Από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο: Ένα… καλοκαίρι δρόμος! (μέρος 1ο)

«Ήρθε η ώρα να ξεκινήσεις το Γυμνάσιο… Τέλος πια το Δημοτικό, τα μικρούλια… Ήρθε η ώρα να μπεις στον κόσμο των μεγαλύτερων παιδιών…». 

Πώς νιώθεις ακούγοντας τα; 

Θυμάσαι πώς ήταν για σένα όταν ξεκινούσες το Γυμνάσιο; Πώς ένιωθες; Τι σκεφτόσουν; Πώς ήταν τον πρώτο καιρό;

    Συνήθως όλα αυτά τα ξεχνάμε μεγαλώνοντας και, ακόμα κι όταν τα παιδιά μας ή οι μαθητές μας περνάνε ανάλογες φάσεις, δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να τα σκεφτούμε.

    Οι μεταβάσεις είναι πολύ σημαντικές διαδικασίες και πολλές φορές κουβαλούν και αμφιθυμικά συναισθήματα: από τη μία χαίρεσαι που έχεις φτάσει εκεί, από την άλλη (την ίδια στιγμή) μπορεί να αγχώνεσαι ή να φοβάσαι. Δηλώνουν την αλλαγή φάσης και χρειάζονται χρόνο και σεβασμό στο ρυθμό του καθενός.
    Μια τέτοια μετάβαση είναι και η αλλαγή σχολικής βαθμίδας και συγκεκριμένα το πέρασμα από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Αυτή η αλλαγή φέρνει αναταραχές τόσο στα παιδιά όσο και στους γονείς, για διαφορετικούς λόγους στον καθένα.

Πρώτα απ´ όλα, για τους μαθητές οι αλλαγές είναι πολλές και αφορούν πολλαπλά επίπεδα:

Το Γυμνάσιο λειτουργεί πολύ διαφορετικά από το Δημοτικό
    Οι καθηγητές αλλάζουν συχνά· καθένας διδάσκει τα μαθήματα της ειδικότητάς του κι έτσι σε κάθε τάξη μέσα στην ημέρα εναλλάσσονται αρκετοί εκπαιδευτικοί. Αυτή είναι μια μεγάλη αλλαγή για τα παιδιά που έχουν μάθει να κάνουν όλα τα μαθήματα με ένα δάσκαλο (όπως, δηλαδή, γίνεται στο Δημοτικό) και να συνδέονται με εκείνον. Μαζί του έχουν αναπτύξει μια σχέση που (στην καλύτερη περίπτωση, φυσικά) τους προσφέρει ασφάλεια. 

    Στο Γυμνάσιο, όμως, αυτό αλλάζει και πολλά παιδιά νιώθουν μεγάλη αγωνία για το πώς θα διαχειριστούν αυτή τη νέα συνθήκη. Επιπλέον, αυτή η συνθήκη δημιουργεί και ένα πιο απρόσωπο κλίμα, ενώ χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο για να γνωριστούν και να δημιουργήσουν σχέση μαθητές και εκπαιδευτικοί. Κι όλα αυτά, φυσικά, ενώ το ωρολόγιο πρόγραμμα πιέζει και η ύλη χρειάζεται να καλυφθεί.

    Στο Γυμνάσιο οι εκπαιδευτικοί και το σχολικό σύστημα ζητά από τους μαθητές άλλα πράγματα και δεξιότητες σε σχέση με το Δημοτικό και οι απαιτήσεις είναι διαφορετικές. Αυτό, συχνά, στα μάτια των μαθητών φαντάζει πολύ μεγάλο και εγείρει άγχος. 

Πόσες φορές, εξάλλου, δεν έχετε ακούσει μαθητές της Στ´ Δημοτικού να συζητούν και να σχολιάζουν πόσο δύσκολα είναι τα μαθήματα του Γυμνασίου, ότι έχουν ακούσει πως είναι πολύ αυστηροί οι καθηγητές κ.λπ. 

Έχουν και τα παιδιά σχηματίσει τις δικές τους "απόψεις" για το τι σημαίνει Γυμνάσιο και έχουν διαμορφώσει κάποιες προσδοκίες που σίγουρα επηρεάζουν τον τρόπο που θα βιώσουν όσα λαμβάνουν χώρα στο νέο τους σχολείο.

    Το σύστημα βαθμολόγησης είναι διαφορετικό από αυτό του Γυμνασίου. Έτσι, οι μαθητές τον πρώτο καιρό δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν πώς λειτουργεί και τι σημαίνει το «πήρα 15 στα μαθηματικά».

    Οι κανόνες του σχολείου (γραπτοί και άγραφοι) είναι διαφορετικοί από του Δημοτικού και χρειάζεται να τους γνωρίσουν και να μάθουν να λειτουργούν σύμφωνα με αυτούς.
Δεν είναι τυχαίο πως η πρώτη τάξη του Γυμνασίου πολλές φορές χρειάζεται να ολοκληρωθεί και τα παιδιά να περάσουν στη Β´ Γυμνασίου για να πούμε ότι έχουν συνειδητοποιήσει τις νέες συνθήκες, έχουν συνηθίσει και έχουν προσαρμοστεί σε αυτές.

Αλλαγές στο κοινωνικό και το συναισθηματικό επίπεδο.
    Πέρα από τον κόσμο των «μεγάλων» και των υποχρεώσεων που αλλάζουν, αλλάζει και αυτός των συνομηλίκων. Νέοι συμμαθητές εμφανίζονται, φίλοι χωρίζονται κι έτσι χρειάζεται το παιδί να βρει τα πατήματά του και σε αυτή τη συνθήκη.
    Επίσης, οι μαθητές της Α´ Γυμνασίου έχουν μια μεγάλη διαφορά με αυτούς της Στ´ Δημοτικού: οι πρώτοι είναι οι «μικροί» ενώ οι δεύτεροι οι «μεγάλοι». Τα παιδιά έχοντας ζήσει το Δημοτικό έχουν προοδευτικά μεγαλώσει και έχουν βρεθεί να έχουν το ρόλο του μεγάλου και του ισχυρού στο σχολείο. 

    Ενώ, λοιπόν, νιώθουν έτσι πηγαίνουν σε ένα νέο πλαίσιο όπου το ρόλο αυτό τον έχουν άλλοι και οι ίδιοι μπαίνουν εκ νέου στο ρόλο του μικρού. Είναι κι αυτή μια σημαντική αλλαγή και φέρνει αναστάτωση πολλές φορές. Κάποια παιδιά (λιγότερο ή περισσότερο) μπορεί να αγχώνονται για το πώς θα τα βγάλουν πέρα με τα μεγαλύτερα, να φοβούνται αν θα τα πειράζουν, πώς θα τους συμπεριφερθούν… 

    Και φυσικά το μεγάλο θέμα είναι το αν και πώς θα γίνουν αποδεκτά στο καινούργιο περιβάλλον και στη νέα ομάδα· ένα άγχος πολύ οικείο κυρίως για την εφηβική φάση. Στοιχείο που μας οδηγεί στο να δούμε και την αναπτυξιακή φάση των παιδιών.

................

Χαρά Σωτηροπούλου 

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι