Τα προβλήματα ψυχικής υγείας των γονέων...

... αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης Διαταραχής Προσκόλλησης στα παιδιά

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Ερευνητικό Κέντρο για την Παιδοψυχιατρική του Πανεπιστημίου Turku της Φινλανδίας έδειξε ότι ο κίνδυνος που παρουσιάζουν τα παιδιά να διαγνωστούν με Αντιδραστική Διαταραχή Προσκόλλησης αυξάνεται εάν οι γονείς διαγνωστούν με οποιονδήποτε τύπο ψυχικής διαταραχής.

Συγκεκριμένα, με την εν λόγω διαταραχή σε παιδιά συσχετίστηκαν ο εθισμός στην κατανάλωση αλκοόλ και στη χρήση ναρκωτικών ουσιών καθώς και η κατάθλιψη από την πλευρά της μητέρας. Η έρευνα αυτή, η οποία βασίστηκε σε δείγματα από όλη τη χώρα, αποτελεί την πιο εκτεταμένη μελέτη σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου της Αντιδραστικής Διαταραχής Προσκόλλησης. Στην έρευνα συμμετείχαν και τα 614 παιδιά που διαγνώστηκαν με τη διαταραχή αυτή στη Φινλανδία τα χρόνια 1991-2012.

Αντιδραστική Διαταραχή Προσκόλλησης

Στην Αντιδραστική Προσκόλληση, διαταράσσεται η ικανότητα του παιδιού να διαμορφώνει φυσιολογικές σχέσεις προσκόλλησης. Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από έντονη αμφιθυμία που αγγίζει πτυχές όπως η αναζήτηση παρηγοριάς από κάποιο άτομο ικανό να προσφέρει φροντίδα, η συναισθηματική απόσυρση, η έλλειψη κοινωνικής προσέγγισης, ο μειωμένος θετικός επηρεασμός και συναισθήματα όπως ανεξήγητος φόβος ή ευερεθιστότητα. Εάν το παιδί δεν φροντιστεί ή δεν λάβει κάποια θεραπεία, η διαταραχή θα επηρεάσει την πορεία ολόκληρης της ζωής του, την ικανότητά του να λειτουργεί συναισθηματικά καθώς και τις μετέπειτα σχέσεις του.

Η μελέτη έδειξε ότι, εάν και οι δύο γονείς είχαν ψυχιατρική διάγνωση, ο κίνδυνος του παιδιού για διάγνωση Αντιδραστικής Διαταραχής Προσκόλλησης ήταν 51 φορές υψηλότερος από εκείνον των παιδιών των οποίων οι γονείς δεν είχαν διαγνωσθεί με κάποια διαταραχή.

Η διάγνωση προβλήματος ψυχικής υγείας από την πλευρά της μητέρας αύξησε τον κίνδυνο για το παιδί να εκδηλώσει Αντιδραστική Διαταραχή Προσκόλλησης κατά εννέα φορές και η διάγνωση προβλήματος ψυχικής υγείας από την πλευρά του πατέρα κατά έξι φορές.

Η επίδραση της κατάχρησης ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ

Ο πιο συνηθισμένος συνδυασμός ψυχιατρικών διαγνώσεων σε γονείς των οποίων τα παιδιά είχαν διαγνωσθεί με τη διαταραχή αυτή αφορούσε περιπτώσεις όπου και οι δύο γονείς έκαναν χρήση ναρκωτικών ουσιών και είχαν εθισμό στο αλκοόλ∙ ποσοστό που αγγίζει το 20% των περιπτώσεων εκδήλωσης Αντιδραστικής Διαταραχής Προσκόλλησης. 

Η επίδραση της κατάθλιψης σε συνδυασμό με χρήση ουσιών

Ο δεύτερος πιο κοινός συνδυασμός αφορούσε περιπτώσεις όπου η μητέρα έπασχε από κατάθλιψη και ο πατέρας ήταν τοξικομανής με παράλληλο εθισμό στο αλκοόλ∙ ποσοστό που ανέρχεται στο 17% των περιπτώσεων εκδήλωσης Αντιδραστικής Διαταραχής Προσκόλλησης.

Ο ρόλος του καπνίσματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η Αντιδραστική Διαταραχή Προσκόλλησης συσχετίζεται επίσης με το κάπνισμα από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, περιπτώσεις όπου η μητέρα μεγαλώνει μόνη το παιδί και περιπτώσεις όπου ο πατέρας έχει προχωρημένη ηλικία. 

Η διαταραχή προσκόλλησης και οι ψυχιατρικές διαταραχές

Σύμφωνα με τον καθηγητή Παιδοψυχιατρικής Andre Sourander, παρά το γεγονός ότι η διαταραχή αυτή επηρεάζει ένα μικρό ποσοστό του συνολικού πληθυσμού, αποτελεί ένα πολύ σοβαρό και δαπανηρό πρόβλημα καθώς συνδέεται με μεταγενέστερα προβλήματα προστασίας των παιδιών, άλλες ψυχιατρικές διαταραχές και κοινωνικό αποκλεισμό. Οι θεραπείες είναι ιδιαίτερα κοπιαστικές και δαπανηρές ενώ η απόδειξη για την αποτελεσματικότητά τους είναι περιορισμένη. 

Σύμφωνα με τον καθηγητή, η σύγκριση των νέων αυτών δεδομένων με προηγούμενα αποτελέσματα που αφορούν άλλες ψυχιατρικές διαταραχές οι οποίες σχετίζονται με διαγνώσεις ψυχιατρικών προβλημάτων των γονέων ή την κατάχρηση ουσιών από τη μεριά τους, καταδεικνύει μία ασυνήθιστα έντονη σύνδεση στην Αντιδραστική Διαταραχή Προσκόλλησης. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η διαταραχή αυτή σχετίζεται έντονα με την προγεννητική ανάπτυξη του εγκεφάλου και την εξάρτηση από ουσίες. 

Επιπλέον, ο καθηγητής τονίζει ότι τα αποτελέσματα της έρευνας θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προγραμματισμό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Η κατάχρηση ουσιών των γονέων και οι διαταραχές της ψυχικής υγείας αυτών θα πρέπει να εξετάζονται διεξοδικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και θα πρέπει να αναπτυχθούν υπηρεσίες χαμηλού ορίου βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας για τη θεραπεία αυτών των διαταραχών.

Αρθρογράφος: Νίκος Μεταξάς

psychology.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι