Σαν κερί αναμμένο, σαν καντηλάκι ακοίμητο στο «Σημείο Μηδέν»

Την έκθεση που αφορά το χτίσιμο του ναού του Αγίου Νικολάου στο Ground Zero των διδύμων πύργων της Νέας Υόρκης, εγκαινίασε χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο μουσείο Μπενάκη.

Το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, που βρισκόταν στο «Σημείο Μηδέν», το σημείο στο οποίο διαλύθηκε η ευδαιμονική λάμψη του νεοϋορκέζικου νεωτερισμού τη στιγμή της κατάρρευσης του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου.

Ανάμεσα στις υλικές καταστροφές της πτώσης των Δίδυμων Πύργων, ήταν και ο ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου, το μοναδικό μη κοσμικό κτίριο στην πληγείσα περιοχή. Η κατασκευή του νέου ναού ξεκίνησε μετά την προκήρυξη κλειστού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού μεταξύ 12 γραφείων τον οποίο κέρδισε ο Σαντιάγο Καλατράβα.

Απεικόνιση του αποκαταστημένου ελληνορθόδοξου ναού του Αγίου Νικολάου,
του μοναδικού μη κοσμικού κτιρίου στην πληγείσα περιοχή των Δίδυμων Πύργων.

Συνθέτης μιας μεγαλόπρεπης αρχιτεκτονικής με εμμονή στη σημασία της εκθαμβωτικής πρώτης ματιάς και στην επιδεικτική προβολή μιας οργανικής γλυπτικής καθαρότητας, ο Σαντιάγο Καλατράβα είναι ένας πληθωρικός αρχιτέκτονας που αρνείται να δει τη σημερινή κρίση. 

Με οξυμένη ματαιοδοξία, δημιουργική αυτοπεποίθηση και αστείρευτο ταλέντο, αντιμετωπίζει τα έργα του ως σύμβολα επίδειξης δύναμης και πλούτου επιθυμώντας να δημιουργήσει σύγχρονους Παρθενώνες, ικανούς να τον κατατάξουν στο Πάνθεον της Ιστορίας.

Ο παλαιός ναός χτίστηκε το 1832 ως ιδιωτική κατοικία και αργότερα λειτούργησε ως καπηλειό. Μόλις το 1916 μετατράπηκε σε χώρο λατρείας, ενώ το μικρό ορθοκανονικό πρίσμα σχεδόν εξαφανίστηκε όταν το 1973 ολοκληρώθηκαν οι 110 όροφοι των Δίδυμων Πύργων. Εκεί φυλάσσονταν για προσκύνημα λείψανα αγίων, δωρεές του τελευταίου τσάρου Νικόλαου Β΄ της Ρωσίας. Επειτα από πολύχρονες διαπραγματεύσεις μεταξύ των Λιμενικών Αρχών της περιοχής και του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημητρίου για την εύρεση κατάλληλου νέου χώρου, η κατασκευή του «Εθνικού Ιερού του Αγ. Νικολάου» ξεκίνησε στις αρχές του 2014 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το Πάσχα του 2017.

Ο νέος Ναός θα χτιστεί στο νότιο άκρο του υπερυψωμένου νέου Πάρκου Ελευθερίας. Ο υπαίθριος αυτός δημόσιος χώρος θα βρίσκεται στην οροφή του Κέντρου Ασφαλείας Οχημάτων με θέα το Μνημείο και το Μουσείο της 11ης Σεπτεμβρίου. Στην όψη της Liberty Street θα δημιουργηθεί ένας φυτεμένος πράσινος τοίχος με βρύα, μυρτιές, κισσούς και γαλατσίδες.

Η αρχιτεκτονική σύνθεση του Καλατράβα βρίθει μεγαλεπήβολων αναφορών, συμβολισμών και παραλληλισμών, με βυζαντινές επιρροές που ξεκινούν από τη Μονή της Χώρας και καταλήγουν στην Αγία Σοφία, ο ναός του Αγ. Νικολάου ακολουθεί πιστά τη μορφή της κορυφαίας δημιουργίας της βυζαντινής ναοδομίας.

Ο Σ. Καλατράβα για το πως σχεδίασε το ναό του Αγίου Νικολάου στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου

«Προσπαθούσα να φτιάξω ένα κτίριο που, όντας μοντέρνο, που θα αντανακλά, κατά κάποιο τρόπο την παράδοση της Ορθοδοξίας», τόνισε ο κ. Καλατράβα και πρόσθεσε ότι «η εκκλησία δεν πρέπει να είναι μόνο για τους Έλληνες, πρέπει να είναι για όλους, πρέπει να είναι ανοιχτή όλο το 24ωρο».

Υπογράμμισε, ότι μελέτησε προσεκτικά τον ναό της Αγίας Σοφίας, στην Κωνσταντινούπολη και επικεντρώθηκε σε ένα ψηφιδωτό, στο οποίο ο Ιουστινιανός παρουσιάζει το μοντέλο της εκκλησίας. Μετά, εμφανίστηκε στα μάτια του μια ομοιότητα του μοντέλου με τη φιγούρα της Παρθένου με το Βρέφος, που είναι στη μέση του ψηφιδωτού. Ξεκίνησε τη διαδικασία της αποκωδικοποίησης και έκανε μια σειρά από σκίτσα μέσα από τα οποία η εικόνα της Παρθένου πήρε τη μορφή του ναού.

Πηγές:

• e-typos.com
• koolnews
• kathimerini.gr, ΤΖΙΝΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
• tovima.gr,  Αστραπέλλου Μαριλένα
• antenna.gr
• protothema.gr