Τα εκπληκτικά οφέλη μιας Δύσκολης Παιδικής Ηλικίας

Όταν ακούω κάποιον να λέει ότι η παιδική του ηλικία ήταν η πιο ωραία περίοδος της ζωής του, σκέφτομαι: φίλε, είχες μια πολύ ασήμαντη ζωή.

Winston Churchill

Surprising Benefits for Those Who Had Tough Childhoods

........
Ποιο είναι το όφελος μιας τραυματικής παιδικής ηλικίας;

Σαφώς, το ερώτημα αυτό δεν είναι εύκολο να απαντηθεί, καθώς κάθε ψήγμα άγχους στην ανατροφή, αποτελεί ένα ψυχοπιεστικό παράγοντα. Κάποιοι αντιμετωπίζουν την φτώχεια και την δυσχέρεια, κάποιοι την κατάχρηση, ενώ κάποιοι άλλοι ζουν σε ένα περιβάλλον αστάθειας και συναισθηματικής αποστέρησης. 

Αυτές οι εμπειρίες αποτελούν την βάση της επιστημονικής ερευνητικής κοινότητας που υποστηρίζει ότι οι ιστορίες, όπως της Σάρας, δεν είναι αποτέλεσμα μιας γραμμικής διαδικασίας αιτίας-αποτελέσματος.

Οι πρώιμες εμπειρίες του ανθρώπου επιδρούν στην διαμόρφωση του εγκεφάλου, κάνοντας μερικούς από αυτούς τους ανθρώπους πιο αδύναμους και κάποιους πιο δυνατούς

Συνεπώς, όπως συμβαίνει συνήθως, πολλές από τις συμπεριφορές προσαρμογής που υιοθετούν τα παιδιά σε δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες, είναι άκρως λειτουργικές στην ενήλικη ζωή.

Ελάχιστοι από αυτούς που έχουν υποφέρει κατά την διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας, θα επιθυμούσαν το ίδιο για το παιδί τους. Ωστόσο, ένας τέτοιος άνθρωπος που κατάφερε να επιβιώσει από τις κακουχίες της παιδικής του ηλικίας καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: Θα ήθελα να είναι όλα ένα ψέμα, αν δεν γνώριζα το πόσο τελικά με βοήθησαν στην μετέπειτα ζωή μου.

Η δημιουργία μίας νέας προοπτικής
Τα μειονεκτήματα που επιφέρει μια δύσκολη ανατροφή είναι πια τεκμηριωμένα. Η θεωρία υποστηρίζει πως οι δυσκολίες στην πρώιμη ηλικία, οδηγούν σε αποτυχίες στην ενήλικη ζωή, καθώς η τιμωρητική παιδική εμπειρία μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην αξιοποίηση του πραγματικού δυναμικού.

Τα άτομα αυτά, είναι πιθανό να είναι πιο ευάλωτα στην εκδήλωση καταθλιπτικής συμπτωματολογίας και εμφανίζουν χαμηλότερες επιδόσεις σε δοκιμασίες αξιολόγησης του νοητικού δυναμικού και της μνήμης. Επίσης, φαίνεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση σωματικών παθήσεων, οι οποίες μπορεί να κυμαίνονται από χρόνιο πόνο στην πλάτη μέχρι σοβαρή καρδιοπάθεια.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό τους είναι η αντίληψη της πλειονότητας των καταστάσεων ως δυνάμει απειλητικές. 

Αυτού του είδους η γνωστική δυσλειτουργία είναι πιθανό να προκαλέσει δυσκολίες στην ικανότητα σύναψης ισχυρών δεσμών και συμμαχιών, που είναι βοηθητικοί για την επιβίωση τους σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο. Είναι ουσιαστικά ένα βιολογικό φαινόμενο. Πιο συγκεκριμένα, το σύστημα αυτών των ανθρώπων που έχει σχεδιαστεί για να ρυθμίζει την ανταπόκρισή τους στο στρες, έχει την τάση είτε να υποτιμά είτε να υπερεκτιμά τις καταστάσεις, υποστηρίζει ο ψυχολόγος ερευνητής Ντάνιελ Κίτινγκ, από το Πανεπιστήμιο του Mίτσιγκαν.

Η υπερεκτίμηση ωθεί το άτομο να αντιδράσει σε ερεθίσματα που δεν αποτελούν σημαντική απειλή για τον εαυτό ή τον κόσμο. 

Το αποτέλεσμα αυτής της συμπεριφοράς είναι η διαμόρφωση ενός παιδιού ανήσυχου, που δρα ακανόνιστα, το οποίο μετατρέπεται σε έναν αποσυρμένο έφηβο και τελικά σε έναν ενήλικά που ταράζεται με το παραμικρό ερέθισμα.

Ωστόσο, μια τέτοια «ακραία» θέση, ώθησε ερευνητές ψυχολόγους του Πανεπιστημίου Radboud στην Ολλανδία, να δημοσιεύσουν μια καλά τεκμηριωμένη μελέτη, υποδηλώνοντας ότι το σενάριο θα μπορούσε να αναστραφεί ή τουλάχιστον με κάποιο τρόπο να τροποποιηθεί.

Πρόσφατες μελέτες, έδειξαν ότι άτομα που είχαν μια χαοτική παιδική ηλικία, παρουσίαζαν αυξημένη ικανότητα ανίχνευσης και παρακολούθησης των περιβαλλοντικών απειλών και είχαν την τάση να ανακαλούν τα αρνητικά συμβάντα. 

Ήταν δυνατόν, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, τα παιδιά αυτά να είχαν καλύτερες επιδόσεις, από ό,τι αναμενόταν, στην αποτελεσματική συλλογή πληροφοριών, αξιολόγησης των ανθρώπων και άλλες ικανότητες λογικής.

Οι πλειοψηφία των ερευνών σε παιδιά με δύσκολη ανατροφή εστιάζουν στα αρνητικά τους σημεία. Ο δικός μας στόχος είναι να ανακαλύψουμε και να δώσουμε στο φως τα δυνατά σημεία αυτών των ανθρώπων, να βρούμε σε τι τελικά είναι καλοί, υποστηρίζουν οι ερευνητές.

Οι ψυχολόγοι που έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους προς αυτό τον στόχο, βασίζονται στην αρχή της φυσικής εξέλιξης της ζωής, η οποία υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι διαμορφώνουν την ζωή τους με βάση το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσαν. 

Κατά γενική ομολογία, λοιπόν, όσοι μεγάλωσαν σε ένα ασφαλές περιβάλλον με επαρκείς υλικούς πόρους τείνουν να χρησιμοποιούν πιο «αργές» στρατηγικές για την αντιμετώπιση των συνθηκών- ελέγχουν εξονυχιστικά, αναβάλουν την ικανοποίηση, αποφεύγουν τον γάμο σε μικρές ηλικίες- δηλαδή ακολουθούν τα πρότυπα, με τα οποία μεγαλώνουν παιδιά της μεσαίας-ανώτερης τάξης.

Στον αντίποδα, βρίσκονται εκείνοι που βίωσαν μια δύσκολη παιδική ηλικία, οι οποίοι φαίνεται να έχουν μια τάση για πιο «γρήγορες» στρατηγικές αντιμετώπισης- κάνουν σεξ σε μικρότερη ηλικία από τον μέσο όρο ή γίνονται γονείς πιο νωρίς στη ζωή. Η μακροπρόθεσμη «ανταμοιβή» για τους τελευταίους είναι μικρότερη και το μέλλον τους πιο ασταθές.

Όμως γιατί να σκεφτόμαστε αν η αργή ή γρήγορη στάση είναι σωστή ή λάθος; Δεν είναι μια σκέψη απόλυτη και περιοριστική; Δεν θα ήταν καλύτερο να σκεφτούμε με γνώμονα την ανάγκη προσαρμοστικότητας για κάθε παιδί ή ενήλικα; Για παράδειγμα, ένα παιδί, που μεγαλώνει σε ένα υγιές και στοργικό οικογενειακό πλαίσιο, αν έχει μια καραμέλα και του ζητήσουμε να περιμένει μισή ώρα για να του δώσουμε μία ακόμα, δεν θα το κάνει;

Αντίθετα, ένα παιδί, που βρίσκεται σε ένα στερητικό και χαοτικό περιβάλλον, όπου η φροντίδα (υλική και συναισθηματική) δίνεται σποραδικά, μπορεί και να μην περιμένει, κάτι τέτοιο όμως δεν είναι λογικό; Το να αρπάζει κανείς ό,τι μπορεί από αυτά που του δίνεται, σε αυτή την περίπτωση, δεν θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως παρορμητικό ή ανυπόμονο, καθώς αποτελεί μια στρατηγική, η οποία εξυπηρετεί μια βασική ανάγκη του.

Συνεπώς, το πρώτο πράγμα που οφείλουμε να κάνουμε είναι η αξιολόγηση μιας συμπεριφοράς ως προσαρμοστική ή μη και ένα δεύτερο η διερεύνηση των μελλοντικών οφελών για ένα παιδί που μεγάλωσε σε ένα σκληρό και ασταθές περιβάλλον.

ολόκληρο το άρθρο στην πηγή
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι