Ποιοι μπορεί να είναι οι λόγοι που οι έφηβοι επιλέγουν συνήθως τις κακές παρέες;

Η ανάγκη ένταξης σε μια παρέα είναι βασικό χαρακτηριστικό της εφηβείας. Ο έφηβος, μεγαλώνοντας διαπιστώνει ότι μπορεί να φύγει από την οικογένεια όσον αφορά τη διασκέδαση και να αναζητήσει σε συνομήλικους την πηγή διασκέδασης.

Επίσης, ο έφηβος που βρίσκεται στο μεταιχμιακό στάδιο ανάμεσα στην παιδική και την ενήλικη ζωή, έχει έντονη ανάγκη να ανήκει κάπου όπου θα νιώθει αποδεκτός και κατανοητός. Η παρέα στον έφηβο προσφέρει εκτός από διασκέδαση, την αίσθηση της ταύτισης. Οι έφηβοι έχουν τη δική τους «γλώσσα» επικοινωνίας και αυτό είναι πολύ φυσιολογικό. Επομένως, η ένταξη σε μια παρέα είναι απαραίτητη για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του εφήβου.

Ωστόσο, μερικές φορές ένας έφηβος επιλέγει να ενταχθεί σε μια παρέα που ίσως αποκλίνει από το συνηθισμένο. Αυτή η παρέα, απαρτίζεται από νέους που προβαίνουν σε προκλητικές ή και απαγορευμένες συμπεριφορές. Συνήθως αυτή η «κακή» παρέα, αποτελείται από παιδιά με ανασφάλειες, θυμό και λύπη, τα οποία έχουν ανάγκη να έχουν παραβατικές συμπεριφορές ίσως για να δείξουν τη δύναμή τους ενάντια σε μορφές εξουσίας, όπως οι γονείς. Επομένως, δεν υπάρχουν τόσο «κακές» παρέες, όσο παιδιά με δυσκολίες στη διαχείριση των συναισθημάτων τους.

Ένας λόγος που ένα παιδί θα αποφασίσει να ενταχθεί σε μια τέτοια παρέα είναι ίσως η δική του δυσκολία στην επικοινωνία με τους γονείς του. Ο έφηβος έχει ανάγκη να ακούγεται στο σπίτι, να μετράει η γνώμη του και οι γονείς να τον υπολογίζουν. Συνήθως όταν οι γονείς είναι υπερβολικά αυταρχικοί και τον ακυρώνουν, βρίσκει διέξοδο σε μια παρέα που μοιράζεται τους ίδιους προβληματισμούς. Παίρνει λοιπόν ικανοποίηση, μέσω της παραβατικότητας, προκαλώντας την «εξουσία».

Ένας άλλος λόγος είναι ότι οι «κακές» παρέες είναι πολύ ισχυρές στον κύκλο των εφήβων. Ασκούν εξουσία είτε μέσω του άμεσου εκφοβισμού (ξύλο, κλέψιμο) είτε μέσω του έμμεσου (κοροϊδία, υπονόμευση). Ίσως λοιπόν ασκούν γοητεία σε κάποιο έφηβο που έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση. Έτσι θεωρεί ότι αν μπει σε αυτή την παρέα θα αποκτήσει δύναμη και θα τον αναγνωρίζουν ως ικανό. Με κάποιο τρόπο λοιπόν, προστατεύει τον εαυτό του από τον εκφοβισμό που ίσως δεχτεί από την παρέα.

Τέλος, ένας ακόμη λόγος είναι η απλή περιέργεια γύρω από τη συγκεκριμένη παρέα. Ένας έφηβος μπορεί να θέλει να πειραματιστεί σε μια νέα παρέα και να ικανοποιήσει την περιέργειά του γύρω από τις συμπεριφορές αυτών των παιδιών. Και σε αυτήν την περίπτωση, πολύ σημαντικό ρόλο έχει η οικογένεια, που αν το αντιληφθεί εγκαίρως μπορεί να αποτρέψει την πλήρη ένταξή του.
Σημαντικό ρόλο και στην επιλογή παρέας σαφώς έχει η οικογένεια. Στην εφηβεία χρειάζεται να υπάρχει ένα «σπίτι» με πολύ συζήτηση, ανοιχτές ιδέες και λειτουργικά όρια που βοηθούν τον έφηβο να ανακαλύψει τον κόσμο. Όταν ο έφηβος λαμβάνει από τους γονείς υπερβολική αυστηρότητα, άκαμπτη σκέψη, πολύ αυστηρά όρια ή πολύ χαλαρά όρια, είναι επόμενο να προβεί σε μη αποδεκτές συμπεριφορές. Η δυναμική της παρέας δίνει πολύ εύκολα αυτήν την ευκαιρία. Είναι καλό να θυμόμαστε ότι ακόμη και να βρεθεί ο έφηβος σε μια τέτοια παρέα, δεν χρειάζεται να τον «τιμωρήσουμε» αλλά να βρούμε για ποιον λόγο το έκανε και να το συζητήσουμε μαζί του.

Ψυχολόγος Βασιλική Τσούτσου
efiveia.gr