Παιδί σημαίνει παιχνίδι

Παιχνίδια που προτιμούν…

Από 9 μέχρι 12 μηνών

Από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του, το παιδί κάνει τυχαίες και αυθόρμητες κινήσεις στην προσπάθειά του για εξερεύνηση. Αρχικό πεδίο ενδιαφέροντος είναι ο εαυτός του, τον οποίο μαθαίνει ασκώντας τις αισθήσεις του, κουνώντας ή σπρώχνοντας τα αντικείμενα που βρίσκονται γύρω του και συνήθως βάζοντάς τα στο στόμα του.
Προτιμήστε, λοιπόν, παιχνίδια ασφαλή, που είναι κατάλληλα για την ηλικία του, όπως οι κουδουνίστρες ή οι υφασμάτινες μπάλες με έντονα χρώματα και διαφορετική υφή, τα πλαστικά ζωάκια που βγάζουν ήχους, τα μαλακά ζωάκια χωρίς χνούδι ή βιβλία με μεγάλες εικόνες γνωστών αντικειμένων.

Από 12 μέχρι 24 μηνών
Μόλις αρχίσει να περπατά, ασχολείται ενεργητικά με τα αντικείμενα, τα ανακατεύει, τα μετακινεί, τα πετά.
Προτιμήστε, λοιπόν, τα παιχνίδια που μπορεί να τα τραβήξει, να τα σπρώξει, όπως τα ζωάκια ή τα αυτοκινητάκια· παιχνίδια μίμησης, όπως το τηλέφωνο, η σκούπα· παιχνίδια που βγάζουν ήχους, κουτάκια που το ένα μπαίνει μέσα στο άλλο, βιβλία με εικόνες, κούνιες, τσουλήθρες.

Από 3 μέχρι 4 χρόνων
Από τον τρίτο χρόνο, το νήπιο αρχίζει να ενδιαφέρεται πλέον για πιο πολύπλοκα αντικείμενα και σχέσεις. Τώρα αρχίζει η αναζήτηση συντρόφων στο παιχνίδι, οι πρώτες διεκδικήσεις αλλά και ο ανταγωνισμός.
Προτιμήστε, λοιπόν, κύβους, παζλ, κούκλες, παιχνίδια με κουμπιά, κουτιά με μπογιές, βιβλία με μικρές ιστοριούλες, απλά τρενάκια, φορτηγά, μπουλντόζες, φάρμες με ζώα, ποδηλατάκια και φυσικά κούνιες και τσουλήθρες.

Από 4 μέχρι 6 χρόνων
Το παιδί διαθέτει πλέον φαντασία που καλπάζει και έχει την τάση να συνομιλεί και να δίνει ρόλους και ονόματα στα αντικείμενα, ανάλογα με τις εντυπώσεις που του προκαλούν. Δημιουργεί το δικό του κόσμο, στον οποίο υπάρχουν στοιχεία παντοδυναμίας. Παρατηρούμε ότι οι δυνατότητές του πολλαπλασιάζονται και γίνονται πιο σύνθετες. Το ίδιο παίζει πια ρόλους όπου είναι κυρίαρχο των καταστάσεων, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, ενεργεί μόνο του, άλλοτε γίνεται τιμωρός ή προστατεύει τους καλούς.
Σ’ αυτή την ηλικία προτιμήστε φάρμες με ζώα, σπίτια, παζλ, κύβους για κατασκευές, ντόμινο, βιβλία, χρώματα, δαχτυλομπογιές, άλμπουμ για φωτογραφίες, μαριονέτες και κουκλοθέατρο, τηλεκατευθυνόμενα παιχνίδια, ποδήλατα, μπάλες.

Για τα παιδιά σχολικής ηλικίας
Όσο μεγαλώνει, δηλαδή από τα επτά-οκτώ χρόνια του, αναπτύσσει την ικανότητα να οργανώνεται αυθόρμητα σε ομάδες, να υπακούει σε κανόνες, ενώ αυξάνεται και η κρίση του.
Προτιμήστε τώρα παιχνίδια μνήμης, παρατήρησης, βιβλία παιδικής λογοτεχνίας, παζλ, επιτραπέζια παιχνίδια, ποδήλατα, κατασκευαστικά παιχνίδια, ηλεκτρονικά.

Τι θα πρέπει να γνωρίζετε…

• Τα παιχνίδια πρέπει να είναι πάντα κατάλληλα για την ηλικία του παιδιού, διαφορετικά απογοητεύεται ή και εκτίθεται σε κινδύνους.
• Ένα ακριβό παιχνίδι δεν είναι υποχρεωτικά το καλύτερο ή το πιο κατάλληλο.
• Να δίνετε προσοχή, ώστε τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένο το παιχνίδι να είναι μη τοξικά, ανθεκτικά και ασφαλή.
• Να αναγράφεται στη συσκευασία ότι τηρεί τα πρότυπα ασφαλείας που ορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης να αναφέρει την ηλικία στην οποία απευθύνεται.
• Να διαλέγετε το παιχνίδι με γνώμονα τα ενδιαφέροντα του παιδιού και να κάνετε έρευνα αγοράς, χωρίς να αντιμετωπίζετε την όλη διαδικασία σαν «αγγαρεία».
• Να μην παρασύρεστε από τις διαφημίσεις παιχνιδιών, που κατά κόρον προβάλλονται το διάστημα των γιορτών, και προτού αγοράσετε κάποιο παιχνίδι να εξετάζετε ποια είναι η χρησιμότητά του.
• Να ρωτάτε το παιδί σας με ποια κριτήρια διαλέγει κάθε παιχνίδι, δηλαδή τι του αρέσει, πώς θα το χρησιμοποιήσει κ.ά.
• Να το μάθετε να επιλέγει σωστά μέσα από μια πληθώρα παιχνιδιών που προβάλλονται στις τηλεοπτικές διαφημίσεις.
• Θα διαπιστώσετε ότι συχνά τα παιδιά απογοητεύονται όταν αντικρίσουν και πιάσουν στα χέρια τους ένα παιχνίδι που διαφημιζόταν στην τηλεόραση. Όταν το δουν από κοντά, συνήθως είναι πολύ μικρότερο, λιγότερο όμορφο κλπ. Βοηθήστε τα, λοιπόν, να μάθουν να συγκρίνουν.
• Όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί τόσο πιο απλό πρέπει να είναι το παιχνίδι του. Αυτά που είναι δύσκολα ή σύνθετα για την ηλικία του σπάνια κεντρίζουν το ενδιαφέρον του. Αντίθετα, μπορεί να του δημιουργήσουν συναισθήματα ανικανότητας ή ακόμα να κινητοποιήσουν την επιθυμία για την «καταστροφή» τους, αφού το παιδί δεν ξέρει πώς να τα χρησιμοποιήσει.
• Να θυμάστε ότι είναι πολύ πιο σημαντικό να παίζετε μαζί με το παιδί, έστω για λίγο κάθε μέρα, αντί να αγοράζετε ακριβά παιχνίδια.
• Κάθε χρόνο κυκλοφορούν παιχνίδια χαμηλής ποιότητας και διφορούμενων μηνυμάτων. Αναμφίβολα, η ευθύνη της πολιτείας είναι μεγάλη. Εμείς, όμως, φέρουμε την κύρια ευθύνη της ανάπτυξης των παιδιών μας. Όπως ψάχνουμε επισταμένα τι ρούχα να τους αγοράσουμε ή σε ποιο σχολείο θα τα στείλουμε, είναι καλό να μάθουμε να επιλέγουμε σωστά και τα παιχνίδια που τους προσφέρουμε.

Από το βιβλίο μου Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά
Αλεξάνδρα Καππάτου ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος
akappatou.gr