Πρώτη μέρα στο σχολείο: Το άγχος του αποχωρισμού και πώς μπορείς να το διαχειριστείς

Με τα δημοτικά σχολεία να ανοίγουν στις 13 Σεπτεμβρίου και τους γονείς να μετρούν αντίστροφα για το πρώτο κουδούνι, εμείς ψάξαμε και βρήκαμε όσα πρέπει να έχετε στο μυαλό σας ώστε η πρώτη μέρα να αποτελέσει μια ευχάριστη εμπειρία.

Καταρχάς επιβάλλεται να παραδεχτούμε πως η πρώτη φορά που ο γονιός θα αφήσει το παιδί του στο σχολείο είναι από τις ποιο δύσκολες, τόσο για εκείνον όπως και για το παιδί του. Το άγχος είναι αμφίδρομο τόσο από τον γονέα όσο και από το παιδί και αυτό είναι απόλυτα λογικό. Η πρώτη μέρα στο σχολείο άλλωστε, αποτελεί ορόσημο στη ζωή του παιδιού αλλά και μέρα συναισθηματικής φόρτισης και για τον λόγο αυτό ουκ ολίγα παιδιά λόγω του φόβου και του άγχους που τα διακατέχει κλαίνε, θυμώνουν και πιθανώς αρνούνται να πάνε σχολείο.

Μιλώντας στο παρελθόν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ  η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, Άννα Καλυμνιού τόνισε πως “Αυτή η συναισθηματική κατάσταση συνδέεται με αυτό που ονομάζουμε «άγχος αποχωρισμού», το οποίο εκδηλώνεται από τις πρώτες φορές που το παιδί καλείται να αποχωριστεί το γονιό του”. Πώς όμως μπορούμε να διαχειριστούμε αυτή την κατάσταση;

Η ομαλή προσαρμογή στο σχολείο ξεκινά από τους γονείς

Ούτε στιγμή δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η ομαλή προσαρμογή ενός παιδιού ξεκινάει από τους γονείς, οπότε όσο αγχωμένοι και φοβισμένοι αν νιώθουμε, δεν πρέπει να το μεταδώσουμε στο παιδί. Όπως αναφέρει η Άννα Καλυμνιού καλό είναι το παιδί να εισπράττει σιγουριά και αισιοδοξία από τους γονείς για αυτό το σημαντικό βήμα στην εξέλιξή του. Το παιδί έχει την προσοχή στραμμένη στους γονείς του για να βεβαιωθεί ότι θα είναι ασφαλές στο νέο του περιβάλλον και ότι έχουν εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να προσαρμοστεί σε αυτό. Αυτή τη σιγουριά το παιδί δεν εισπράττει μόνο από τα λόγια που λέει ο γονέας αλλά πολύ περισσότερο από τα μη λεκτικά μηνύματα που εκπέμπει από την εσωτερική του στάση. Επομένως, η ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο ξεκινάει από τους γονείς και από τα αισθήματα που τρέφουν γι’ αυτό το καινούργιο βήμα του παιδιού. Είναι βοηθητικό, λοιπόν, να αναγνωρίσουν οι γονείς τα δικά τους συναισθήματα και να επικεντρωθούν και να πειστούν οι ίδιοι για τα θετικά σημεία αυτής της νέας εμπειρίας για το παιδί”.

 Τι πρέπει να προσέξετε κατά την προετοιμασία του παιδιού

• Καλό είναι να είστε υπομονετικοί και να απαντάτε όλα τα ερωτήματα του παιδιού σχετικά με το νέο του βήμα. Λίγες μέρες πριν από την πρώτη του μέρα στο σχολείο, φροντίστε να κάνετε μια μίνι επίσκεψη σε αυτό, ώστε το παιδί να μπορέσει να δει τον χώρο. Αν είναι δυνατόν, δείξτε στο παιδί την τάξη του και την δασκάλα του. Ενημερώστε τον που είναι η τουαλέτα και γενικώς κάντε βόλτα στην αυλή και στους χώρους του σχολείο. Εναλλακτικά μπορείτε να περπατήστε μαζί έξω από το κτίριο του σχολείου και να του μιλήσετε για όλα τα παραπάνω.
• Μιλήστε του παιδιού σας για την δική σας εμπειρία στο σχολείο και κάντε αναφορές στο πώς ξεπεράσατε το άγχος της πρώτης ημέρας. Μην διστάσετε να αναφερθείτε σε “ντροπιαστικά” περιστατικά με χιουμοριστικό τόνο. Ανοιχτείτε και μιλήστε για τους φόβους, τις αγωνίες και τον τρόπο που λύθηκαν όλα σας τα προβλήματα στα παιδικά σας χρόνια. 
• Ένας καλός τρόπος που βάση της  Άννας Καλυμνιού βοηθάει στην προσαρμογή των παιδιών είναι να παίξετε μαζί με το παιδί σας το «σχολείο». Μπορείτε να παίξετε ρόλους ή να χρησιμοποιήσετε αντικείμενα ή κουκλάκια, προκειμένου να αναπαραστήσετε τι κάνει ένα παιδί στο σχολείο, πως θα είναι η πρώτη ημέρα, πως θα είναι η στιγμή του αποχωρισμού κλπ.
• Μην ξεχάσετε να καθησυχάστε το παιδί δίνοντάς του μια θετική προοπτική για την πρώτη ημέρα στο σχολείο. Για παράδειγμα θα μπορούσατε να πείτε: «ξέρω ότι τώρα είσαι στεναχωρημένος-η αλλά πιστεύω ότι θα περάσεις πολύ όμορφα σήμερα / σύντομα μπορεί να γελάς και να παίξεις με τα άλλα παιδάκια, κλπ», πάντα σε μία ρεαλιστική βάση.
• Ενημερώστε το παιδί από πριν για το πρόγραμμα που θα ακολουθήσει.
• Πάντοτε να ενημερώνετε το παιδί σας για το πότε φεύγετε. Αυτό θα βοηθήσει στην οικοδόμηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης και θα νιώσει πιο ασφαλές, αντί για παράδειγμα να φύγετε στα κρυφά.
• Φτιάξτε μια ρουτίνα αποχωρισμού. Για παράδειγμα μπορείτε να πείτε: «τώρα θα πούμε αντίο, θα κάνουμε μία αγκαλιά και θα κουνήσουμε τα χέρια μας πίσω από το παράθυρο». Έτσι το παιδί θα νιώσει ότι έχει κάποιον έλεγχο στη διαδικασία του αποχωρισμού και παράλληλα, θα σας κάνει να αισθανθείτε και εσείς καλύτερα.
• Να είστε πάντοτε συνεπείς στην ώρα σας για να πάρετε το παιδί από το σχολείο, ειδικά τις πρώτες ημέρες, έτσι ώστε σταδιακά να το διευκολύνετε να σας αποχωρίζεται ευκολότερα.

Να θυμάστε πως το κάθε παιδί προσαρμόζεται διαφορετικά

Η κ. Καλυμνιού τονίζει ότι κάθε παιδί αντιδρά και προσαρμόζεται με διαφορετικό τρόπο και χρόνο στη νέα πραγματικότητα. “Η προσαρμογή του παιδιού εξαρτάται από παράγοντες όπως οι προηγούμενες εμπειρίες αποχωρισμού, η ιδιοσυγκρασία του και η ωριμότητά του, η προετοιμασία του για το σχολείο, όπως επίσης τα συναισθήματα και η στάση των γονέων σχετικά με το γεγονός ότι το παιδί τους ξεκινά το σχολείο. Έτσι, για μεγαλύτερο ή μικρότερο διάστημα, κάποια παιδιά μπορεί να κλαίνε, άλλα μπορεί να εμφανίσουν δυσκολίες στον ύπνο, να γίνονται επιθετικά ή μελαγχολικά, να παρουσιάζουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες ή να παλινδρομούν σε συμπεριφορές που είχαν σε μικρότερες ηλικίες. Όλες αυτές οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικές στην περίοδο της προσαρμογής και θα υποχωρήσουν σταδιακά αν το παιδί βιώνει καθημερινά ένα ευχάριστο, σταθερό και προβλέψιμο πρόγραμμα το οποίο δημιουργεί μια αίσθηση σιγουριάς και ασφάλειας” εξηγεί η ίδια.

Πώς θα αντιμετωπίσετε το δικό σας άγχος

• Όπως είπαμε και προηγουμένως είναι απόλυτα λογικό να είστε αγχωμένοι για το νέο ξεκίνημα του μικρού σας άγγελου. Οι σχέσεις άλλωστε και οι ανησυχίες δεν είναι μονόδρομος. Είναι σημαντικό να εξετάσετε από νωρίς τα συναισθήματά σας  και να έχετε στο μυαλό σας πως είναι αναμενόμενο να αισθάνεστε στεναχώρια που το παιδί σας μεγαλώνει και σταδιακά δεν σας έχει τόσο ανάγκη όσο στα πρώτα του χρόνια.
• Παράλληλα, καλό είναι να φέρετε στο μυαλό σας τις δικές σας μνήμες και ακόμη και αν είναι κακές, εμπεδώστε πως δεν μιλάμε για εσάς.
• Πέρα από αυτά, προσπαθήστε να αντιληφθείτε πως αυτά έχει η ζωή και δεν είναι δυνατόν να κρατήσετε για πάντα το παιδί σας φυλακισμένο στην αγκαλιά σας. Νιώστε περήφανες για όσα πετύχατε μέχρι σήμερα και αφήστε το να ανοίξει σιγά – σιγά τα φτερά του.
• Διερευνήστε τα συναισθήματά σας και επικεντρωθείτε στην συνέχεια στα θετικά σημεία αυτή της νέας εμπειρίας για το παιδί. Θυμηθείτε πως με το τέλος της σχολικής χρονιάς το παιδί θα αλλάξει και θα είναι πιο συνειδητοποιημένο. Η εμπειρία του με το σχολείο θα το βοηθήσει να κοινωνικοποιηθεί, να μάθει πως να εκφράζει τις επιθυμίες του και πως να λειτουργεί πιο ανεξάρτητα.
• Τέλος, όσο αφορά στο δικό σας άγχος, θα σας βοηθήσει πολύ αν οργανώσετε το πρόγραμμά σας για τις ώρες που το παιδί θα είναι στο σπίτι και διαπιστώσετε πως θα εξακολουθείτε να περνάτε χρόνο μαζί και θα κάνετε παρέα τις αγαπημένες σας δραστηριότητες.

(must. com.cy / photo: eurokinissi) 

el.gr