυπομονησία συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα.
• Να συζητάμε με το παιδί την ιστορία και να δείχνουμε ενθουσιασμό. Μην ξεχνάμε ότι το διάβασμα είναι επικοινωνία, απόλαυση, χαρά και όχι καταναγκασμός.
• Να το βάλουμε στη διαδικασία να επιλέξει ένα βιβλίο κοιτώντας το εξώφυλλο ή αν είναι μεγαλύτερο διαβάζοντας την περιγραφή του, καθώς και να τοποθετήσουμε το βιβλίο σε χαμηλό ράφι της βιβλιοθήκης ώστε να το φτάνει μόνο του.
• Να μην τιμωρούμε το παιδί με το διάβασμα χρησιμοποιώντας εκφράσεις του τύπου «αφού δεν ήσουν καλό παιδί, θα μείνεις μέσα να διαβάσεις». Αντίθετα να το επαινούμε σε κάθε ευκαιρία όταν ασχολείται με το βιβλίο, σαν να έκανε κάτι πολύ σημαντικό, γιατί πράγματι έκανε κάτι πολύ σημαντικό.
• Να δώσουμε στο παιδί ένα όμορφο τετράδιο, που θα το ονομάσουμε «Τα βιβλία μου» και στο οποίο θα καταγράφει κάθε βιβλίο, πότε το ξεκινά και πότε το τελειώνει. Ακόμα μπορεί να γράφει αν του αρέσει, γιατί του αρέσει κ.λ.π.. Έτσι, αισθάνεται ότι πετυχαίνει κάτι σπουδαίο, ιδιαίτερα μάλιστα, καθώς μεγαλώνει ο κατάλογός του.
• Να το ωθήσουμε, μυήσουμε να παίζει με τις ιστορίες των βιβλίων που διαβάζει.

Αλλά και …

1. Να αντικαθιστά τον ήρωα ενός παραμυθιού με άλλους,  
2. να μπερδεύει τα παραμύθια μεταξύ τους,  
3. να αφηγείται την ιστορία ανάποδα,  
4. να συνεχίζει την ιστορία,  
5. να συμμετέχει ως ήρωας σε κάποιο παραμύθι,  
6. να εικονοποιεί τη σκηνή ενός βιβλίου που του έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση ζωγραφίζοντας ή χρησιμοποιώντας κολάζ

Αθανασία Τζιμαρά,
Λογοθεραπεύτρια, 
Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής  Π. Σακελλαρόπουλος, ν. Φωκίδας

fokidanews.gr