Εξαφανίσεις παιδιών: Εγκαταλείπουν στέγες, τους βρίσκουν σε πάρκα

Γάγγραινα στην Κύπρο το φαινόμενο

Σε γάγγραινα έχει καταστεί και στην Κύπρο η φυγή παιδιών από ιδρύματα η παιδικές στέγες. Το πρόβλημα οξύνθηκε τα τελευταία 2-3 χρόνια με τους αριθμούς να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Όπως έγραψε και η Offsite την περίοδο 2010- 2020 καταγράφηκαν  420 περιπτώσεις.

Στο ρεπορτάζ που ακολουθεί η ιστοσελίδα μας προσπαθεί να καταπιαστεί με το μείζον αυτό θέα μέσα από τις απόψεις των άμεσων εμπλεκομένων. Στην  Κύπρο, η πλειοψηφία των περιπτώσεων αποτελούν φυγές από το σπίτι και ως δεύτερος λόγος η γονική αρπαγή.   

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2020 η Υπουργός Δικαιοσύνης Έμιλυ Γιολίτη κατόπιν ερώτησης του βουλευτή, προέδρου των Οικολόγων Χαράλαμπου Θεοπέμπτου κατέθεσε στη Βουλή αναλυτικά στοιχεία για τις φυγές παιδιών από  το 2010 μέχρι 8/2020. Οι αριθμοί που καταγράφονται αφορούν κυρίως επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις των ίδιων ανήλικων προσώπων από στέγες και οικίες. Χαρακτηριστικά, μέσα σε μια δεκαετία καταγράφηκαν 420 υποθέσεις.

Η Υπουργός ενημέρωσε ότι εντοπίστηκαν όλα τα παδιά εκτός από 18 περιπτώσεις ανήλικων αλλοδαπών από Σομαλία,,Κόγκο, Συρία, Μάλι, Καμερούν και Γουϊνέα. 

Σύμφωνα με την κα Γιολίτη, το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της εξαφάνισης και της εύρεσης των παιδιών είναι διαφορετικό σε κάθε περίπτωση. Κυμαίνεται μεταξύ κάποιων ωρών και 3 μέχρι 4 ημερών το μέγιστο.

Οι λόγοι εγκατάλειψης

 Κύριοι λόγοι εγκατάλειψης από τις  Στέγες είναι η επίσκεψη σε φίλους, συγγενείς, γονείς, ή η αντίδρασή τους για μεταφορά τους στη Στέγη. Οι βασικοί λόγοι για την εξαφάνιση ανηλίκων από το σπίτι είναι η κακοποίηση ή αντιπαράθεση με γονείς, η αντιδραστική συμπεριφορά, τα προβλήματα υγείας (νοητική στέρηση κλπ), η επίσκεψη σε φίλους.

 

Αστυνομικό πρωτόκολλο

Οι εξαφανίσεις παιδιών από στέγες ή οικίες σαφώς απασχολεί την Αστυνομία Κύπρου. Το  αρμόδιο Τμήμα της Αστυνομίας είναι το Κλιμάκιο για τη Βία στην Οικογένεια. Μιλώντας στην Offsite η υπεύθυνη γραφείου χειρισμού θεμάτων βίας στην οικογένεια, κακοποίησης ανηλίκων και ελλειπόντων προσώπων Κυριακή Λαμπριανίδου εξήγησε τον τρόπο που ενεργεί η Αστυνομία. 

Όπως εξήγησε η κα Λαμπριανίδου «ως Αστυνομία θέλουμε να προβαίνουμε σε ολιστική διερεύνηση των υποθέσεων. «Η Αστυνομία» όπως είπε, «δρα σε συνεργασία και με άλλες υπηρεσίες όπως τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και άλλους φορείς».

Η κα Λαμπριανίδου τόνισε ακόμα ότι «υπάρχει ένα αστυνομικό πρωτόκολλο που ακολουθούμε πιστά, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που οι διαδικασίες τροποποιούνται. Ο ρόλος μας είναι και κατασταλτικός αφού προχωρούμε και σε συλλήψεις».

Όπως είπε, υπάρχουν περιπτώσεις όπου πιθανόν ενήλικες συναντούν ανήλικους σε πάρκα. Ο ρόλος μας είναι να αποτρέψουμε το ενδεχόμενο τέτοιων ενεργειών και σε αυτές τις περιπτώσεις η Αστυνομία προχωρεί σε συλλήψεις.

Πολλές φορές στη βάση αστυνομικών ερευνών είναι επαναλαμβανόμενες δηλαδή εγκαταλείπουν τη στέγη ή τις οικίες κατ’επανάληψη. Σύμφωνα με την κα Λαμπριανίδου, τα παιδιά αυτά πρέπει να τυγχάνουν ειδικού χειρισμού ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η αντιμετώπιση της οικογένειας.

Εκπαιδεύονται όλοι

Η κα Λαμπριανίδου τόνισε ότι όλα τα μέλη της Αστυνομίας (το κλιμάκιο όμως αριθμεί 15 άτομα) εκπαιδεύονται σε αυτό τον τομέα και στην αντιμετώπιση παιδιών που εγκαταλείπουν στέγες. Εξάλλου, τα μέλη της Κοινοτικής Αστυνόμευσης έχουν τακτική επικοινωνία με τις στέγες για να προσφέρουν βοήθεια.  

Το Child Alert

Η εγκατάσταση και λειτουργία του συστήματος Child Abduction Alert στη Κύπρο αλλά και σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρώπης έχει ως σκοπό να βοηθήσει τις προσπάθειες της Αστυνομίας και της Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000 για τον εντοπισμό εξαφανισμένων παιδιών και την ασφαλή επιστροφή τους στις οικογένειες τους. 

Ο μηχανισμός Child Alert όπως και η Υπηρεσία 116000 λειτουργούν στη Κύπρο από την κοινοπραξία “Hope For Children” CRC Policy Center (HFC) – Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ). Η Αστυνομία Κύπρου, έχει εξουσιοδοτήσει το HFC και τον ΣΠΑΒΟ να εγκαθιδρύσουν και να λειτουργούν το Child Alert στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Γραμμής Βοήθειας για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000. Η εξουσιοδότηση και το Πρωτόκολλο Συνεργασίας που υπογράφηκε με το Υπουργείο Δικαιοσύνης πιστοποιούν ότι η λειτουργία του Alert λαμβάνει χώρα μέσα από την Υπηρεσία 116000 με την στενή συνεργασία της Αστυνομίας Κύπρου, και ότι οι διαδικασίες ενεργοποίησης και απενεργοποίησης εφαρμόζονται μόνο μετά από οδηγίες της Αστυνομίας Κύπρου.

Ο μηχανισμός εξασφαλίζει την άμεση δημοσίευση του εξαφανισθέντος παιδιού σε εθνικό επίπεδο, εφόσον η εξαφάνιση θεωρείται υψηλού κινδύνου, δηλαδή η ζωή του παιδιού βρίσκεται σε κίνδυνο και δεδομένης της έγκρισης από την Αστυνομία. Μέσω του Child Alert διευκολύνεται η συνεργασία εμπλεκόμενων φορέων κάτω από ένα ενιαίο σύστημα, το οποίο ενισχύει τις προσπάθειες  για τον εντοπισμό των εξαφανισμένων παιδιών από την Αστυνομία. 

Πότε ενεργοποιείται

Οι περιπτώσεις εξαφάνισης παιδιών για τις οποίες μπορεί να ενεργοποιηθεί το Child Alert  εκτιμώνται συλλογικά και πρέπει να διαθέτουν κάποιο από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Μικρή ηλικία του παιδιού / παιδιών. Σαφείς ενδείξεις που να δηλώνουν ότι μπορεί να βρίσκεται σε κίνδυνο η ζωή ή η υγεία του παιδιού. Υποψίες που να δηλώνουν πιθανή αρπαγή ή απαγωγή του παιδιού.

Η ενεργοποίηση του συστήματος θα βοηθήσει στον εντοπισμό του παιδιού. Η αστυνομία αποφασίζει ότι η ενεργοποίηση του συστήματος δεν θα θέσει σε κίνδυνο το παιδί. Στη περίπτωση γονικής αρπαγής, εάν κανένα από τα πιο πάνω κριτήρια δεν εμπίπτει, δεν γίνεται ενεργοποίηση του μηχανισμού. Παρόλα αυτά, η γονική αρπαγή αποτελεί ποινικό αδίκημα και η Αστυνομία διεξάγει έρευνα για εντοπισμό του παιδιού και επιστροφή του στο συνήθη τόπο διαμονής του. 

Η Ευρωπαϊκή Γραμμή Εξαφανισμένων Παιδιών 116000 απευθύνεται σε γονείς, παιδιά και γενικά στο κοινό. Το 116000 είναι χρήσιμο ειδικά σε γονείς και παιδιά που ταξιδεύουν στην Ευρώπη, καθώς τα άτομα που απαντούν στις κλήσεις μπορούν να τους παραπέμψουν στις αρμόδιες αρχές της χώρας. 

Αύξηση κλήσεων

Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε αύξηση των τηλεφωνημάτων από γονείς οι οποίοι κυρίως καλούν για στήριξη και καθοδήγηση σε σχέση με την εξαφάνιση του παιδιού τους ή με υποψίες κινδύνου γονικής αρπαγής, αλλά και από πολίτες οι οποίοι καλούν για να δώσουν πληροφορίες σχετικά με εξαφανίσεις που έχουν δημοσιευθεί. Σε κάθε περίπτωση, οι λειτουργοί της Γραμμής βρίσκονται σε απευθείας συνεργασία με την Αστυνομία και μεταφέρουν τις πληροφορίες. Στις περιπτώσεις όπου γονέας καλεί για αναφορά εξαφάνισης, παράλληλα με τη στήριξη που παρέχεται, καθοδηγείται άμεσα για υποβολή καταγγελίας στην Αστυνομία. 

Στη Κύπρο, οι πλειοψηφία των περιπτώσεων αποτελούν φυγές από το σπίτι και ως δεύτερος λόγος η γονική αρπαγή.  

Αναφορικά με τις διασυνοριακές γονικές αρπαγές, μέσω της Υπηρεσίας 116000 παρέχεται καθοδήγηση σχετικά με τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσει ο γονιός για την ενεργοποίηση των απαραίτητων διαδικασιών μέσω του Υπουργείο Δικαιοσύνης. 

Εξαφανισμένα παιδιά θεωρούνται, τα παιδιά που έχουν φύγει από το σπίτι, τα θύματα εγκληματικής απαγωγής, απαγωγής από γονέα, χαμένα/τραυματισμένα ή, ακόμα, εξαφανισμένοι και αγνοούμενοι ασυνόδευτοι ανήλικοι. 

Η Ευρωπαϊκή Γραμμή Εξαφανισμένων Παιδιών 116 000 είναι η κοινή Ευρωπαϊκή Γραμμή έκτακτης ανάγκης και απευθύνεται αποκλειστικά σε περιπτώσεις εξαφανισμένων παιδιών.  Στη Κύπρο, ο κοινός Ευρωπαϊκός αριθμός, λειτουργεί υπό την κοινοπραξία των οργανώσεων, “Hope For Children” CRC Policy Centre (HFC) και Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ). Οι εν λόγω οργανισμοί είναι μέλη της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας Missing Children Europe. Για τη λειτουργία της Γραμμής, η κοινοπραξία έχει υπογράψει Πρωτόκολλο Συνεργασίας με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

Η διευθύντρια Ανθρωπιστικού Τομέα του «Ηope of Children» Άνδρια Νεοκλέους μιλώντας ατην Offsite ότι η επαναλαμβανόμενη φυγή παιδιών από τις στέγες και τις οικίες παρουσιάζει αυξητική τάση τα τελευταία 2-3 χρόνια ειδικότερα στην Κύπρο. Όπως εξήγησε, η αντιμετώπιση των περιστατικών πρέπει να γίνει μέσω: Πολυθεματικής διαχείρισης, στελέχωσης των ιδρυμάτων με εξειδικευμένος επαγγελματίες και τη στήριξη  των παιδιών αυτών.  

Η κα Νεοκλέους έκανε αναφορά στη γραμμή 116000  που απευθύνεται σε γονείς, παιδιά και γενικά στο κοινό. 

Του Γιώργου Μιχαηλίδη

offsite.com.cy